سوال
مسیر هشتگانه اصیل چیست؟
جواب
مسیر هشتگانه اصیل پایه و اساس آیین بودایی است. مسیر هشتگانه اصیل، رفتار و برخوردهایی هستند که بوداییان سعی می کنند برای زندگی بر اساس چهار حقیقت اصیل از آن پیروی کنند. این هشت مفهوم در سه گروه قرار می گیرند: بینش، اخلاق و تمرکز. بر اساس چهار حقیقت اصیل، سرتاسر زندگی رنج حاصل از خواسته های موقتی دنیا می باشد، و از آنجایی که همه چیز ناپایدار است – حتی خویشتن خویش- تنها راه رهایی از رنج، دور ریختن همه خواسته ها است. و این هدف، بر اساس آیین بودایی، با پیروی از مسیر هشتگانه محقق می شود.
گرچه نام مسیر بر روی آن گذاشته شده است اما سلسله مراتبی برای پیروی از این هشت جزء وجود ندارد، بلکه این هشت اصل باید به طور همزمان انجام شوند تا خواسته ها حذف شده و حالت نیروانا حاصل شود. مسیر هشتگانه، و خود آیین بودایی، معمولا به شکل یک چرخ هشت-پره شبیه سکان کشتی به تصویر کشیده می شود. اجزای مسیر هشتگانه اصیل عباتند از دیدگاه درست، نیت درست، گفتار درست، کردار درست، معاش درست، کوشش درست، اندیشه درست و تمرکز درست.
دیدگاه درست و نیت درست گاهی به عنوان ابعاد حکمت مسیر هشتگانه اصیل در نظر گرفته می شوند.
دیدگاه درست اساسا به معنی اعتقاد به چهار حقیقت اصیل است: زندگی رنج است؛ رنج حاصل تمایلات ناپایدار دنیوی است؛ همه چیز موقتی است؛ و انسان تنها با پیروی از مسیر هشتگانه می تواند همه خواسته ها را کنار بگذارد. همچنین شامل آگاهی از مفاهیمی مانند تولد دوباره (تناسخ) و قانون کارما نیز می باشد. از نظر کتاب مقدس، درست است که انسان برای نجات باید حقیقت را بشناسد (یوحنا فصل 8 آیه 32)، اما کتاب مقدس با اینکه آن شناخت دلیل نجات انسان است، مخالف می باشد (افسسیان فصل 2 آیه 8، اول قرنتیان فصل 3 آیه 19).
«نیت درست» به تمایل انسان برای تغییر به سوی بهتر شدن اشاره می کند، بر اساس حقایق اصیل و مسیر هشتگانه. یک شخص با نیت درست به اصول آیین بودایی متعهد می شود و به دنبال مطابقت افکار و اعمال خود با آن است. بر اساس کتاب مقدس، از مسیحیان خواسته شده تا ایمان و اعمال خود را با معیارهای مسیح مقایسه کنند (دوم قرنتیان فصل 13 آیه 5، رومیان فصل 13 آیه 14، یوحنا فصل 15 آیه 14). با این وجود، کتاب مقدس این واقعیت را نیز تصدیق می کند که خواسته قلبی یک انسان همیشه آن چیزی نیست که باید بخواهد (ارمیا فصل 17 آیه 9). آیین بودایی پاسخی به این پرسش نمی دهد که یک انسان چگونه برای رسیدن به بینش قرار است خواسته های قلبی خود را تغییر دهد (نگاه کنید به دوم قرنتیان فصل 10 آیه 12).
گفتار درست، کردار درست و معاش درست، گاهی به عنوان ابعاد اخلاقی مسیر هشتگانه اصیل اشاره نام برده می شوند.
«گفتار درست» به استفاده صادقانه، مودبانه و قاطعانه از کلمات اشاره دارد. به این معنی که باید از بدگویی، دروغ و دشنام دوری کنیم. گفتار درست در مورد نوشتار هم به کار می رود. یکی از عوارض جانبی روش های آیین بودایی این است که جلوی بحث درباره موضوعات خاص روحانی یا متافیزیکی را می گیرد. بر اساس آیین بودایی، برخی از سوالات مربوط به حقیقت ربطی به پیمودن مسیر هشتگانه ندارند، بنابراین بحث در مورد آنها «گفتار درست» نیست. بر اساس کتاب مقدس، ما باید کنترل کلام خود را به دست بگیریم (امثال فصل 10 آیه 19) و از بحث های بی مورد دوری کنیم ( اول تیموتائوس فصل 6 آیه 4).
«کردار درست» شامل اجتناب از اعمالی مانند قتل، دزدی، زنا و غیره می شود. اصل کلی در انجام کار درست و غلط بر اساس این حقیقت است که آن کار به شخص دیگری آسیب می رساند یا نه. البته کتاب مقدس اصول قاطعی در مواجه با اخلاق و رفتار در پیش گرفته است (متی فصل 7 آیه 12، اول قرنتیان فصل 9 آیه 27)، تلفیق رفتار و نگرش را برای اصول اخلاقی لازم می داند (متی فصل 5 آیه های 21-22، 27-28). معیار کتاب مقدس برای درست و غلط در نهایت به اینکه به شخص دیگری آزار می رسد نیست، بلکه بر این اساس است که آیا بر خلاف ذات مقدس خدا می باشد یا نه.
