Soru
Eski Antlaşma ve Yeni Antlaşma arasında ne gibi farklılıklar vardır?
Eski Antlaşma, Yeni Antlaşma’da bulunan öğreti ve olayların temelini atar. Kutsal Kitap devam eden bir vahiy içerir. Herhangi iyi bir kitabın ilk yarısını atlayıp bitirmeye çalışırsanız, karakterleri, olay örgüsünü ve sonunu anlamakta zorluk çekersiniz. Aynı şekilde Yeni Antlaşma da ancak Eski Antlaşma’nın olayları, karakterleri, yasaları, kurban sistemi, antlaşmalar ve vaatlerinin bir yerine gelişi olarak görüldüğünde tamamen anlaşılabilir.
Eğer sadece Yeni Antlaşma’ya sahip olsaydık, Müjdeler’e geldiğimizde Yahudiler’in neden bir Mesih (bir Kurtarıcı Kral) beklediklerini bilmezdik. Eski Antlaşma olmadan bu Mesih’in neden geldiğini anlamazdık (bkz. Yeşaya 53) ve örneğin, doğum yeri (Mika 5:2); ölüş biçimi (Mezmur 22, özellikle 1, 7-8, 14-18 ayetler; Mezmur 69:21), dirilişi (Mezmur 16:10) ve hizmetinin daha birçok detayı (Yeşaya 52:19, 9:2) hakkında bildirilen birçok ayrıntılı peygamberlik sayesinde Nasıralı İsa’yı Mesih olarak tanımlayamazdık.
Eski Antlaşma olmadan, Yeni Antlaşma’da laf arasında sözü edilen Yahudi adetlerini anlamazdık. Ferisiler’in Tanrı’nın yasasına kendi geleneklerini ekleyerek onu çarpıtmalarını anlamazdık. İsa’nın tapınağın avlusunu temizlerken neden bu kadar kızdığını anlayamazdık. Mesih’in düşmanlarına verdiği yanıtlarda kullandığı bilgeliğin aynısını kendimizin de kullanabileceğimizi anlamazdık.
Yeni Antlaşma’daki Müjdeler ve Elçilerin İşleri, Eski Antlaşma’da yüzlerce yıl önceden kaydedilmiş olan peygamberliklerin yerine gelişlerini kaydeder. Müjdeler’de yer aldığı üzere, İsa’nın doğumu, yaşamı, mucizeleri, ölümü ve dirilişindeki durumlarda Mesih’in yeryüzüne ilk gelişiyle ilgili Eski Antlaşma peygamberliklerinin yerine gelişlerini bulmaktayız. İsa’nın vaat edilen Mesih olduğu iddiasını doğrulayan da bu ayrıntılardır. Ve (çoğu Vahiy Kitabı’nda yer alan) Yeni Antlaşma’daki peygamberlikler bile, Eski Antlaşma kitaplarında bulunan daha eski peygamberlikler üzerine kurulmuştur. Bu Yeni Antlaşma peygamberlikleri, Mesih’in ikinci gelişini çevreleyen olaylarla ilgilidir. Vahiy Kitabı’nda yaklaşık olarak üç ayetten ikisi Eski Antlaşma ayetlerini temel alır ya da onlarla ilgilidir.
Ayrıca, Kutsal Yazılar’daki vahiy ilerleyen vahiy olduğundan, Yeni Antlaşma Eski Antlaşma’da sadece söz edilen öğretilere odaklanır. İbraniler Kitabı, İsa’nın gerçek Baş Kâhin olduğunu ve daha önceki bütün kurbanların O’nun sunduğu bir tek kurbanın sadece betimlemeleri olduğunu tanımlar. Eski Antlaşma, buyruklar ve bu buyruklara itaat ya da itaatsizlik sonucu gelen bereketler/lanetler olmak üzere iki kısmı olan Yasa’yı verir. Yeni Antlaşma, Tanrı’nın bu buyrukları insanlara kurtuluşa olan ihtiyaçlarını göstermek için verdiğini ve bunların hiçbir zaman bir kurtuluş yolu olarak tasarlanmadığını açıklığa kavuşturur (Romalılar 3:19).
