سوال
آیا عیسی یک یهودی بود؟
جواب
اگر کسی امروزه در اینترنت جستجو کند میبیند که اختلافنظرها و مباحثات بسیاری بر سر این سوال که آیا عیسی ناصری در واقع یک یهودی بوده یا نه، وجود دارد. پیش از آنکه بتوانیم به این سوال، بهدرستی پاسخ دهیم ابتدا باید به سوالی دیگر پاسخ دهیم: یک یهودی کیست؟ حتی این سوال مولفههای بحثبرانگیز خود را در پی دارد و پاسخ به این سوال بستگی دارد که پاسخدهنده چه کسی باشد. اما تعریفی که هر یک از فرقههای اصلی یهودیت، یعنی ارتودکس، محافظهکار و اصلاحطلب بر آن اتفاقنظر دارند این است که، "یک یهودی فردی است که مادرش یهودی باشد یا هر شخصی که فرایند قانونی تغییر مذهب خود به یهودیت را پشت سر گذاشته باشد."
اگرچه کتابمقدس عبری در هیچ جایی بهطور مشخص ذکر نمیکند که تبار یک شخص از نسلهای مادریاش مشخص میشود اما یهودیت مدرن وابسته به خاخامها، باور دارند که متون زیادی در تورات وجود دارد که از آن میتوان چنین نتیجهگیری نمود یا بهطور ضمنی بر آن دلالت دارد، متونی نظیر تثنیه ۱:۷-۵؛ لاویان ۱۰:۲۴؛ عزرا ۲:۱۰-۳. و سپس مثالهای متعددی از آیات کلام در مورد غیریهودیانی وجود دارد که به یهودیت گرویدند، (مثلاَ روت موآبی؛ نگاه کنید به روت ۱۶:۱ جاییکه روت اشتیاقش را برای تغییر کیش خود اعلام میکند) و این افراد از هر لحاظ درست همانند یک یهودی اصیل، یهودی محسوب شدهاند.
بنابراین دو سوال دیگر را در نظر بگیریم. آیا عیسی از لحاظ نژادی یک یهودی بود؟ و آیا عیسی از قوانین مذهبی یهودیان پیروی میکرد؟
آیا عیسی از لحاظ نژادی یک یهودی بود؟ آیا مادرش یهودی بود؟ عیسی بهطور مشخص همانند همه یهودیان همعصر خود بود. از لحاظ فیزیکی، طایفهای و مذهبشان (اگر چه اشتباهات آنها را اصلاح میکرد). خدا با هدف خاصی او را به یهودا فرستاد: «به مُلک خویش [یهودا] آمد، ولی قومِ خودش [یهودا] او را نپذیرفتند. امّا به همۀ کسانی [یهودیان] که او را پذیرفتند، این حق را داد که فرزندان خدا شوند، یعنی به هر کس که به نام او ایمان آورْد» (یوحنا ۱۱:۱-۱۲)، و او بهوضوح گفت: «شما آنچه را نمیشناسید میپرستید، امّا ما آنچه را میشناسیم میپرستیم، زیرا نجات به واسطۀ قوم یهود فراهم میآید» (یوحنا ۲۲:۴).
اولین آیه از عهد جدید به وضوح بر یهودی بودن عیسی از لحاظ نژادی، صحه میگذارد. «کتاب تاریخچۀ عیسی مسیح، پسر داوود، پسر ابراهیم» (متی ۱:۱). از متونی مانند عبرانیان ۱۴:۷ که میگوید «چون کاملاً روشن است که خداوندِ ما از نسل یهودا بود» چنین استنباط میشود که عیسی از سبط یهودا است که نام "یهود" از آن مشتق شده است. اما مریم، مادر عیسی چطور؟ در تبارشناسی که در لوقا باب 3 آمده بهطور مشخص میبینیم که مریم از نسل مستقیم داوود پادشاه است که همین مطلب به عیسی این حق قانونی را میدهد که بر تخت سلطنت یهودیان بنشیند و بدون هیچ قید و شرطی بر این موضوع صحه میگذارد که عیسی از لحاظ نژادی یک یهودی بود.
آیا عیسی قوانین مذهبی یهودیان را نگاه میداشت؟ والدین عیسی هر دو «آیین شریعت خداوند را به کمال بهجای آوردند،» (لوقا ۳۹:۲). خاله و شوهرخاله او، زکریا و الیزابات نیز یهودیانی بودند که شریعت تورات را حفظ میکردند (لوقا ۶:۱). بنابراین میتوانیم ببیینم که احتمالاً کل خانواده رسوم یهودی خود را بسیار جدی میگرفتند.
در موعظه بالای کوه (متی ۵-۷) عیسی دائماً اقتدار تورات و نوشتههای انبیا را تایید میکرد (متی ۱۷:۵)، و حتی اقتدار آن را در پادشاهی آسمان (متی ۱۹:۵-۲۰). او بهطور منظم به کنیسه میرفت (لوقا ۱۶:۴) و تعالیم او از طریق دیگر یهودیان همعصر خود، محترم شمرده میشد (لوقا ۱۵:۴). او در معبد یهودیان در اورشلیم تعلیم داد (لوقا ۳۷:۲۱)، و اگر او یک یهودی نبود به او اجازه نمیدانند که وارد آن بخش از هیکل شود (اعمال رسولان ۲۸:۲۱-۳۰)
عیسی همچنین نشانههای ظاهری یک یهودی دیندار را نیز داشت. او بر روی لباسهای خود آویزه داشت (لوقا ۴۴:۸؛ متی ۳۶:۱۴) که یادآور فرامین خداوند بود (اعداد ۳۷:۱۵-۳۹). او فصح را نگاه میداشت (یوحنا ۱۳:۲) و در این روز مهم زیارتی یهودیان به اورشلیم رفت (تثنیه ۱۶:۱۶) او عید سوکوت یا خیمهها را نگاه داشت (یوحنا ۲:۷ ،۱۰) و به اورشلیم رفت (یوحنا ۱۴:۷) چنانکه در تورات بر آن حکم شده است. او همچنین عید حنوکا یا همان عید وقف یا جشن نورها (یوحنا ۲۲:۱۰) و احتمالاً روشهانا یا عید شیپورها را نگاه داشت (یوحنا ۱:۵) و در هر دوی این مراسم به اورشلیم نیز رفت، اگر چه در تورات به آن حکم نشده است. واضح است که عیسی خود را یک یهودی (یوحنا ۲۲:۴) و پادشاه یهودیان میدانست (مرقس ۲:۱۵). از تولد تا آخرین فصح خود (لوقا ۱۴:۲۲-۱۵) عیسی مانند یک یهودی دیندار زندگی کرد.
English
آیا عیسی یک یهودی بود؟