سوال
کتاب مقدس دربارۀ تثلیث چه می گوید؟
جواب
مشکل ترین جنبۀ موضوع تثلیث این است که به هیچ روشی نمیتوان آنرا، به شکلی کامل و کافی، توضیح داد. و موضوعی است که امکان ندارد انسان بتواند آنرا بطور کامل، و یا با یک توضیح مختصر، درک نماید. خداوند بمراتب از ما بزرگتر است؛ بنابراین نباید انتظار داشته باشیم که او را کاملاً درک نماییم. کتاب مقدس به ما می آموزد که، پدر خداست، عیسی مسیح خداست، و روح القدس نیز خداست. همچنین اعلام می کند که فقط یک خدا وجود دارد. اگر چه میتوانیم حقایقی را درباره رابطه میان سه شخصیت قابل تمایز تثلیث بفهمیم، اما با این وجود، ذهن محدود و بشری ما قادر به درک و فهم این آموزه نیست. اما، این بدان مفهوم نیست که چنین موضوعی، حقیقت ندارد و مبتنی بر کلام خدا نیست.
تثلیث یعنی یک خدا که در سه شخصیت وجود دارد. اما این بدان معنا نیست که سه خدا وجود دارد. به یاد داشته باشید که واژه "تثلیث" در کتاب مقدس نیامده است. بلکه این واژه برای توضیح دادن وجود یک خدا در سه شخصیت متمایز الهی می باشد که هر سه شخصیت در نهایت یک خدا هستند. نکته ای که اهمیت فراوان دارد این است که مفهوم "تثلیث" در کتاب مقدس آمده است. مواردی زیر حقایقی هستند که کتاب مقدس در مورد تثلیث به ما می گوید:
1) خدا یکی است: (تثنیه فصل 6 آیه 4 ؛ اول قرنتیان فصل 8 آیه 4 ؛ غلاطیان فصل 3 آیه 20 ؛ اول تیموتائوس فصل 2 آیه 5).
2) در تثلیث سه شخصیت وجود دارد : (پیدایش فصل 1 آیه 1و26؛ پیدایش فصل 3 آیه 22 ؛ پیدایش فصل 11 آیه 7 ؛ اشعیا فصل 6 آیه 8 ؛ اشعیا فصل 48 آیه 16 ؛ اشعیا فصل 61 آیه 1 ؛ متی فصل 3 آیه های 16 تا 17، متی فصل 28 آیه 19 ؛ دوم قرنتیان فصل 13 آیه 14). برای فهم آیات عهد قدیم، دانش زبان عبری مفید است. در پیدایش فصل 1 آیه 1 اسم جمع "الوهیم" بکار رفته است. اسم جمع "الوهیم" و ضمیر جمع "ما"، بدون شک دلالت بر بیش از یک نفر میکند. البته این دقیقا و مستقیما به "تثلیث" اشاره نمی کند ولی بطور ضمنی به مفهوم جمع در خدا اشاره می کند.
در اشعیا فصل 48 آیه 16 وفصل 61 آیه 1، خدای پسر در حالی صحبت می کند که به خدای پدر و روح القدس اشاره میکند. اشعیا فصل 61 آیه 1 را با لوقا فصل 4 آیه های 14 تا 19مقایسه کنید تا متوجه شوید که این خدای پسر است که صحبت میکند. متی فصل 3 آیه های 16 تا 17، تعمید عیسی مسیح را توضیح میدهد که خدای روح القدس بر خدای پسر نازل میشود در حالی که خدای پدر اعلام میکند که از پسر عزیز خود (یعنی خدای پسر) خوشنود است. متی فصل 28 آیه 19 و دوم قرنتیان فصل 13 آیه 14 نمونه ای دیگر از وجود سه شخصیت قابل تشخیص در تثلیث میباشند.