Eski Antlaşma, Tanrı’nın İsrailliler’e günahlarını geçici olarak örtmek için verdiği kurban sistemini tanımlar. Yeni Antlaşma, bu sistemin kurtuluşun sadece Kendisi aracılığıyla bulunduğu Mesih’in kurbanından söz ettiğini açıklığa kavuşturur (Elçilerin İşleri 4:12; İbraniler 10:4-10). Eski Antlaşma cennetin kayboluşunu görmüştü; Yeni Antlaşma cennetin ikinci Adem (Mesih) aracılığıyla insanlık için nasıl yeniden kazanıldığını ve bir gün nasıl yerine konulacağını gösterir. Eski Antlaşma, insanın günah aracılığıyla Tanrı’dan ayrıldığını bildirir (Yaratılış bölüm 3) ve Yeni Antlaşma da insanın Tanrı’yla olan ilişkisinin şimdi düzelebileceğini bildirir (Romalılar 3–6 bölümler). Eski Antlaşma, Mesih’in yaşamını önceden bildirmişti. Müjdeler öncelikle İsa’nın yaşamını kaydeder ve Mektuplar da O’nun hayatını ve bizler in O’nun yaptığı her şeye nasıl karşılık vermemiz gerektiğini yorumlar.
Eski Antlaşma olmadan, Tanrı’nın Yahudi ulusu için daha yerine getireceği vaatlerini anlamayız. Bunun sonucu olarak, büyük sıkıntı döneminin Tanrı’nın özellikle O’nun yeryüzüne ilk gelişini reddeden ama ikinci gelişinde O’nu kabul edecek olan Yahudi ulusu için etkin olacağı yedi yıllık bir dönem olduğunu doğru bir şekilde anlamayız. Mesih’in gelecekteki 1000 yıllık egemenliğinin O’nun Yahudiler’e verdiği vaatlerle uyumunu ve Yahudi olmayanların bunun içinde nasıl bir yer aldıklarını anlamayız. Kutsal Kitap’ın sonunun, Tanrı’nın bu dünyayı olması üzere ilk önce yarattığı cenneti yerine koyarak Kutsal Kitap’ın başında bozulan işleri nasıl hallettiğini de anlayamayız.
Özet olarak Eski Antlaşma, Kendisini bütün dünyanın günahları için kurban edecek olan Mesih’in gelişi konusunda temeli atar ve İsrailliler’i bunun için hazırlaması tasarlanmıştır (1 Yuhanna 2:2). Yeni Antlaşma İsa Mesih’in yaşamını paylaşır ve bundan sonra da geri dönüp O’nun ne yaptığına ve O’nun sonsuz yaşam armağanına nasıl karşılık vermemiz gerektiğine ve yaşamlarımızı O’nun bizim için yapmış olduğu her şey için minnettarlıkla yaşamamız gerektiğine bakar (Romalılar 12). Her iki antlaşma da, günahı yargılaması gereken ama sadece Mesih’in kefaret eden kurbanı aracılığıyla mümkün olan bağışlama aracılığıyla düşmüş insanlığı Kendisine çekmeyi arzulayan aynı kutsal, merhametli ve doğru Tanrı’yı bildirir. Tanrı, her iki antlaşmada da Kendisini ve İsa Mesih aracılığıyla O’na nasıl yaklaşmamız gerektiğini bize bildirir. Her iki antlaşmada da, sonsuz yaşam ve Tanrı yolunda yaşam için bize gereken her şeyi buluruz (2 Timoteos 3:15-17).
English
Eski Antlaşma ve Yeni Antlaşma arasında ne gibi farklılıklar vardır?
