Pangutana
Unsa ang Kapuli nga Teolohiya?
Tubag
Ang kapuli nga teolohiya (nailhan usab ingon nga supersessionism) nagatudlo nga ang iglesya gipulihan ang Israel sa plano sa Dios. Ang mga sumusunod sa kapuli nga teolohiya nagatoo nga ang mga Judio dili na mga piniling katawhan sa Dios, ug ang Dios walay espisipikong plano sa umalabot alang sa nasod sa Israel. Sa mga nagkalahilahing mga panglantaw sa kalambigitan tali sa iglesya ug sa Israel mao nga ang iglesya gipulihan ang Israel (kapuli nga teolohiya), ang iglesya usa ka pagpalapad sa Israel (teolohiya sa pakigsaad), o ang iglesya lahi ra kaayo ug katalagsaon gikan sa Israel (dispensasyonalismo/premilenyalismo).
Ang kapuli nga teolohiya nagatudlo nga ang iglesya maoy kapuli sa Israel ug mao nga ang mga saad nga gihimo sa Israel sa Biblia natuman sa Cristohanong iglesya, dili sa Israel. Ang mga propesiya sa Kasulatan mahitungod sa panalangin ug pasig-uli sa Israel ngadto sa Yutang Saad gihimong espirituhanon o gipasumbingay ngadto sa mga saad sa panalangin sa Dios alang sa iglesya. Dagkong mga problema ang anaa niini nga panglantaw, sama sa nagpadayong paglungtad sa Judiong katawhan sa tibuok nga mga siglo ug ilabi na sa pagkabanhaw sa modernong estado sa Israel. Kung ang Israel gikondenar sa Dios ug wala nay kaugmaon alang sa Judiong nasod, unsaon nato pagpasabot sa milagrosong pagkabanhaw sa Judiong katawhan sulod sa nangaging 2, 000 ka tuig bisan pa sa daghang mga pagsulay paglaglag kanila? Unsaon nato pagpasabot ngano ug sa unsang paagi nga mibutho pag-usab ang Israel ingon nga nasod sa ika-20 nga siglo human wala igdungog sulod sa 1, 900 ka tuig?
Ang panglantaw nga ang Israel ug ang iglesya managlahi tin-aw nga gitudlo sa Bag-ong Tipan. Sa biblikanhong pagkasulti, ang iglesya lahi sa Israel, ang mga termino nga iglesya ug Israel dili ikalibog o baylobaylo ug paggamit. Gitudloan kita gikan sa Kasulatan nga ang iglesya bug-os nga bag-ong binuhat nga mitungha sa adlaw sa Pentecostes ug magpadayon hangtod kini pagakuhaon ngadto sa langit inigbayaw (Efeso 1:9 – 11; Unang Tesalonica 4:13 – 17). Ang iglesya walay kalambigitan sa mga tunglo ug mga panalangin alang sa Israel. Ang mga pakigsaad, mga saad, ug mga pasidaan sa Pakigsaad ni Moises balido lamang alang sa Israel. Ang Israel temporaryo nga gipadaplin sa programa sa Dios niining mga nangaging 2, 000 ka tuig sa pagkatibulaag (tan-awa ang Roma 11).
Sukwahi sa kapuli nga teolohiya, ang dispensasyonalismo nagatudlo nga, human sa paglalin (Unang Tesalonica 4:13 – 18), ipasig-uli sa Dios ang Israel isip pangunang tutok sa Iyang plano. Ang unang panghitabo niining panahona mao ang pagsakit (Pinadayag capitulo 6 – 19). Pagahukman ang kalibotan sa pagsalikway kang Cristo, samtang ang Israel andamon pinaagi sa mga pagsulay sa dakung pagsakit sa ikaduhang pagbalik sa Mesiyas. Unya, sa dihang mobalik si Cristo sa kalibotan sa kataposan sa pagsakit, maandam ang Israel pagdawat Kaniya. Ang salin sa Israel nga makasugakod sa pagsakig maluwas, ug pagatukoron sa GINOO ang Iyang gingharian niining kalibotana diin ang Herusalem ang kabisera. Diin si Cristo nagahari, ang Israel mahimong nagpangunang nasod, ug representante sa tanang kanasoran moabot sa Herusalem aron pasidunggan ug simbahon ang Hari – nga si Hesu Cristo. Ang iglesya mobalik ni Cristo ug maghari uban Niya sa literal nga usa ka libo ka tuig (Pinadayag 20:1 – 5).
Ang Daang Tipan ug ang Bag-ong Tipan nagapaluyo sa premilenyal/dispensasyonal nga pagsabot sa plano sa Dios alang sa Israel. Ang labing lig-on nga pagpaluyo alang sa premilenyalismo makita sa tin-aw nga panudlo sa Pinadayag 20:1 – 7, diin gisulti kamakaunom ka higayon nga ang gingharian ni Cristo molungtad kutob sa 1, 000 ka tuig. Human sa pagsakit ang GINOO mobalik ug pagatukoron ang Iyang gingharian kuyog sa nasod sa Israel, si Cristo maghari sa tibuok kalibotan, ug ang Israel maoy mangulo sa mga kanasoran. Ang iglesya maghari kuyog Niya sulod sa literal nga liboan ka tuig. Wala gipulihan sa iglesya ang Israel diha sa plano sa Dios. Samtang mahimong ginatutokan sa Dios ang Iyang pangunang pagtagad sa iglesya niining dispensasyon sa grasya, wala malimot ang Dios sa Israel ug adunay adlaw nga ipasig-uli ang Israel sa iyang gituyo nga papel ingon nga nasod nga Iyang pinili (Roma 11).
English
Unsa ang Kapuli nga Teolohiya?