سوال
چرا خدا در کتاب مقدس چندهمسری / دو همسری را روا داشت؟
جواب
چندهمسری مسئله جالبی است از این لحاظ که امروزه اکثر مردم چندهمسری را بی عفتی می دانند در حالیکه کتاب مقدس در هیچ جایی آن را صراحتاً محکوم نمی کند. اولین مورد چند همسری / دو همسری در کتاب مقدس مربوط به لمک در پیدایش فصل 4 آیه 19 می شود: «لمک دو زن داشت.» مردان برجسته ی زیادی در عهد قدیم چند همسر داشتند. ابراهیم، یعقوب، داود، سلیمان و دیگران همگی چند زن داشتند. بر طبق اول پادشاهان فصل 11 آیه 3، سلیمان 700 زن و 300 متعه (صیقه ای) داشت. با این موارد از چند همسری در عهد قدیم چه باید کرد؟ به سه پرسش باید پاسخ داده شود: 1) چرا خدا در عهد قدیم چند همسری را روا داشت؟ دید خدا به چند همسری در امروز چگونه است؟ چرا تغییر کرد؟
1) چرا خدا چند همسری را در عهد قدیم روا داشت؟ کتاب مقدس مشخصاً نمی گوید که چرا خدا چند همسری را روا داشت. از آنجا که می خواهیم درباره سکوت کردن خدا در این مسئله گمانه زنی کنیم، چند فاکتور کلیدی را باید مد نظر داشته باشیم. نخست اینکه، همیشه تعداد زنان در جهان بیشتر از مردان بوده است. آمارهای کنونی نشان می دهد که تقریباً 50.5% جمعیت جهان را زنان و 49.5% را مردان تشکیل می دهند. اگر فرض کنیم که همین نسبت در دوران باستان بوده است، در جمعیت یک میلیون نفری، تعداد زنان 10000 نفر بیشتر از مردان خواهد بود. دوماً جنگ در دوران باستان بی رحمانه بوده و شمار مرگ و میر بسیار بالا بود. این منجر می شد که درصد زنان از مردان حتی بیشتر از این هم بشود. سوماً به خاطر جوامع پدرسالار، تقریباً غیر ممکن بود که یک زن مجرد بتواند خودش را تامین کند. اکثر زنان، بیسواد بودند. زنان به پدران و برادران و شوهرانشان برای توشه زندگی و محافظت متکی بودند. زنانِ ازدواج نکرده به روسپیگری یا بردگی کشیده می شدند. تفاوت قابل توجه بین تعداد زنان و مردان، می توانست منجر به این شود که زنان بسیار زیادی تحت شرایط ناخوشایند قرار گیرند.
پس به نظر می رسد که خدا چند همسری را احتمالاً برای محافظت و تامین زنانی که در غیر این صورت نمی توانستند شوهر پیدا کنند روا داشته است. مرد، چند زن اختیار می کرد و به عنوان محافظ و تامین کننده همه آنها خدمت می کرد. هرچند که قطعاً چنین چیزی ایده آل نیست، اما زیستن در خانه ی مردی که چند همسر داشت، بسیار بهتر از گزینه های جایگزین بود: روسپیگری، بردگی، تلف شدن از گرسنگی. چند همسری علاوه بر فاکتور حفاظت / تامین، موجب می شود که ازدیاد نسل بشر بسیار سریعتر شود، و فرمان خدا را محقق کند که «بارور کثیر شوید و زمین را پر سازید» (پیدایش فصل 9 آیه 7). مردان قادر هستند که در یک دوره زمانی، چند زن را بارور کنند و موجب شوند که رشد جمعیت انسانها بسیار سریعتر شود، نسبت به حالتی که هر مرد سالی فقط یک فرزند تولید می کرد.
