Pangutana
Unsa may ikasulti sa Bibliya mahitungod sa giyawaan?
Tubag
Ang Biblia naghatag ug pipila ka mga panig-ingnan sa mga tawong giyawaan o gipanuwayan. Gikan niining mga panig-ingnan atong makaplagan ang pipila ka mga timailhan sa gipanuwayan ug makakuha'g hait nga salabutan kon sa unsang paagi nga ang usa ka demonyo masulod sa usa ka tawo. Ania ang pipila ka mga tudling sa Biblia: Mateo 9: 32-33; 12:22; 17:18; Marcos 5: 1-20; 7: 26-30; Lucas 4: 33-36; Lucas 22: 3; Mga Buhat 16: 16-18. Sa pipila niini nga mga tudling, ang pagsulod sa demonyo maoy hinungdan sa pisikal (lawasnong) nga sakit sama sa pagka-amang, patol, pagkabuta, ug uban pa. Sa ubang mga kaso, kini ang hinungdan sa usa ka tawo nga magbuhat sa dautan, si Judas ang nag-unang panig-ingnan. Sa Mga Buhat 16: 16-18, ang espiritu dayag nga naghatag sa usa ka ulipon nga babaye ug pipila ka abilidad (labatod) nga mahibal-an ang mga butang nga labaw sa iyang kaugalingong pagkat-on. Ang tawo nga gigamhan sa demonyo sa Gadara, nga giyawaan sa daghang mga demonyo (Legio), adunay hilabihang tawhanong kusog ug nagpuyo nga hubo taliwala sa mga lubnganan. Si Haring Saul, human nagmasupilon batok sa Ginoo, gihasol sa usa ka dautang espiritu (1 Samuel 16: 14-15; 18: 10-11; 19: 9-10) inubanan sa dayag nga epekto (sangpotanan) sa usa ka nasubo nga pagbati ug usa ka dugang tinguha sa pagpatay kang David.
Busa, adunay nagkalainlaing mga posibleng sintomas (timailhan) sa giyawaan, sama sa pisikal nga kadaot nga dili ikapasangil sa lihoknong suliran sa pisiolohiya, kausaban sa kinaiya sama sa depresyon (hilabihang kagul-ana) o agresyon (pagka-isog), hilabihang tawhanong kusog, dili ligdong, dili katilingbanong kinaiya, ug tingali ang abilidad sa pagpakigbahin sa kasayuran nga walay dili mahimong kab-oton sa yanong paagi. Mahinungdanong hinumdoman nga halos tanan, kung dili man gani tanan, niini nga mga kinaiya mahimong adunay laing mga pagpatin-aw, busa kini mahinungdanon nga dili ilista ang matag tawo nga anaa sa hilabihang kagul-anan o patolon isip tawong gigamhan sa demonyo. Sa laing bahin, ang mga kultura sa kasadpan lagmit dili ilhon seryoso ang kalambigitan sa Satanas sa mga kinabuhi sa katawhan.
Gawas pa niining mga pisikal o emosyonal nga mga kalainan, ang usa mahimo usab nga motan-aw sa espirituhanong mga kinaiya nga nagpakita sa impluwensya sademonyo. Kini naglakip sa pagdumili sa pagpasaylo (2 Corinto 2: 10-11) ug ang pagtuo ug pagsabwag sa bakak nga pagtulon-an, labi na mahitungod kang Jesu-Cristo ug sa Iyang panghimayad nga buhat (2 Corinto 11: 3-4, 13-15; 1 Timoteo 4 : 1-5; 1 Juan 4: 1-3).
Mahitungod sa pagkalambigit sa mga demonyo sa kinabuhi sa mga Kristohanon, si apostol Pedro usa ka matuod nga panig-ingnan nga ang usa ka magtutuo mahimong maimpluwensyahan sa yawa (Mateo 16:23). Ang uban naghisgot sa mga Kristohanon nga nailalom sa usa ka kusganon nga impluwensya sa demonyo ingon nga "gipanuwayan," apan wala'y usa ka panig-ingnan diha sa Kasulatan sa usa ka magtotoo kang Kristo nga giyawaan. Ang kasagarang mga teologo nagtuo nga ang usa ka Kristohanon dili mayawaan tungod kay siya adunay Balaang Espiritu nga nagpabilin sa kinasuloran (2 Corinto 1:22; 5: 5; 1 Mga Taga Corinto 6:19), ug ang Espiritu sa Dios dili makigbahin ug pinuy-anan sa usa ka demonyo.
Wala kita sultihi kung giunsa pagbukas sa usa ka tawo ang iyang kaugalingon aron mayawaan. Kon ang hitabo kang Judas mao ang representante, gibuksan niya ang iyang kasingkasing sa dautan-sa iyang kahimtang pinaagi sa iyang kahakog (Juan 12: 6). Busa mahimong posible nga kon ang usa ka tawo tugotan ang iyang kasingkasing nga mamandoan sa usa ka naandang sala, kini mahimong usa ka pagdapit alang sa usa ka demonyo aron mosulod. Gikan sa mga kasinatian sa mga misyonaryo, ang giyawaan daw may kalambigitan usab sa pagsimba sa mga diosdios nga pagano ug sa pagpanag-iya sa mga materyales sa okulto (diwaanon). Kanunayng gisaysay sa Kasulatan ang pagsimba sa mga diosdios sa lihoknong pagsimba sa mga demonyo (Levitico 17: 7; Deuteronomio 32:17; Salmo 106: 37; 1 Mga Taga-Corinto 10:20), busa dili ikatingala nga ang pagkalambigit sa pagsimba'g diosdios mahimong mosangpot nga mayawaan.
Pinasikad sa mga nahiunang kutlo sa Kasulatan ug ubang mga kasinatian sa mga misyonaryo, makahinapos kita nga daghang mga tawo ang nagbukas sa ilang mga kinabuhi ngadto sa pagkalambigit sa demonyo pinaagi sa paghangop sa usa ka sala o pinaagi sa pag-apil sa kulto (bisan tuod nahibalo sila o wala). Ang mga pananglitan mahimong maglakip sa imoralidad, pag-abuso sa droga / alkohol nga mag-usab sa kahimtang sa panimuot, pagrebelde, kapaitan, ug transendental (mahitungod o adunay kalabotan sa kasinatian nga gipiho sa pangisip) nga pagpamalandong.
Adunay dugang pa nga panghunahuna. Si Satanas ug ang iyang dautang panon walay mahimo nga wala itugot sa Ginoo nga ilang buhaton (Job 1-2). Kini ang kahimtang, si Satanas, nga naghunahuna nga iyang nahimo ang iyang kaugalingon nga mga katuyoan, sa pagkatinuod nagpalampos sa maayong mga katuyoan sa Dios, sama sa kahimtang sa pagbudhi ni Judas. Ang uban nga mga tawo nagpalambo sa dili maayo nga kaikag sa kalihokan sa okulto ug sa demonyo. Kini dili maalamon ug dili Biblikanhon (wala sa Bibliya). Kon kita nagasunod sa Dios, kon kita nagsul-ob sa atong mga hinagiban ug nagsalig sa Iyang kusog (Mga Taga-Efeso 6: 10-18), wala kitay angay kahadlokan sa mga dautan, kay ang Dios nagamando sa tanan!
English
Unsa may ikasulti sa Bibliya mahitungod sa giyawaan?