Pitanje
Ko su bili Saduceji i Farizeji?
Odgovor
Tokom Kristovog vremena i doba Novog zavjeta, saduceji su bili aristokrati. Težili su tome da budu bogati i da imaju važne pozicije, uključujući i mjesta važnih svećenika i Velikog svećenika, a bili su većina od 70 mjesta vladajućeg sabora zvanog Sinhedrin. Radili su naporno da održe mir time što su se slagali sa odlukama Rima (Izrael je u to vrijeme bio pod rimskom vlašću), i izgleda da su prvenstveno bili zainteresovaniji za politička nego za religijska pitanja. Pošto su se prilagođavali Rimu i bili bogata viša klasa, nisu se dobro odnosili prema običnom čovjeku, niti je običan čovjek imao visoko mišljenje o njima. Običan narod je bio povezaniji sa onima koji su pripadali partiji farizeja. Iako su saduceji držali većinu mjesta u Sinhedrinu, historija ukazuje da su u većini slučajeva morali da se slažu sa idejama farisejske manjine, jer su oni bili omiljeniji među narodom.
Po religijskim pitanjima, saduceji su bili konzervativniji u području doktrine. Farizeji su davali isti autoritet usmenoj predaji kao i pisanoj Riječi Božijoj, dok su saduceji smatrali samo pisanu riječ onom koja potiče od Boga. Saduceji su čuvali autoritet pisane Riječi Božije, posebno Mojsijevih knjiga (od Postanka do Ponovljenog zakona). Iako bi mogli biti pohvaljeni za ovo, definitivno nisu bili savršeni u svojim doktrinalnim pogledima. Dajemo kratku listu onoga što su vjerovali a što je bilo kontradiktorno Pismu:
1. Bili su ekstremno samodovoljni, do tačke poricanja Božije uključenosti u svakodnevni život.
2. Poricali su bilo kakvo uskrsnuće od mrtvih (Matej 22:23; Marko 12:18-27; Djela 23:8).
3. Poricali su bilo kakav život nakon smrti, držeći da duša propada sa smrću, time negirajući postojanje bilo kakve kazne ili nagrade nakon zemaljskog života.
4. Poricali su postojanje duhovnog svijeta, tj. anđela i demona (Djela 23:8).
Pošto su saduceji bili više zaokupljeni politikom nego religijom, nisu bili zainteresovani za Isusa dok se nisu uplašili da bi On mogao da privuče neželjenu pažnju Rima. U tome su se ujedinili sa farizejima, sa kojima su se urotili da ga usmrte (Ivan 11:48-50; Marko 14:53; 15:1). Saduceji se u Pismu spominju i u Djelima 4:1 i 5:17, a historičar Josip Flavije ih povezuje sa smrću apostola Jakova (Djela 12:1-2).
Saduceji prestaju da postoje 70. godine. Sa obzirom na to da je ova partija postojala radi svojih političkih i svećeničkih veza, kada je Rim uništio Jerusalim i hram te godine, oni su također bili uništeni.
Farizeji: Suprotno saducejima, farizeji su većinom bili poslovni ljudi iz srednje klase, a samim tim i u kontaktu sa običnim narodom, koji ih je mnogo više poštovao nego saduceje. Radi te podrške naroda, iako su bili manjina u Sinhedrionu i imali manjinski broj svećeničkih mjesta, izgleda da su imali veću kontrolu nad donošenjem odluka istog.
Po religijskim pitanjima, oni su prihvatali pisanu Riječ kao nadahnutu od Boga. U vrijeme Kristove zemaljske službe, to je bilo ono što je danas Stari zavjet. Ali su davali jednak autoritet usmenoj tradiciji i nastojali su da to opravdaju tvrdnjom da ona doseže unazad čak do Mojsija. Razvijajući se tokom vijekova, ova tradicija se dodavala Božijoj Riječi, što je zabranjeno (Ponovljeni zakon 4:2), a farizeji su nastojali da se strogo drže tih predaja uz Stari zavjet. Evanđelja obiluju primjerima gdje farizeji izjednačavaju ovu tradiciju sa Riječju Božijom (Matej 9:14; 15:1-9; 23:5; 23:16, 23, Marko 7:1-23; Luka 11:42). Međutim, oni jesu ostali vjerni Božijoj Riječi vezano za neka važna doktrinalna pitanja. Suprotno od saduceja, vjerovali su sljedeće:
1. Vjerovali su da Bog kontroliše sve, ali da i odluke pojedinaca također doprinose pravcu nečijeg života.
2. Vjerovali su u uskrsnuće od mrtvih (Djela 23:6).
3. Vjerovali su u život poslije smrti, sa odgovarajućom nagradom i kaznom za svakog pojedinca.
4. Vjerovali su u postojanje anđela i demona (Djela 23:8).
Iako su farizeji bili rivali saducejima, uspjeli su da stave po strani razlike u svojim stavovima u jednoj određenoj prilici – Kristovom suđenju. U tom su se momentu ujedinili da se Krist pogubi (Marko 14:53; 15:1; Ivan 11:48-50).
Iako su saduceji prestali da postoje nakon uništenja Jerusalima, farizeji, koji su se više bavili pitanjima religije nego politike, su opstali. Ustvari, oni su bili protiv pobune koja je dovela Jerusalim do uništenja, 70.g, i bili su prvi koji su uspostavili mir sa Rimljanima nakon toga. Farizeji su također bili odgovorni za sastavljanje Mišne, važnog dokumenta o opstanku judaizma nakon uništenja hrama.
I farizeji i saduceji su primili brojne ukore od Isusa. Vjerovatno najbolja lekcija koju možemo naučiti od njih je da ne budemo kao oni. Za razliku od saduceja, treba da vjerujemo sve što Biblija kaže, uključujući čuda i život nakon smrti. Za razliku od farizeja, ne treba da dajemo tradiciji jednak autoritet kao Pismu, i ne treba da dopustimo da se naš odnos sa Bogom svede na legalističku listu pravila i rituala.
English
Ko su bili Saduceji i Farizeji?