«معاش درست» شبیه کردار درست است، اما بر روی کسب و کار تمرکز می کند. بر اساس این اصل، هیچ کسی نباید فریبکاری کند، دروغ بگوید و یا در تجارتی مشارکت داشته باشد که باعث آسیب رساندن به دیگران یا سوء استفاده از آنها می شود. به دلیل رویکردهای آیین بودایی نسبت به حیات حیوانات و خشونت، انسان از سلاخی حیوانات، فروش گوشت، تولید یا ساخت اسلحه منع می شود. بر اساس کتاب مقدس، انسان باید همه بخش های زندگی خود را، که شامل تجارت نیز می شود، با در نظر گرفتن اصول اخلاقی اداره کند (مزامیر فصل 44 آیه 21؛ رومیان فصل 2 آیه 16؛ دوم قرنتیان فصل 4 آیه 2). خداوند از ما انتظار دارد که مباشر و خدمتگزار خوبی برای او در طبیعت باشیم (لاویان فصل 19 آیه 25، فصل 25 آیه های 2-5؛ حبقوق فصل 2 آیه 8 و 17). با این وجود، کتاب مقدس استفاده از حیوانات (مرقس فصل 7 آیه 19، پیدایش فصل 1 آیه 28) یا ابزار درست دفاع از خود را (لوقا فصل 22 آیه 36) منع نمی کند.
تلاش درست، اندیشه درست و تفکر درست گاهی به عنوان ابعاد تمرکزی مسیر هشتگانه اصیل شناخته می شود.
«تلاش درست» نیازمند استقامت و احتیاط در به کار بردن دیگر ابعاد مسیر هشتگانه هستند. این اصل به تلاش برای دوری از منفی نگری و احساسات منفی مانند عصبانیت اشاره دارد. این اصل نشان دهنده مشکل گرایش ذاتی انسان به تنبلی و خودخواهی است. آیین بودایی ابزار خاصی برای تغییر آن جنبه ها در انسانی که تمایلی به تغییر آنها ندارد، ارائه نمی دهد. کتاب مقدس درباره خواست و توانایی خدا برای تغییر قلب انسان حتی در صورت مقاومت در برابر آن، صحبت می کند (دوم تسالونیکیان فصل 3 آیه 13؛ اول قرنتیان فصل 6 آیه 11).
«اندیشه درست» شبیه کوشش درست است اما بیشتر بر روی ابعاد معنوی درونی و فیزیولوژیکی تمرکز دارد. آیین بودایی پیروان خود را به رسیدن به سطح بالایی از خودآگاهی تشویق می کند، این هدف با توجه به واکنش یک فرد به تجربیات و محیط اطراف خود حاصل می شود. این نوع از آگاهی بر روی زمان حال متمرکز است و تاکید کمتری بر روی گذشته و آینده دارد. بر اساس کتاب مقدس، ما باید از افکار خود محافظت کنیم و مراقب تاثیر محیط اطراف بر روی زندگی روحانی خود باشیم (اول قرنتیان فصل 15 آیه 33، فصل6 آیه 12).
«تمرکز درست» اصل اساسی آیین بودایی است که شامل روش تنفس، آوازخوانی و یا دیگر روش های تمرکز می شود. هدف این نوع تمرکز، تخلیه کامل ذهن از هر چیزی به غیر از آنچه درباره آن تفکر می کنیم، است. نهایت این شکل از تمرکز را سامادهی می نامند، یعنی زمانی که یک شخص از سطوح مختلف فکری به حالت عدم ادراک و عدم احساس برسد. این بخش نیز در تضاد با آموزش کتاب مقدس قرار دارد. کتاب مقدس تمرکز و تفکر را تحسین می کند (مزامیر فصل 1 آیه 2، فصل 119 آیه 15) اما نه با هدف خالی کردن ذهن. بلکه هدف مسیحیت از تفکر، تمرکز بر روی حقیقت کلام خداست. از نظر کتاب مقدس، تفکر پرکردن ذهن از کلام خداوند است.
به طور خلاصه، مسیحیت کتاب مقدسی و مسیر هشتگانه اصیل آیین بودایی در برخی از موارد موافق هستند. اما تفاوت های اساسی فراوانی نیز با هم دارند. بر اساس مسیر هشتگانه، شخصی که نمی تواند همه ابعاد آن را محقق کند قادر به پیروی از آن نیست. تنها گزینه او این است که امیدوار باشد تا خواسته های، نیت ها و تلاش هایش به خودی خود تغییر کنند. کتاب مقدس می گوید که قلب یک شخص نمی تواند با تکیه بر تلاش های خودش تغییر کند (ارمیا فصل 17 آیه 9؛ رومیان فصل 3 آیه های 10-12، فصل 7 آیه های 18-24)، بلکه رابطه ما با عیسی مسیح می تواند قلب ها را تغییر دهد (رومیان فصل 7 آیه 25، غلاطیان فصل 3 آیه 13).
English
مسیر هشتگانه اصیل چیست؟
