Pangutana
Unsa ang Kristohanong panglantaw?
Tubag
Ang "panglantaw sa kalibotan" nagtumong sa komprehensibong pagsabot sa kalibutan gikan sa usa ka piho nga baroganan. Ang "Kristohanong panglantaw sa kalibutan," maoy usa ka komprehensibong pagsabot sa kalibutan gikan sa usa ka Kristohanong baroganan. Ang panghunahuna sa usa ka tawo maoy iyang "dakung larawan," usa ka panag-uyon sa tanan niyang mga pagtuo mahitungod sa kalibutan. Maoy iyang paagi sa pagsabot sa kamatuod. Ang panghunahuna sa kalibutan maoy basehan sa paghimo sa adlaw-adlaw nga mga pagpili ug busa hinungdanon kaayo.
Ang usa ka mansanas nga anaa sa lamesa nakit-an sa pipila ka mga tawo. Ang usa ka botaniko nga nagtan-aw sa mansanas nagmatang niini. Ang usa ka pintor nakakita ug usa ka walay-timik nga kinabuhi ug gidrowing kini. Ang usa ka manindahay nakakita ug kabtangan ug giimbentaryo kini. Ang usa ka bata nakakita ug paniudto ug gikaon kini. Ang paagi nga atong gitan-aw ang nagkandaiyang kahimtang nag-gamhan sa atong kinatibuk-ang panglantaw sa kalibutan. Ang matag panglantaw sa kalibotan, Kristohanon ug dili Kristohanon, nagpatigayon sa labing menos tulo niining mga pangutana:
1) Asa kita gikan? (Ug nganong ania kita dinhi?)
2) Unsay sayup sa kalibutan?
3) Unsaon nato pag-ayo niini?
Ang kinatibuk-ang panglantaw sa kalibutan karon mao ang naturalismo, nga nagtubag sa tulo ka mga pangutana nga sama niini: 1) Kita maoy bunga sa mga sinalagmang mga buhat nga walay tinuod nga katuyoan. 2) Wala kitay pagtahod sa kinaiyahan nga angay kuno nato. 3) Maluwas nato ang kalibutan pinaagi sa ekolohiya ug pagbaton. Ang naturalistikong panglantaw sa kalibutan naggama sa daghang mga iglabot nga pilosopiya sama sa moral nga relatibismo, eksistensyalismo, pragmatismo, ug utopianismo.
Ang usa ka Kristohanong panglantaw sa kalibutan, sa laing bahin, mitubag sa tulo ka mga pangutana sa biblikanhong paagi: 1) Kita linalang sa Dios, gilaraw aron magdumala sa kalibutan ug pagpakig-uban Kaniya (Genesis 1: 27-28; 2:15). 2) Kita nakasala batok sa Dios ug gipasakop ang tibuok kalibutan sa usa ka tunglo (Genesis 3). 3) Ang Dios mismo maoy nagtubos sa kalibutan pinaagi sa sakripisyo sa Iyang Anak, nga si Jesu-Cristo (Genesis 3:15; Lucas 19:10), ug may adlaw nga ibalik ang kamugnaan ngadto sa kanhi hingpit nga kahimtang (Isaias 65: 17-25). Ang usa ka Kristohanong panglantaw sa kalibutan naggiya kanato sa pagtuo sa hingpit nga moralidad, mga milagro, dignidad sa tawo, ug posibilidad sa pagtubos.
Mahinungdanon nga hinumdoman nga ang panglantaw sa kalibutan komprehensibo. Nag-apektar kini sa matag bahin sa kinabuhi, gikan sa salapi ngadto sa moralidad, gikan sa politika ngadto sa alampat. Ang tinuod nga Kristiyanismo labaw pa sa usa ka hugpong sa mga ideya nga gamiton sa simbahan. Ang Kristiyanismo nga gitudlo sa Biblia mismo usa ka panglantaw sa kalibotan mismo. Ang Biblia wala gayud nagpahimulag sa "relihiyoso" ug sa "sekular" nga kinabuhi; ang Kristohanong kinabuhi mao lamang ang bugtong kinabuhi nga angayng pilion. Gisangyaw ni Jesus ang Iyang Kaugalingon nga "dalan, kamatuoran, ug kinabuhi" (Juan 14: 6) ug, sa pagbuhat sa ingon, nahimong atong panglantaw sa kalibutan.
English
Unsa ang Kristohanong panglantaw?