سوال
مودالیسم / مونارکیانیسم مودالیستیکی چیست؟
جواب
مودالیسم و مونارکیانیسم عقاید نادرستی در مورد خدا و عیسی مسیح است که در قرون دوم و سوم میلادی ظهور کردند. یک مودالیست خدا را به جای سه شخص یک شخص در نظر می گیرد و معتقد است که پدر، پسر و روح القدس تنها سه حالت یا شکل مختلف از یک شخص الهی هستند. بر اساس عقیده مودالیسم، خداوند می تواند به این سه شکل ظاهر شود. یک مونارکیان به یکانگی خدا معتقد است ( کلمه لاتین مونارکیا به معنی فرمانروایی یگانه می باشد) و تثلیث را رد می کند.
مونارکیانسیم به دو شکل اساسی وجود دارد، مونارکیانیسم دینامیک (آداپشنیست) و مونارکیانیسم مودالیستیک. مونارکیانیسم دینامیک با یک دیدگاه غلط نسبت به ذات عیسی مسیح آغاز شد، به خصوص در این مورد که او خدا نبود اما در هنگام غسل تعمید به او توانایی انجام معجزات از طرف خدا داده شد. از طرف دیگر، مونارکیانیسم مودالیستیک گفت که عیسی مسیح خدا است اما فقط تجلی اوست. بر اساس عقیده مونارکیانیسم، کلمه خدا (لوگوس) وجود جداگانه و شخصی ندارد. اصطلاح پدر، پسر و روح القدس تنها نام های مختلف یک شخص هستند.
مونارکیانیسم مودالیستیکی می گوید یکانگی خدا با تمایز اشخاص در تثلیث سازگاری ندارد. مودالیسم می گوید خدا خود را به شکل های خدای پدر (عمدتا در عهد قدیم)، پسر (از تشکیل نطفه عیسی مسیح تا صعود او به آسمان) و روح القدس ( پس از صعود عیسی مسیح به آسمان) ظاهر کرده است. مونارکیانیسم مودالیستیکی ریشه در عقاید غلط نوئتوس در سال 190 میلادی دارد. نوئتوس خودش را موسی و برادرش را هارون نامید، و این عقیده را آموزش داد که اگر عیسی مسیح خدا بود پس باید مانند خدا باشد. هیپولوتس روم در نوشته «کنترا نوئتوم» با عقیده نوئتوس مخالفت کرد. شکل اولیه مونارکیانیسم مودالیستیک توسط کشیشی از آسیای صغیر به نام پراکسیاس نیز آموزش داده می شد، او در سال 206 میلادی به روم و کارتاژ سفر کرد. ترتولیان در اثر خود «ارورسوس پراکسان» ( در حدود اسل 213 میلادی) با آموزش های پراکسیاس مخالف کرد. مونارکیانیسم مودالیستیک و شاخه های بدعت گذاری مربوط به آن توسط اُریژن، پاپ دیونیسوس اسکندریه، و شورای نیقیه در سال 325 میلادی نیز رد شدند.
امروزه نوعی از مونارکیانیسم در جنبش یگانگی پنتیکاستالیسم همچنان دیده می شود. در عقیده یگانگی، که ضد تثلیث است، تفاوتی بین سه شخص تثلیث وجود ندارد. عیسی مسیح خداست ولی پدر و روح القدس نیز هست. جنبش یگانگی پنتیکاستالیسم، با کمی انحراف از مودالیسم باستانی، این عقیده را آموزش می دهد که خدا می تواند همزمان در هر سه نقش تثلیث ظاهر شود، مانند غسل تعمید عیسی مسیح در لوقا فصل 3 آیه 22.
کتاب مقدس می گوید خدا یکی است (تثنیه فصل 6 آیه 4)، اما از سه شخص پدر، پسر، روح القدس صحبت می کند (متی فصل 28 آیه 19). چگونه این دو حقیقت می تواند برای ذهن انسان قابل درک باشد. همیشه وقتی سعی می کنیم سر از رازی در آوریم به نوعی با شکست مواجه می شویم. اما کتاب مقدس بسیار صریح و روشن است: خداوند در سه شخص مساوی و ابدی وجود دارد. عیسی مسیح به پدر دعا کرد (لوقا فصل 22 آیه 42) و حال در دست راست پدر در آسمان نشسته است (عبرانیان فصل 1 آیه 3). پدر و پسر، روح القدس را به این دنیا فرستادند (یوحنا فصل 14 آیه 26، فصل 15 آیه 26). مودالیسم و مخصوصا مونارکیانیسم مودالیستیکی از نظر الهیاتی بسیار خطرناکند چون به ذات خداوند حمله می کنند. هر عقیده ای که خدا در سه شخص تثلیث را نمی پذیرد، غیر کتاب مقدسی است.
English
مودالیسم / مونارکیانیسم مودالیستیکی چیست؟
