Pangutana
Ang Dios ba lalaki o babaye?
Tubag
Sa pagsusi sa Balaang Kasulatan, duha ka mga katinuoran ang nahimong tin-aw. Una, ang Dios Espiritu ug wala magbaton ug mga tawhanong kinaiya o mga limitasyon. Ikaduha, ang tanang pamatuod sa Balaang Kasulatana nagauyon nga ang Dios mipadayag sa Iyang kaugalingon ngadto sa katawhan diha sa lalaki nga hulag. Sa pagsugod, ang tinuod nga kinaiyahan sa Dios kinahanglan nga masabtan. Ang Dios usa ka Persona, tataw kaayo, tungod kay ang Dios nagapasundayag sa tanang mga kinaiya sa kailhanan sa persona: ang Dios adunay hunahuna, adunay pagbulot-an, adunay salabutan, ug pagbati. Ang Dios magpakigsulti ug Siya adunay pagpakiglambigit, ug ang kinaugalingon nga mga lihok sa Dios napamatud-an sa tibuok Balaang Kasulatan.
Ingon sa gipahayag sa Juan 4:24, “Ang Dios espiritu, ug ang Iyang mga manimbahay kinahanglan mosimba diha sa espiritu ug sa kamatuoran.” Sanglit ang Dios usa ka espirituhanon nga pagkasiya, wala Siya magbaton ug lawasnon nga tawhanong mga kinaiya. Apan, usahay ang mahulagwayong pinulongan nga gigamit sa Balaang Kasulatan naggahin ug tawhanong mga kinaiya ngadto sa Dios aron mahimo alang sa tawo nga masabtan ang Dios. Kining paggahin sa tawhanong mga kinaiya aron paghulagway sa Dios gitawag nga “antropomorfismo.” Ang antropomorfismo maoy yanong paagi sa Dios (usa ka espirituhanong pagkasiya) pagpakigsulti sa kamatuoran mahitungod sa Iyang kinaiyahan ngadto sa katawhan, nga usa ka lawasnon nga pagkasiya. Sanglit ang katawhan lawasnon, aduna kitay kinutoban sa atong panabot niadtong mga butang nga lapas sa pisikal nga hinsakupan; busa, ang antropomorfismo sa Balaang Kasulatan nagtabang kanato aron masabtan kinsa ang Dios.
Miabot ang uban nga kalisod sa pagsusi sa katinuoran nga ang katawhan gituga sa hulag sa Dios. Ang Genesis 1:26 – 27 nag-ingon, “Unya ang Dios miingon, ‘Maghimo kita’g tawo sa atong dagway, sa atong hulag, ug sila maoy magmando sa mga isda sa kadagatan ug sa mga langgam sa kahanginan, sa mga kahayopan, sa tibuok kalibotan, ug sa tanang mga mananap nga naglihok ibabaw sa yuta.’ Busa gituga sa Dios ang tawo sa Iyang dagway, ug sa dagway sa Dios Iya siyang gituga; lalaki ug babaye gituga Niya sila.”
Ang lalake ug babaye pulos gituga diha sa dagway sa Dios, sa ingon sila mas labaw pa kay sa ubang mga binuhat nga gibuhat sama kanila, sama sa Dios, adunay hunaha, pagbulot-an, salabotan, ug katakus sa pamatasan. Ang mga mananap wala magbaton ug katakus sa pamatasan ug wala nagbaton ug espiritwal nga bahin sama sa mga tawo. Ang dagway sa Dios maoy espirituhanon nga bahin nga bugtong gibatonan sa mga tawo. Gituga sa Dios ang katawhan aron makabaton ug kalambigitan Kaniya. Ang katawhan lang ang bugtong binuhat nga gilaraw alang sa maong katuyoan.
Human kini masulti, ang dagway sa Dios lamang sumbanan sa lalaki ug babaye – dili sila mga gamatoy “nga mga kopya” sa Dios. Sa ngalan nga adunay mga lalaki ug babaye wala nanginahanglan nga ang Dios angay nga magbaton ug lalaki ug babaye nga mga kagawian. Timan-i, ingon nga gituga sa dagway sa Dios walay kalambigitan ang pisikal nga mga ilhanan.
