Pangutana
Unsa ang Islam, ug unsay ginatuohan sa mga Muslim?
Tubag
Ang tinuohang Islam nagsugod sa sayong ika-7 nga siglo A.D. sa tawo nga ginganglag Muhammad. Gipangangkon niya nga giduaw siya sa anghel nga si Gabriel. Panahon niini nga mga manolundang pagduaw, nga nagpadayon sulod sa 23 ka tuig hangtod sa pagtaliwan ni Muhamad, gikaingon nga gipadayag sa manolunda kang Muhamad ang mga pulong sa Dios (gitawag nga “Allah” sa Arabiko ug sa mga Muslim). Kining mga minandoang pagpadayag gilangkoban sa Qur’an, ang sagradong balasahon sa Islam. Ang Islam nagatudlo nga ang Qur’an maoy kataposang kagamhan ug ang kataposang pagpadayag ni Allah.
Ang mga Muslim, nga mga sumusunod sa Islam, nagatoo nga ang Qur’an naglungtad nang daan ug hingpit nga pulong ni Allah. Dugang pa, ginasalikway sa mga Muslim ang laing mga hubad sa Qur’an. Ang usa ka hubad dili balido nga saysay sa Qur’an, nga naglungtad lamang sa Arabiko. Bisan tuod nga ang Qur’an maoy pangunang sagradong basahon, ang Sunnah maoy giisip nga ikaduhang tinubdan sa relihiyosong panugon. Ang Sunnah maoy gisulat sa mga kaubanan ni Muhamad mahitungod sa unsay gipanulti, gipanghimo, ug gipangtugot ni Muhamad.
Ang mga pangunang gipangtuohan sa Islam mao nga si Allah maoy bugtong tinuod nga Dios ug si Muhamad ang iyang propeta. Pinaagi lamang sa paglitok niini nga mga gipangtuohan, ang usa ka tawo makabig na ngadto sa Islam. Ang pulong nga “Muslim” nagpasabot ug “usa ka tawo nga nagpailalom kang Allah.” Ang Islam nagpangangkon nga bugtong tinuod nga relihiyon diin ang ubang mga relihiyon naggikan (apil ang Judaismo ug Cristianismo).
Gibase sa mga Muslim ang ilang mga kinabuhi sa lima ka haligi:
1. Ang pamatuod sa pagtoo: “Walay laing tinuod nga Dios kondili si Allah, ug si Muhamad ang iyang propeta.”
2. Pag-ampo: lima ka mga pag-ampo ang angay’ng himoon kada adlaw.
3. Paghatag: lahi pa sa panagsang puasa, ang tanang mga Muslim kinahanglan nga magpuasa panahon sa pagsaulog sa Ramadan (ang ika-siyam nga bulan sa kalendaryo sa Islam).
4. Hajj: ang panaw-duaw ngadto sa Mecca (Makkah) kinahanglang himoon bisan kausa sa tibuok kinabuhi (panahon sa ika-napulo’g duha nga bulan sa kalendaryo sa Islam).
Kining lima ka mga prinsipyo, gambalay sa pagkamasinugtanon alang sa mga Muslim, seryoso ug literal nga ginahimo. Ang pagsulod sa usa ka Muslim sa Paraiso nakasandig sa pagtuman niining lima ka mga haligi.
Kalabot sa Cristianismo, ang Islam adunay pipila ka mga kasusama ug mahinungdanong mga kalainan. Sama sa Cristianismo, ang Islam monoteyistico, apan supak sa Cristianismo, ang Islam nagasalikway sa taghuna sa Trinidad. Ginadawat sa Islam ang pipila ka mga bahin sa Biblia, sama sa Balaod ug ang mga Ebanghelyo, apan ginasalikway ang kinabag-an niini ingon nga mabutangbutangon ug wala gilamdagan.
Nagapangangkon ang Islam nga si Hesus usa lamang ka propeta, dili Anak sa Dios (nagatoo ang mga Muslim nga si Allah lamang ang Dios, ug giunsa niya pagkabaton ug usa ka Anak?). Hinuon, ang Islam nagpahayag nga si Hesus, bisan gipanganak sa usa ka ulay, gilalang sama ni Adan, gikan sa abog sa yuta. Nagatoo ang mga Muslim nga wala mamatay si Hesus sa krus, busa, ilang gilimod ang usa ka kinauyokang mga pagpanudlo sa Cristianismo.
Sa kataposan, nagatudlo ang Islam nga ang Paraiso makab-ot pinaagi sa maayong mga buhat ug pagtuman sa Qur’an. Ang Biblia, sa laing bahin, nagapadayag nga ang tawo dili makatupong sa balaang Dios. Tungod lamang sa Iyang kaluoy ug gugma nga ang mga makasasala maluwas pinaagi sa pagtoo diha ni Cristo (Efeso 2:8 – 9).
Klaro, nga ang Islam ug ang Cristianismo dili mahimong pareho nga tinuod. Si Hesus maoy kinalabwang propeta, o si Muhamad. Ang Biblia ang Pulong sa Dios, o ang Qur’an. Ang kaluwasan makab-ot pinaagi sa pagdawat kang Hesu Cristo isip Manluluwas o pinaagi sa pagtuman sa lima ka mga haligi. Sa makausa pa, ang duha ka mga relihiyon dili pwede mahimong pareho nga sakto. Kini nga kamatuoran, nga mao ang panagbulag sa duha ka mga relihiyon sa mahinungdanon nga mga dapit, adunay dumalayong sangpotanan.
English
Unsa ang Islam, ug unsay ginatuohan sa mga Muslim?