Pangutana
NgaAng Dios ba/Ang Biblia ba maka-katawohon?
Tubag
Ang pagka-katawohon maoy usa ka katawohon, sagad lalaki, nga nagbaton ug pagpatigbabaw sa laing katawohon, kasagaran mga babaye. Ang Biblia adunay daghang mga pakisayran sa kababayen-an nga, sa atung modernong panghunahuna, mahimong mapihigon batok sa kababayen-an. Apan angay natong hinumdoman nga sa dihang ang Biblia magsaysay sa mga lalaki nga nagtratar sa kababayen-an nga daw labaw lang gamay sa usa ka kabtangan, wala nagpasabot nga giuyonan sa Dios ang maong lihok. Ang Biblia mas labing nakatutok sa pagbag-o sa atong mga kalag kay sa atong katilingban. Sayod ang Dios nga ang nausab nga kasingkasing moresulta sa kausaban sa kinaiya.
Panahon sa Daang Tipan, halos ang matag kultura sa tibuot kalibotan inamahanon sa ilang estruktura. Ang kahimtang sa maong kasaysayan labing tin-aw – dili lamang sa Balaang Kasulatan apan diha usab sa mga kalagdaan nga nagdumala sa kasagarang mga katilingban. Pinaagi sa modernong sistema sa mithi ug kalibotanong panan-aw sa tawo, gitawag kini nga “maka-katawohon.” Ang Dios maoy nagtakda sa kahapsayan sa katilingban, dili ang tawo, ug Siya maoy tinubdan sa pagkatukod sa mga prinsipyo sa panggamhanan. Apan, sama sa tanang butan, ang natumpawak nga tawo maoy nakapadaot niining kahapsayan. Nga maoy nakaparesulta sa dili managsamang kabutang sa lalaki ug babaye sa tibuok kasaysayan. Ang pagsalikway ug ang diskriminasyon nga atong makita sa atong kalibutan dili na bag-o. resulta kini sa pagkatimpawak sa tawo ug sa pagsulod sa sala. Busa, husto ang pag-ingon nga ang termino ug ang paghimo sa “maka-katawohon” maoy resulta sa sala. Ang progresibong pagpadayag sa Biblia naggiya kanato ngadto sa tambal sa binuhatan nga maka-katawohon ug sa tinuud ang tanang makasasalang binuhatan sa katawhan.
Aron hikaplagan ug mapadayon ang espirituhanong panimbang tali sa gitakda sa Dios nga pagkabutang sa kagamhan, angay kitang motan-aw sa Balaang Kasulatan. Ang Bag-ong Tipan maoy katumanan sa Daang Tipan, ug niini atong makita ang mga prinsipyo nga nagatug-an kanato sa saktong badlis sa kagamhan ug sa tambal sa sala, ang sakit sa tibuok katawhan, ug apill niana ang diskriminasyon base sa katawohon.
Ang krus ni Kristo maoy dakong makapanagsama. Ang Juan 3:16 nag-ingon, “Bisan kinsay motuo,” ug kana usa ka nagapaapil sa tanan nga pahayag nga walay bisan kinsa ang biyaan tungod sa kabutang sa katilingban, pangisip, o katawohon. Aduna usab kitay makita nga linya sa Galacia nga naghisgot sa atong tumbas nga kahigayunan alang sa kaluwasan. “Kamong tanan mga anak sa Dios pinaagi sa pagtoo diha ni Kristo Hesus, alang ninyong tanan nga nabunyagan diha kang Kristo nasul-oban ang inyong kaugalingon pinaagi ni Kristo. Walay Judio o Griyego, ulipon o gawasnon, lalaki o babaye, kay kamong tanan usa na diha ni Kristo Hesus” (Galacia 3:26 – 28). Walay maka-katawohon diha sa krus.
Ang Biblia dili maka-katawohon sa tukmang paghulagway niini sa resulta sa sala sa kalalakin-an ug kababayen-an. Ang Biblia nagtala sa tanang matang sa sala: ang kalulipnan ug pagkagapos ug ang mga kapakyasan sa iyang mga labing dakong bayani. Apan naghatag usab kini kanato ug tubag ug tambala lang niadtong mga sala nga batok sa Dios ug sa Iyang natukod nga kahapsayan – nga mao ang saktong kalambigitan sa Dios. Ang Daang Tipan nagatan-aw sa unahan ngadto sa kinatas-ang sakripisyo, ug sa matag higayon nga ang sakripisyo sa sala gihimo, nagatudlo kini sa panginahanglanon alang sa pagpasig-uli sa Dios. Sa Daang Tipan, ang “Karnero nga nagtangtang sa sala sa kalibotan” natawo, namatay, nalubong ug nabanhaw, ug dayon mikayab sa Iyang dapit sa langit, ug didto Siya nangaliya alang kanato. Pinaagi sa pagtoo diha Niya nga ang tambal sa sala hikaplagan, ug apil niana ang sala sa “maka-katawohon.”
Ang sumbon sa maka-katawohon diha sa Biblia gibase sa kakulangon sa kahibalo sa Balaang Kasulatan. Sa dihang ang kalalakin-an ug kababayen-an sa tanang kapanahonan mosul-ob sa gitakda sa Dios kanila nga mga dapit ug magkinabuhi sumala sa “kay giingon sa GINOO,” nan makabaton ug katingalahang panimbang tali sa mga katawohon. Ang maong panimbang maoy gisugdan sa Dios, ug mao usab ang butang nga Iyang taposon. Adunay naghinagpin nga kantidad sa pagtagad ang gihatag sa nagkandaiyang mga bunga sa sala ug wala sa ugat niini. Diha lamang kun adunay kinaugalingon nga pagpasig-uli sa Dios pinaagi kang GINOONG Hesu Kristo nga makakaplag kitag matuod nga pagkatupong. “Unya inyong mahibaloan ang kamatuoran, ug ang kamatuoran maoy mopalingkawas kaninyo” (Juan 8:32).
Labing mahinungdanon usab nga mahisabtan nga ang paghatag sa Biblia ug managlahi nga papel sa kalalakin-an ug kababayen-an wala naglangkob sa maka-tawohon. Ang Biblia mipatin-aw pag-ayo nga ang Dios nagpaabot sa kalalakin-an nga modala sa papel sa pagkapangulo diha sa simbahan ug sa panimalay. Naghimo ba kini sa mga kababayen-an nga ubos? Dili gayud. Nagpasabut ba kini nga ang mga kababayen-an mas ubos ang salabotan, mas ubos ang katakus, o gilantaw sa Dios nga ubos sa Iyang mga mata? Dili gayud! Ang buot pasabot niini mao nga sa atong kalibutan nga namantsahan sa sala, kinahanglan adunay estruktura ug kagamhan. Gitukod sa Dios ang mga papel sa kagamhan alang sa atong kaayohan. Ang seksismo o maka-katawohon maoy pagpasulabi niining mga papel, ug dili ang paglungtad niining mga papel.
English
NgaAng Dios ba/Ang Biblia ba maka-katawohon?