Pangutana
Nganong ang mga tawo sa Genesis nabuhi ug taas kaayo nga panahon?
Tubag
Usa ka misteryo (tagohala) nganong ang mga tawo sa unang mga kapitulo sa Genesis nabuhi sa ingon ka taas nga kinabuhi. Adunay daghang mga teorya nga giduso sa mga iskolar sa Biblia. Ang talaan sa kagikan sa Genesis 5 nagrekord sa linya sa mga diosnong kaliwat ni Seth-ang linya nga sa kadugayan makahimo sa Mesiyas. Mahimong gipanalanginan sa Dios kini nga linya sa hilabihan ka taas nga kinabuhi isip resulta sa ilang pagkadiosnon ug pagkamasulundon. Bisan tuod kini usa ka posible nga pagpatin-aw, ang Biblia wala'y piho nga nagtagal sa taas nga mga kinabuhi ngadto sa mga tawo nga gihisgutan sa Genesis kapitulo 5. Dugang pa, gawas kang Enoch, ang Genesis 5 wala magtino ni bisan kinsa sa mga tawo ingon ka hilabihan ka diosnon. Lagmit nga ang matag-usa niadtong panahona nabuhi sa gatusan ka tuig. Pipila ka mga hinungdan ang nakaingon niini.
Adunay nahitabo sa panahon sa dakong lunop aron mapakunhod ang kinabuhi sa mga tawo. Itandi ang mga kinabuhi sa wala pa ang lunop (Genesis 5: 1-32) uban niadtong human sa lunop (Genesis 11: 10-32). Diha-diha dayon human sa lunop, ang edad mikunhod pag-ayo ug nagpadayon pa gayud nga nagkunhod. Usa ka yawe mahimong anaa sa Genesis 6: 3: "Ug miingon ang GINOO: Ang Akong Espiritu dili makiglalis sa gihapon sa tawo, kay siya unod; apan ang iyang mga adlaw magausa ka gatus ug kaluhaan ka tuig." Daghang mga tawo igkita ang paghisgot sa "usa ka gatus ug kawhaan ka tuig" ingon nga bag-ong, balaanong gitakda nga utlanan sa edad sa tawo. Sa panahon ni Moises (nga nabuhi sa 120 ka tuig), ang utlanan sa edad mas mikunhod pa. Human ni Moises, wala kitay talaan sa bisan kinsa nga nabuhi lapas ug 120.
Ang usa ka teorya kon nganong ang mga tawo sa Genesis nabuhi sa taas nga panahon gibase sa alinghuna nga ang usa ka pandong sa tubig kaniadto naglibut sa kalibotan. Sumala sa teoriya sa pandong, ang tubig "ibabaw sa kalangitan" (Genesis 1: 7, KJV) nagmugna og "greenhouse effect" ug niabong sa kadaghanan sa radyisyon nga karon miigo sa kalibotan, nga miresulta sa maayong kahimtang sa pagpuyo. Niadtong lunop ang pandong nga tubig gibu-bo sa kayutaan (Genesis 7:11) nga maoy nagtapos sa mithionong kalikopan. Ang teoriya sa pandong nga tubig gibiyaan karon sa kadaghanan nga nagatuo sa kamugnaan.
Ang laing hunahuna mao nga, sa unang pipila ka mga kaliwatan human sa paglalang, ang "kodiko sa genetiko" sa tawo nag-ugmad ug pipila ka mga depekto. Si Adan ug Eva gilalang nga hingpit. Sila sigurado nga hilabihang makasugakod sa sakit ug balatian. Ang ilang mga kaliwat nakapanunod niining mga bentaha, bisan sa mas ubos nga mga kabutang. Sa paglabay sa panahon, isip resulta sa sala, ang tawhanong kodigo sa genetiko nagkaanam ug kapukan, ug ang mga tawo nahimong mas daling madutlan sa kamatayon ug balatian. Kini usab miresulta sa pagkunhod sa gitas-on sa kinabuhi.
English
Nganong ang mga tawo sa Genesis nabuhi ug taas kaayo nga panahon?