Pangutana
Calvinismo batok Arminianismo - hain nga panglantaw ang husto?
Tubag
Ang Calvinismo ug Arminianismo maoy duha ka mga sistema sa teolohiya nga misulay sa pagpatin-aw sa kalambigitan tali sa kagahum sa Dios ug kaakuhan sa tawo kalabut sa kaluwasan. Ang Calvinismo gingalan alang kang Juan Calvino, usa ka teyologong Pranses nga nabuhi gikan sa 1509-1564. Gingalan ang Arminianismo alang kang Jacobo Arminius, usa ka Olandes nga teologo nga nagpuyo gikan sa 1560-1609.
Ang duha ka sistema mahimong sumadahon sa lima ka puntos. Ang Calvinismo nagkupot sa kinatibuk-ang pagkadautan sa tawo samtang ang Arminianismo nagkupot sa tinipik nga pagkadautan. Ang doktrina sa Calvinismo mahitungod sa kinatibuk-ang pagkadautan nag-asoy nga ang tanang aspeto sa katawhan nahugawan sa sala; busa, ang mga tawo dili makahimong makaduol sa Dios sa kaugalingon nilang pagbulot-an. Ang tinipik nga kadautan nag-asoy nga ang tanang aspeto sa katawhan nahugawan sa sala, apan dili ingon ka dautan nga kon diin ang mga tawo dili na makahimo sa pagbutang sa ilang pagsalig sa Dios sa ilang kaugalingong kabubut-on. Pamatikdi: ang klasikal nga Arminianismo nagsalikway sa "tinipik nga pagkadautan" ug naghupot sa usa ka panglantaw nga duol kaayo sa Calvinisticong "kinatibuk-ang pagkadautan" (bisan tuod ang gidak-on ug kahulogan nianang pagkadautan gidebatehan sa mga istriktong Arminianhon). Sa kinatibuk-an, ang mga Arminianhon nagtuo nga adunay usa ka "tunga-tunga" nga kahimtang tali sa kinatibuk-ang pagkadautan ug kaluwasan. Niining kahimtanga, nga nahimong posible pinaagi sa nahiunang grasya, ang makasasala nadani ngadto ni Kristo ug adunay hinatag sa Dios nga abilidad nga makapili sa kaluwasan.
Ang Calvinismo naglakip sa pagtuo nga ang pagkapinili walay kondisyon, samtang ang Arminianismo nagtuo sa kondisyonal nga pagkapinili. Ang walay kondisyon nga pagkapinili mao ang panglantaw nga ang Dios nagpili sa mga tawo ngadto sa kaluwasan pinasikad sa kinatibuk-an sa Iyang kabubut-on, dili sa bisan unsang butang nga iya sa tawo. Ang kondisyonal nga pagkapinili nagpahayag nga ang Dios nagpili sa mga tawo ngadto sa kaluwasan pinasikad sa Iyang nahibal-an nang daan nga mga tawo nga motuo kang Kristo ngadto sa kaluwasan, sanglit sa kondisyon nga ang tawo mopili sa Dios.
Ang Calvinismo naglantaw sa pagtubos ingon nga may kinutoban, samtang ang Arminianismo naglantaw niini nga walay kinutoban. Kini ang labing lantugionon sa lima ka punto. Ang may kinutobang pag-ula mao ang pagtuo nga si Jesus namatay alang lamang sa mga pinili. Ang walay kinutobang pag-ula mao ang pagtuo nga si Jesus namatay alang sa tanan, apan ang Iyang kamatayon dili epektibo hangtud nga ang usa ka tawo modawat Kaniya pinaagi sa pagtoo.
Ang Calvinismo naglakip sa pagtuo nga ang grasya sa Dios dili mapugngan, samtang ang Arminianismo nag-ingon nga ang usa ka tawo makasukol sa grasya sa Dios. Ang dili mapugngan nga grasya nangatarungan nga kon ang Dios motawag sa usa ka tawo ngadto sa kaluwasan, kanang tawhana dili kalikayan nga moabot sa kaluwasan. Ang mapugngan nga grasya nag-ingon nga ang Dios nagtawag sa tanan alang sa kaluwasan, apan daghang mga tawo ang nakigbatok ug nagsalikway niining maong tawag.
Ang Calvinismo naghupot sa paglahutay sa mga gipakabalaan samtang ang Arminianismo naghupot sa kondisyonal nga kaluwasan. Ang pagkamalahutayon sa mga gipakabalaan naghisgot sa taghuna nga ang tawo nga gipili sa Dios magpadayon sa pagtoo ug dili magpadayon sa paglimud ni Kristo o motalikod gikan Kaniya. Ang kondisyonal nga kaluwasan mao ang panglantaw nga ang usa ka magtotoo diha ni Kristo makahimo, sa iyang kaugalingong gawasnon nga pagbulot-an, makabiya gikan kang Kristo ug sa ingon mawad-an sa kaluwasan. Pamatikdi - daghang Arminianhon ang naglimud sa "kondisyonal nga kaluwasan" ug hinuon naghupot sa "walay katapusan nga kahilwasan."
Busa, sa Calvinismo batok Arminianismo nga debate, kinsa ang husto? Kini makapaikag nga matikdan nga sa nagkandaiyang lawas ni Kristo, adunay nagkalainlain nga mga panagsagol sa Calvinismo ug Arminianismo. Adunay lima ka punto nga mga Calvinista ug lima ka punto nga Arminianhon, ug sa samang higayon tulo ka punto nga Calvinistsa ug duha ka punto nga Arminianhon. Daghang mga magtutuo ang miabut sa usa ka matang sa panagsagol sa duha ka mga panghunahuna. Sa katapusan, maoy atong panglantaw nga ang duha ka mga sistema napakyas tungod kay sila misulay sa pagpatin-aw sa dili masaysay. Ang mga tawo dili makahimo sa hingpit nga pagsabot sa konsepto nga ingon niini. Oo, ang Dios hingpit nga nagmando ug nahibal-an ang tanan. Oo, ang mga tawo gitawag aron makahimo sa usa ka tinuod nga pagpili sa pagbutang sa ilang pagtoo diha kang Cristo alang sa kaluwasan. Kining duha ka mga kamatuoran daw nagkasumpaki alang kanato, apan sa hunahuna sa Dios sila nahimong hingpit nga pagsabot.
English
Calvinismo batok Arminianismo - hain nga panglantaw ang husto?