Pitanje
Da li je kreacionizam zasnovan na nauci?
Odgovor
Danas postoji dosta debata oko vjerodostojnosti kreacionizma, definsanog kao “vjerovanje da su univerzum i živi organizmi nastali iz određenih djelovanja božanskog stvorenja, kao što je zapisano u biblijskom izvještaju, umjesto prirodnim procesom, kao što je evolucija”. Nauka kreacionizma se često odbacuje od strane sekularnog društva, optužena da joj nedostaje naučna vjerodostojnost. Međutim, kreacionizam je očigledno kompatibilan naučnim pristupom bilo kojoj temi. On se bavi stvarnim svjetskim događajima, mjestima i stvarima. Ne stoji odvojeno sa svojim subjektivnim idejama ili apstraktnim konceptima. Postoje ustanovljene naučne činjenice koje su mu dosljedne, a način na koji se one odnose jedna prema drugoj je u skladu sa kreacionističkim tumačenjem. Kao što su rasprostranjene naučne ideje korištene da se uklope u povezanu cjelinu serije činjenica, tako je isto i kreacionizam.
Kako je, onda, kreacionizam – kao onaj koji je u suprotnosti sa “naturalizmom”, definisanim kao “filozofski pogled prema kojem je sve proisteklo iz prirodnih resursa i uzroka, dok su natprirodna ili duhovna objašnjenja isključena ili van razmatranja” – zasnovan na nauci? Iskreno, odgovor zavisi od toga kako definišemo “zasnovan na nauci”. Prečesto se nauka i naturalizam izjednačavaju, isključujući kreacionistički pogled samom definicijom. Ovakva definicija zahtijeva iracionalno poštovanje naturalizma. Nauka se definiše kao “obzervacija, identifikacija, opis, eksperimentalno istraživanje i teoretično objašnjenje fenomena”. Ništa ne zahtijeva da nauka, sama po sebi, bude naturalistička. Naturalizam, kao i kreacionizam, zahtijevaju niz pretpostavki koje nisu posljedica eksperimenata. One nisu izvedene dokazima i nisu proizašle iz rezultata testova. Ove filozofske pretpostavke su prihvaćene prije nego što je dobijen ijedan podatak. Pošto su i naturalizam i kreacionizam pod jakim uticajem pretpostavki koje nije moguće testirati niti dokazati, i diskutujemo ih a da nemamo činjenice, pošteno bi bilo reći da je kreacionizam, u najmanju ruku, jednako naučno zasnovan kao i naturalizam.
Kreacionizam, kao i naturalizam, može biti “naučno zasnovan”, u smislu da je kompatibilan naučnoj metodi otkrivanja. Ova dva koncepta, međutm, nisu sama po sebi nauka, jer oba stanovišta uključuju aspekte koji se ne smatraju “naukom” u uobičajenom smisllu. Niti kreacionizam, niti naturalizam nisu podložni provjeri; što znači da ne postoji eksperiment koji bi mogao uvjerljivo da opovrgne ijedan. Niti su predvidivi; oni ne pružaju mogućnost zaključivanja o ishodu. Samo na osnovu ove dvije tačke, vidimo da ne postoji logičan razlog da se smatra da je jedan od ova dva pogleda više zasnovan na nauci, nego drugi.
Jedan od glavnih razloga koje naturalisti imaju za odbacivanje kreacionizma je koncept čuda. Apsurdno, oni će obično reći da su čuda, kao što je stvaranje svijeta, nemoguća, jer narušavaju zakone prirode, koji su jasno praćeni u cijeloj historiji. Ovakav pogled je kontradiktoran, sa više aspekata. Kao jedan od primjera, pogledajmo samozačeće, teoriju po kojoj život proizlazi iz nežive materije. To je jedna od najtemeljitije opovrgnutih koncepata nauke. Ipak, pravi naturalistički pogled pretpostavlja da je život na zemlji – samo-obnovljivi, samo-održivi složeni organski život – nastao slučajno iz nežive tvari. Ovakav slučaj nikad nije bio viđen i osmatran u cijeloj ljudskoj historiji. Djelotvorne evolucijske promjene, potrebne da se neko biće razvije u kompleksniju formu, također nisu nikad bile primijećene. Prema tome, kreacionizam ustvari ima prednost kad su čuda u pitanju, tvrdeći da Pismo sadrži dokumentovane izvještaje čudesnih događaja. Označiti ga kao nezasnovan na nauci, radi potvrđivanja čuda, zahtijeva sličnu etiketu na naturalizmu.
Mnoge činjenice se koriste sa obje strane u debatama. Činjenice su činjenice, ali ne postoji činjenica koja apsolutno zahtijeva samo jedno tumačenje. Razilaženje između kreacionizma i sekularnog naturalizma počiva isključivo na različitim tumačenjima. Vezano za ovo, Charles Darwin lično je došao do ove tačke. Kao uvod u Porijeklo vrsta, izjavio je: “Ja sam vrlo svjestan da skoro svaka tačka o kojoj se diskutuje u ovoj knjizi, a za koju ne možemo navesti činjenice, često očito vodi do zaključaka koji su direktno suprotni onima do kojih sam ja došao”. Očito, Darwin je vjerovao u evoluciju nad kreacijom, ali je bio spreman da prizna da je tumačenje bilo ključ izbora u šta vjerovati. Jedan naučnik može da vidi određenu činjenicu kao onu koja podržava naturalizam; drugi, opet, možda vidi tu istu činjenicu kao onu koja podržava kreacionizam.
Također, činjenica da je kreacionizam jedina moguća alternativa idejama naturalizma, kao što je evolucija, čini ga važećim, posebno nakon što je to razilaženje bilo priznato od strane nekih vodećih umova nauke. Mnogi poznati i uticajni naučnici tvrde da su jedina moguća objašnjenja nastanka života, naturalistička evolucija ili stvaranje. Ne slažu se svi oko toga koje od dva je tačno, ali skoro svi tvrde da to mora biti jedno od ova dva objašnjenja.
Postoje mnogi drugi razlozi zašto je kreacionizam racionalno i naučno zasnovano učenje. Među njima su koncept realističke vjerovatnoće, manjak dokaza koji potvrđuju makroevoluciju, dokaz iskustva, itd. Ne postoji logična baza na osnovu koje bi se prihvatile pretpostavke naturalizma a odbacile pretpostavke kreacionizma. Čvrsto vjerovanje u kreaciju nije prepreka naučnom otkriću. Samo pogledajmo dostignuća ljudi kao što su Newton, Pasteur, Mendel, Pascal, Kelvin, Linnaeus i Maxwell. Svi oni su bili izričiti kreacionisti. Kreacionizam nije “nauka”, kao što ni naturalizam to nije. On je, međutim, u potpunosti kompatibilan sa njom samom.
English
Da li je kreacionizam zasnovan na nauci?
