Unsa ang Sidlakanong Ortodokiya nga Simbahan ug unsa ang mga gipangtuohan sa Ortodokiya nga mga Cristohanon?

Ang Sidlakanong Ortodokiya nga Simbahan dili usahan nga simbahan apan usa ka pamilya sa 13 ka nagdumala nga mga pundok, nga gitudlo sa nason diin sila nahimutang (sama pananglitan, ang Griyegong Ortodokiya nga Simbahan, ang Rusong Ortodokiya nga Simbahan). Nahiusa sila sa ilang pagsabot sa mga sakramento, doktrina, liturhiya, ug gobyerno sa simbahan, apan ang matag-usa nagdumala sa iyang kaugalingong mga kalihokan.

Ang pangulo sa matag Ortodokiya nga simbahan gitawag nga “patriyarka” o “kaulohan.” Ang patriyarka sa Constantinople (Istanbul, Turkey) gikonsiderar nga ekumenikanhon – o malukpanon – nga patriyarka. Siya ang labing duol nga kaatbang sa santo papa sa Romanong Katoliko nga Simbahan. Lahi sa santo papa, nga nailhan nga VICARIUS FILIUS DEI (ang bikaryo [tigpataliwala] sa Anak sa Dios), ang obispo sa Constantinople nailhan nga PRIMUS INTER PARES (ang una sa mga katumbas). Siya adunay pinasahi nga dungog, apan wala siyay gahum pagpanghilabot sa 12 ka laing Ortodokiya nga mga panag-uban.

Ang Ortodokiya nga Simbahan nagpangangkon nga bugtong tinuod nga simbahan ni Cristo, ug nagtinguha pagsubay sa kagikan niini balik sa orihinal nga mga apostoles pinaagi sa wala maputol nga apostolikanhong pagpuli. Ang mga Ortodokiyang tighunahuna nagdebate sa espirituhanong kahimtang sa mga Romano Katoliko ug mga Protestante, ug ang uban gikonsiderar gihapon sila nga mga erehes. Apan, sama sa mga Katoliko ug mga Protestante, ang mga Ortodokiya nga mga magtotoo nagpamatuod sa Trinidad, ang Biblia isip Pulong sa Dios, si Hesus isip Anak sa Dios, ug daghan jpang laing mga biblikanhong doktrina. Apan, sa doktrina, mas daghan silage kaparehas sa mga Romano Katoliko kaysa Protestante nga mga Kristohanon.

Makasubo, nga ang doktrina sa pagkagipakamatarong pinaagi sa pagtoo halos wala sa kasaysayan ug sa teolohiya sa Ortodokiya nga Simbahan. Hinuon, ang Ortodokiya nagpahimug-at sa theosis (sa literal, “pagpakabalaan”), ang inanay nga proseso diin ang mga Cristohanon nahimong mas sama ni Cristo. Ang wala masabtan sa kadaghanan sa Ortodokiyang tradisyon mao nga ang “pagpakabalaa” usa ka pangdayonon nga salangpotan sa kaluwasan, dili rekisitos alang sa kaluwasan mismo. Ang ubang Ortodokiyang kalahian nga nagkasumpaki sa Bibliya naglakip sa:

• Tumbas nga kagamhan sa tradisyon sa simbahan ug sa Kasulatan
• Pagkawala sa kadasig sa mga tawo sa paghubad sa Biblia gawas sa tradisyon
• Dumalayong pagkaulay ni Maria
• Pag-ampo alang sa patay
• Pagbunyag sa mga masuso nga walay pakisayran sa kaakuhan sa tawo ug pagtoo
• Ang posibilidad sa pagdawat ug kaluwasan human sa kamatayon
• Ang posibilidad nga mawala ang kaluwasan

Samtang ang Sidlakanong Ortodokiya nga Simbahan maoy kagikan sa mga dagkong teologo sa simbahan, ug samtang daghan sa Ortodokiya nga tradisyon ang adunay tinuod nga relasyon kang Hesu Cristo, ang Ortodokiya nga simbahan mismo wala maghisgot sa tin-aw nga mensahe nga mapabagay sa biblikanhong ebanghelyo ni Cristo. Ang tawag sa mga Repormista alang sa “Kasulatan lamang, pagtoo laman, grasya lamang, ug Cristo lamang” nawala diha sa Sidlakanong Ortodokiya nga Simbahan, ug bililhon ra kaayo kini nga bahandi mawala.

English

---

Balik sa home page sa Cebuano

Unsa ang Sidlakanong Ortodokiya nga Simbahan ug unsa ang mga gipangtuohan sa Ortodokiya nga mga Cristohanon?