Sayod kita nga and Dios espirituhanon nga pagkasiya ug wala magbaton ug lawasnon nga mga ilhanan. Wala kini limitar, bisan pa, sa unsang paagi pilion sa Dios magpadayag sa Iyang kaugalingon ngadto sa katawhan. Ang Balaang Kasulatan gisudlan sa tanang pagpadayag sa Dios nga gihatag sa katawhan mahitungod sa Iyang kaugalingon, ug busa kini lang ang obhetibong (ugbayong) tinubdan sa kasayuran mahitungod sa Dios. Sa pagsud-ong kon unsa ang gisulti kanato sa Balaang Kasulatan, adunay mga pipila ka mga pamatuod nga namatikdan mahitungod sa hulag diin gipadayag sa Dios ang Iyang kaugalingon ngadto sa katawhan.
Ang Balaang Kasulatan gibanabana nga adunay 170 ka mga pakisayran sa Dios ingon nga “Amahan.” Sa panginahanglan, walay bisan kinsa nga mahimong amahan gawas kon siya lalaki. Kung ang Dios nagpili pagpadayag ngadto sa tawo sa babaye nga hulag, nan ang pulong nga “inahan” ang mutumaw sa maong mga pakisayran, ug dili “amahan.” Sa Daan ug Bag-ong mga Tipan, ang mga luhinlaki nga pulingalan ang balikbalik nga gigamit ingon nga mga pakisayran sa Dios.
Si Hesu Kristo mitawag sa Dios ingon nga Amahan sa daghang mga higayon ug sa laing mga kahimtang migamit ug luhinlaki nga mga pulingalan ingong nga pakisayran sa Dios. Sa mga Ebanghelyo lang, migamit si Hesus ug termino nga “Amahan” ingon nga direcktang pakisayran sa Dios hapit 160 ka higayon. Sa partikular nga interes mao ang pamahayag ni Krsito sa Juan 10:30: “Ako ug ang Amahan usa ra.” Tataw kaayo, si Hesu Kristo mianhi sa hulag sa tawhanong tawo aron mamatay sa krus isip bayad sa kasal-anan sa kalibotan. Sama sa Dios Amahan, si Hesus gipadayag ngadto sa katawhan sa luhinlaki nga hulag. Ang Balaang Kasulatan nagtala ug daghang lain pang mga higayon kon diin si Kristo gigamit ang luhinlaki nga mga pungan ug mga pulingalan ingon nga pakisayran sa Dios.
Ang Bag-ong Tipan nga mga Epistola (gikan sa Mga Buaht ngadto sa Pinadayag) anaa usab hapit 900 ka mga bersikulo diin ang pulong nga theos – usa ka luhinlaki nga pulingalan diha sa Griyego – maoy gigamit ingon nga direktang pakisayran sa Dios. Sa di-maihap nga mga pakisayran sa Dios sa Balaang Kasulatan, tataw nga adunay nga makanunayong sumbanan sa pagtawag sa Iyaha sa luhinlaki nga mga titulo, pungan, ug pulingalan. Samtang ang Dios dili tawo, Iyang gipili ang luhinlaki nga hulag aron ipadayag ang Iyang kaugalingon ngadto sa katawhan. Sa samang paagi, si Hesu Kristo, makanunayong gitawag sa luhinlaki nga mga titulo, pungan, ug pulingalan, mikuha ug luhinlaki nga hulag samtang nagkinabuhi sa kalibotan. Ang mga propeta sa Daang Tipan ug ang mga apostoles sa Bag-ong Tipan mitawag sa Dios ug kang Hesu Kristo sa luhinlaki nga mga pangalan ug titulo. Gipili sa Dios nga mapadayag niini nga hulag aron mas sayon sa tawo masabtan kinsa Siya. Samtang ang Dios naghimo ug mga higayon aron makatabang nato nga masabtan Siya, mahinungdanon nga dili sulayan “pagpugos sa Dios ngadto sa usa ka kahon,” sa laing pagkasulti, pinaagi sa pagbutang ug mga limitasyon diha Kaniya nga dili angay sa Iyang kinaiyahan.
English
Ang Dios ba lalaki o babaye?