سوال
چهار حقیقت اصیل چیست؟
جواب
چهار حقیقت اصیل پایه و اساس عقاید آیین بودایی است. اولین موعظه گوتاما بودا پس از رسیدن به مرحله روشن گری، توضیح این اصول بود. بر اساس عقاید بودایی، تجربه کردن این اصول مهمتر از باور به آنهاست. در کنار عقیده تناسخ (سامسارا) و نیروانا، چهار حقیقت اصیل تقریبا همه انواع مختلف آیین بودایی را شکل داده است. این چهار حقیقت به طور خلاصه عبارتند از: 1) واقعیت وجود رنج، 2) ناپایداری جهان، 3) آزادی ای که با حذف امیال به دست می آید، 4) لزوم پیروی از مسیر هشتگانه اصیل.
اولین حقیقت اصیل که به نام اصل دوکا نیز شناخته می شود می گوید زندگی یعنی رنج کشیدن. این اصطلاحات ممکن است گیج کننده باشند، چراکه آیین بودائی همه تجربیات زندگی را ناخوشایند نمی داند. دوکا مفهوم ظریف تری دارد و به معنی مفاهیمی مانند اضطراب، آشفتگی یا نارضایتی نیز می باشد. این هسته اصلی عقیده بودایی است و همه عقاید و اعمال دیگر بر اساس اولین حقیقت اصیل می باشند. بودایی ها معتقدند که دوکا مشکل بشر را توضیح می دهد: رنج محصول امیال نادرست است، به خصوص خواسته هایی که موقتی هستند. این مشکل در اصل اصیل دوم به تفصیل شرح داده می شود.
دومین حقیقت اصیل در آیین بودایی، آنیکا (ناپایداری) یا تانها (اشتیاق) است که می گوید هیچ چیزی در دنیا همیشگی و ثابت نیست. در حقیقت، حتی خویشتن نیز همیشگی و ثابت نیست. آیین بودایی انسان را اینگونه توصیف می کند. از آنجایی که رنج نتیجه گرایش به ناپایداری ها است، همه تمایلات به رنج ختم می شوند. حتی تمایلات مثبت نیز چرخه تناسخ و دوکا را ماندگار می کند. برای غلبه بر آن باید حقیقت اصیل سوم را درک کنیم.
حقیقت اصیل سوم می گوید که تنها راه رهایی از حلقه رنج، مرگ و تولد دوباره همراه با حذف همه خواسته های موقتی انسان است. آیین بودایی این اصل را پاسخی برای این پرسش می بیند، «مشکل انسان را چگونه حل کنیم؟» در حقیقت، قانون اصیل سوم از انسان می خواهد تا همه تمایلات، خوب یا بد یا هر نوع دیگری، را حذف کند. راه تحقق این اصل در حقیقت اصیل چهارم یافت می شود.
حقیقت اصیل چهارم این است که مسیر هشتگانه اصیل می توان تمایلات را حذف کند. برنامه آیین بودایی برای تصحیح معایب بشر را می توان در اینجا پیدا کرد. مسیر هشتگانه اصیل عبارتست از دیدگاه های درست، نیت درست، گفتار درست، رفتار درست، معاش درست، کوشش درست، تمرکز درست و اندیشه درست.
بر اساس آیین بودایی، انسان می تواند چرخه تناسخ و دوکا را با به کار بستن چهار حقیقت اصیل و زندگی با مسیر هشتگانه اصیل پایان دهد. انسان با این روش از همه تمایلات، آرزوها، آشفتگی ها و وابستگی ها رها می شود. این حالت «عدم» را نیروانا می گویند که جایگزین آیین بودایی برای بهشت است. کسی که به نیروانا دست پیدا می کند دیگر به عنوان یک شخص وجود نخواهد داشت و فرایند مرگ دوباره و تولد دوباره سامارا را متوقف می شود.
کتاب مقدس همه چیز را در مورد چهار حقیقت اصیل (مانند دیگر جهان بینی های اصلی) رد نمی کند. تمایلات نادرست سرچشمه اصلی اضطراب و گناه هستند (رومیان فصل 13 آیه 14، غلاطیان فصل 5 آیه 17). زندگی دنیوی قطعا بی ثبات و موقتی است (یعقوب فصل 4 آیه 14). همچنین، سرمایه گذاری در امور موقتی نیز عاقلانه نیست (متی فصل 6 آیه های 19-20). با این وجود، چهار حقیقت اصیل در مورد جایگاه ابدی و فرایند تغییر انسان، بی نهایت با مسیحیت کتاب مقدسی تفاوت دارد.
کتاب مقدس می گوید خدا ابدی است، و کسانی که با او در بهشت هستند از جایگاه ابدی لذت خواهند برد (متی فصل 25 آیه 21؛ یوحنا فصل 4 آیه 14، فصل 10 آیه 28). جایگاه ابدی کسانی هم که خدا را رد می کنند، جدایی از خدا و جهنم خواهد بود (دوم تسالونیکیان فصل 1 آیه 9). سرنوشت آنها مجازاتی است که شخصا آن را حس خواهند کرد (لوقا فصل 16 آیه های 22-24). آیین بودایی می گوید که ابدیت ما یا تناسخ بی پایان خواهد بود یا بی خبری از عدم وجود. کتاب مقدس می گوید، «درست همانگونه كه به حكم خداوند، انسان يک بار می‌ميرد و بعد از آن نوبت داوری می‌رسد» (عبرانیان فصل 9 آیه 27).
مسیحیت و آیین بودایی هر دو به انسان آموزش می دهند که باید خواسته ها و رفتارهای خود را تغییر دهند. اما فقط مسیحیت توانسته روش حقیقی انجام این کار را ارائه دهد. در آیین بودایی، به انسان گفته می شود تا با تکیه بر تلاش های شخصی تمایلاتش را تغییر دهد. متاسفانه، یعنی اینکه یک انسان باید میل به رها کردن خودش از خواسته ها را داشته باشد، این روش دارای یک پیچیدگی درونی است، یک بودایی که تمایل به رها کردن امیالش را دارد همچنان خواهان چیزی است، یعنی میل به رها کردن خواسته ها. آیین بودایی همچنین جوابی برای چگونگی تغییر قلبی که نمی خواهد تغییر کند و یا خودش را فریب می دهد، ارائه نمی دهد (ارمیا فصل 17 آیه 9، مرقس فصل 9 آیه 24). مسیحیت به هر دوی این مشکلات پاسخ می هد: نجات دهنده ای که نه تنها اعمال ما (اول قرنتیان فصل 6 آیه 11) بلکه خواسته های ما را نیز تغییر می دهد (رومیان فصل 12 آیه 2).
تفاوت های بسیار زیادی دیگری هم بین اعتقادات مسیحی و بودایی وجود دارد. آیین بودایی می گوید که زندگی رنج است، اما کتاب مقدس می گوید باید از آن لذت برد و شاد بود (یوحنا فصل 10 آیه 10). آیین بودایی می گوید که «خویشتن خویش» باید حذف شود، درحالی که کتاب مقدس می گوید هر یک از انسان ها باارزش و بامعنی هستند (پیدایش فصل 1 آیه های 26-27، متی فصل 6 آیه 26) و خویشتن خویش پس از مرگ هم وجود دارد (یوحنا فصل 14 آیه 3).
English
چهار حقیقت اصیل چیست؟
