Pangutana
Nganong ang Talaan sa Kagikanan ni Hesus sa Magteo ug sa Lucas hilabihan ka nagkalahi?
Tubag
Ang talaan sa kagikanan ni Hesus gihatag sa duha ka dapit sa Kasulatan: Sa Mateo 1 ug sa Lucas 3:23 – 38. Gisubay sa Mateo ang talaan sa kagikanan gikan ni Hesus ngadto ni Abraham. Gisubay sa Lucas ang talaan sa kagikanan gikan ni Hesus ngadto kang Adan. Apan, adunay maayong hinungdan aron motoo nga ang Mateo ug ang Lucas sa pagkatinuud nagasubay sa lahi ra kaayo nga mga talaan sa kagikanan. Sama pananglitan, si Mateo gipanganlan ang amahan ni Jose nga Jacob (Mateo 1:16), samtang gipanganlan ni Lucas ang amahan ni Jose nga si Heli (Lucas 3:23). Gisubay ni Mateo ang kagikan pinaagi sa anak ni David nga si Solomon (Mateo 1;60, samtang gisubay ni Lucas ang kagikan subay sa anak ni David nga si Natan (Lucas 3:31). Gani, taliwala ni David ug ni Hesus, ang mga pangalan sa talaan sa kagikanan nga adunay panagsama mao sila Shealtiel ug Zerubabel (Mateo 1;12; Lucas 3:27).
Ang uban nagpunting niini nga mga panaglahi isip pamatuod sa mga sayup sa Biblia. Apan, ang mga Judio makuti nga mga tigbantay sa talaan, ilabi na kon mahitungod sa talaan sa kagikanan. Sa makausa pa, gikan ni David ngadto ni Hesus, ang mga talaan sa kagikanan perti ka managlahi. Bisan pa ang paghisgot ila Shealtiel ug Zerubabel lagmit naghisgot sa managlahi nga tawo nga nagbaton ug samang mga pangalan. Gipanganlan ni Mateo ang amahan ni Shealtiel nga si Jeconiah samtang gipanganlan ni Lucas ang amahan ni Shealtiel nga si Neri. Dili na katingad-an sa usa ka tawo nga ginganlag Shealtiel nga bunyagan iyang anak nga si Zerubbabel sa samang pangalan sa mga inila nga mga tawo (tan-awa ang mga libro nila ezra ug Nehemias).
Usa ka pagpasabot, nga gihuptan sa magsasaysay sa iglesia nga si Eusebio, mao nga si Mateo ginasubay ang panguna, o biyolohikal, nga kagikan samtang si Lucas gokonsiderar ang panghitabo sa “parianon nga kaminyoon.” Kung ang usa ka tawo mamatay nga walay anak, naandan na sa igsoon sa maong lalaki nga minyoan ang balo ug magbaton ug anak nga maoy modala sa pangalan sa nitaliwan nga tawo. Sumala sa teyorya ni Eusebio, si Melchi (Lucas 3:24) ug si Matthan (Mateo 1:15) naminyo sa managlahing panahon sa pareho nga babaye (ang tradiyon gipanganlan siya ug Estha). Kini maghimo nilang Heli (Lucas 3:23) ug Jacob (Mateo 1:15) igsoon sa inahan. Si Heli dayon namatay nga walay anak, busa ang iyang igsoon sa inahan nga si Jacob giminyoan0 ang balo ni Heli, nga kon diin gianak si Jose. Maghimo kini kang Jose nga “anak ni Heli” sa legal ug “anak ni Jacob” sa dugo. Busa, si Mateo ug si Lucas pulos nagtala ug mao rang talaan sa kagikanan (ang kagikan ni Jose), apan gisubay ni Lucas ang legal nga kagikan samtang gisubay ni Mateo ug kagikan sa dugo.
Kadaghan sa mga conserbatibong eskolar sa Bibliya karon nagkalahi ang mga panan-aw, nga mao, nga si Lucas nagtala sa talaan sa kagikanan ni Maria ug si Mateo nagtala sa kang Jose. Si Mateo nagsubay sa kagikan ni Jose (ang legal nga amahan ni Hesus), subay sa anak ni David nga si Salomon, samtang si Lucas nagsubay sa kagikan ni Maria (ang paryenti ni Hesus), subay sa anak ni David nga si Natan. Sanglit wala may Griyego nga pulong sa “umagad nga lalake,” gitawag si Jose nga “anak ni Heli” agig kaminyoon diha ni Maria, ang anak nga babaye ni Heli. Subay bisan kang Maria o kang Jose nga kagikan, si Hesus kaliwat ni David ug busa takos mahimong Mesiya. Ang pagsubay sa talaan sa kagikanan subay sa inahan dili kasagaran, apan mao usab ang ulay nga pagkatawo. Ang pagpasabot ni Lucas mao nga si Hesus anak ni Jose, “nga maoy gituohan sa kadaghanan” (Lucas 3:22).
English
Nganong ang Talaan sa Kagikanan ni Hesus sa Magteo ug sa Lucas hilabihan ka nagkalahi?