2) امروز خدا چگونه به چند همسری نگاه می کند؟ کتاب مقدس با وجود روا داشتن چند همسری، تک همسری را به عنوان طرحی ارائه می کند که کاملاً با ایده آل خدا برای ازدواج همخوانی دارد. کتاب مقدس می گوید که قصد اصلی خدا این بود که یک مرد تنها با یک زن ازدواج کند: «از همین رو، مرد پدر و مادر خود را ترک کرده، به زن خویش (نه زنهای خویش) خواهد پیوست و یک تن (نه تنها) خواهند شد.» (پیدایش فصل 2 آیه 24). پیدایش فصل 2 آیه 24 بیشتر درباره ازدواج می گوید تا تعداد افراد در ازدواج. همچنین به شکل منفرد کلمه همسر نیز توجه کنید. خدا در تثنیه فصل 17 آیه های 14-20 می گوید که پادشاهان نباید زنان بسیاری برای خود بگیرند (یا طلا یا خانه های بسیار). هر چند که این آیه را نمی توان به عنوان حکمی برداشت کرد که پادشاهان باید فقط یک همسر داشته باشند، اما می توان فهمید که داشتن چندین زن، مشکل ساز خواهد بود. این را می توانیم به روشنی در زندگی سلیمان ببینیم (اول پادشاهان فصل 11 آیه های 3-4)
در عهد جدید در اول تیموتائوس فصل 3 آیه های 2، 12 و تیطوس فصل 1 آیه 6 یکی از صلاحیتهای رهبری روحانی را «شوهر یک زن» بودن می شمارد. بحثهایی وجود دارد که این صلاحیت مشخصاً به چه معناست. این عبارت را می توان تحت اللفظی ترجمه کرد: «مردی که یک زن دارد.» خواه این عبارت منحصراً در اشاره به چند همسری باشد یا نباشد، به هیچ وجه نمی توان مرد چند زنه را «مردی که یک زن دارد» تلقی کرد. هر چند که این صلاحیتها مشخصاً برای جایگاه رهبری روحانی است، اما باید برای تمام مسیحیان به همین شکل به کار برود. آیا تمام مسیحیان نباید «به دور از ملامت... معتدل، خویشتندار، آبرومند، میهمان‌نواز و قادر به تعلیم، و نه میگسار، یا خشن، بلکه ملایم؛ و نه ستیزه‌جو، یا پولدوست باشند»(اول تیموتائوس فصل 3 آیه های 2-4)؟ اگر ما خوانده شده ایم که مقدس باشیم (اول پطرس فصل 1 آیه 16)، و اگر این معیارها برای بزرگان و شماسان مقدس است، برای همه ما نیز مقدس می باشد.
افسسیان فصل 5 آیه های 22-23 صحبت از رابطه بین شوهران و زنان می کند. وقتی به یک شوهر (مفرد) اشاره می کند، همیشه نیز به یک زن (مفرد) اشاره می کند. «زیرا شوهرْ سَرِ زن (مفرد) است... آن که زن خود (مفرد) را محبت می‌کند، خویشتن را محبت می‌نماید...از این رو مرد، پدر و مادر خود را ترک گفته، به زن خویش (مفرد) خواهد پیوست، و آن دو یک تن خواهند شد... هر یک از شما نیز باید زن خود (مفرد) را همچون خویشتن محبت کند، و زن باید شوهر خویش (مفرد) را حرمت نهد.» در حالیکه در متنی مشابه با آن در کولسیان فصل 3 آیه های 18-19 به زنان و شوهران در صیغه جمع اشاره می کند، واضح است که پولس اشاره به همه زنان و شوهران در میان ایمانداران کولسی می کند، نه این بگوید یک شوهر ممکن است زنان متعددی داشته باشد. در عوض، افسسیان فصل 5 آیه های 22-23 به طور مشخص دارد رابطه زناشویی را توصیف می کند. اگر چند همسری مجاز بود، کل تصویر رابطه ی مسیح با بدن او (کلیسا) و رابطه زن و شوهری فرو می پاشید.
3) چرا تغییر کرد؟ این طور نیست که خدا ناگهان چیزی را که قبلاً روا می داشته الان می گوید خوب نیست و غیر مجاز است، بلکه خدا در حال احیای قصد اولیه ی خود برای ازدواج است. حتی در زمان آدم و حوا هم چند همسری قصد اولیه ی خدا نبود. به نظر می رسد که خدا چند همسری را روا داشته است تا مشکلی را حل کند، اما چند همسری ایده آل نیست. در اکثر جوامع امروزی، مطلقاً نیازی به چند همسری وجود ندارد. در اکثر فرهنگهای امروزی، زنان قادر هستند که از خودشان محافظت کنند و خود را تامین کنند و بدین شکل، تنها جنبه ی «مثبت» چند همسری را برطرف کنند. از این گذشته، در اکثر ملتهای امروزی، چند همسری غیر قانونی است. مطابق با رومیان فصل 13 آیه های 1-7 ما باید مطیع قوانین وضع شده ی حکومت باشیم. تنها موردی که نافرمانی از قانون در کتاب مقدس مجاز شمرده می شود زمانی است که قانون دولت با احکام خدا در تضاد باشد (اعمال فصل 5 آیه 29). از آنجاییکه خدا چند همسری را صرفاً روا می دارد، و دستور به داشتن چند همسر نمی دهد. بنابراین، قانونی که چند همسری را منع کند باید رعایت شود.
آیا مواردی وجود دارد که مجاز بودن چند همسری هنوز در دنیای امروز کاربرد داشته باشد؟ شاید، اما قابل درک نیست که راهکار ممکن دیگری وجود نداشته باشد. به خاطر جنبه ی «یک تن» شدن در ازدواج، و به خاطر نیاز به یکی بودن و هماهنگی در ازدواج، و به خاطر عدم نیاز واقعی به چند همسری، اعتقاد راسخ ما بر این است که چند همسری خدا را حرمت نمی نهد و طرح او برای ازدواج نیست.
English
چرا خدا در کتاب مقدس چندهمسری / دو همسری را روا داشت؟