3) در قسمت های متعددی از کلام، اعضاء تثلیث متمایز از یکدیگر معرفی شده اند: در عهد عتیق خدا؛ یعنی خدایی که پسر دارد (مزامیر فصل 2 آیه های 7 و 12؛ امثال فصل 30 آیه های 2 تا 4) با خداوند متمایز است (پیدایش فصل 19 آیه 24؛ هوشع فصل 1 آیه 4). به همین منوال، تمایزی است بین روح و خدا (مزامیر فصل 51 آیه های 10 تا 12) و روح خداوند (اعداد فصل 27 آیه 18). خدای پسر از خدای پدر متمایز است (مزامیر فصل 45 آیه های 6 تا 7 ؛ عبرانیان فصل 1 آیه های 8 تا 9). در عهد جدید (یوحنا فصل 14 آیه های 16 تا 17) جائی که عیسی میگوید: " من از «پدرم» درخواست خواهم كرد تا پشتيبان و تسلی‌بخش ديگری به شما عطا نمايد كه هميشه با شما بماند." نشان میدهد که مسیح خودش را پدر یا روح القدس درنظر نمی گیرد. همچنین تمام مواقعی را بخاطر آورید که عیسی با پدر سخن می گفت. آیا او با خودش صحبت میکرد؟ نه. او با شخص دیگری از تثلیث؛ یعنی با خدای پدر صحبت میکرد.
4) هرعضو تثلیث یک شخصیت الهی است. پدر، خداست ( یوحنا فصل 6 آیه 27؛ رومیان فصل 1 آیه 7؛ اول پطرس فصل 1 آیه 2). پسر، خداست ( یوحنا فصل 1 آیه های 1 و 14؛ رومیان فصل 9 آیه 5؛ کولسیان فصل 2 آیه 9؛ عبرانیان فصل 1 آیه 8؛ اول یوحنا فصل 5 آیه 20). روح القدس، خداست ( اعمال رسولان فصل 5 آیه های 3 تا 4؛ اول قرنتیان فصل 3 آیه 16).
5) تقدّم و تابعیت در میان تثلیث: کلام نشان میدهد که روح القدس، فرستاده شده پدر و پسر می باشد؛ و پسر نیز فرستاده شده پدر است. این یک ارتباطی درونی است و الوهیت هیچ یک از شخصیتهای تثلیث را انکار نمی کند. این دقیقا همان قسمت از بحث است که ذهن محدود قادر به درک آن در مورد خدای نامحدود، نمی باشد. راجع به خدای پسر، میتوانید این آیات را مطالعه کنید (لوقا فصل 22 آیه 42؛ یوحنا فصل 5 آیه 36؛ یوحنا فصل 20 آیه 21؛ اول یوحنا فصل 4 آیه 14). راجع به خدای روح القدس نیز، این آیات را مطالعه کنید (یوحنا فصل 14 آیه 16 ؛ یوحنا فصل 14 آیه 26 ؛ یوحنا فصل 15 آیه 26 ؛ یوحنا فصل 16 آیه 7 و خصوصاً فصل 16 آیه های 13 تا 14).
6) وظایف هرکدام از اعضاء تثلیث: خدای پدر سرچشمه یا علت هر معلولی است؛ هر معلولی مانند عالم هستی (اول قرنتیان فصل 8 آیه 6؛ مکاشفه فصل 4 آیه 11)، مکاشفه الهی (مکاشفه فصل 1 آیه 1)، نجات (یوحنا فصل 3 آیه های 16 تا 17)، اعمال انسانی عیسی مسیح (یوحنا فصل 5 آیه 17 ؛ فصل 14 آیه 10). خدای پدر همۀ این امور را به انجام می رساند.
خدای پسر، کسی است که پدر بوسیلۀ او این امور را به انجام می رساند: آفرینش و حفظ عالم هستی (اول قرنتیان فصل 8 آیه 6 ؛ یوحنا فصل 1 آیه 3 ؛ کولسیان فصل 1 آیه های 16 تا 17)، مکاشفه الهی (یوحنا فصل 1 آیه 1 ؛ متی فصل 11 آیه 27 ؛ یوحنا فصل 16 آیه های 12 تا 15 ؛ مکاشفه فصل 1 آیه 1)، نجات (دوم قرنتیان فصل 5 آیه 19؛ متی فصل 1 آیه 21 ؛ یوحنا فصل 4 آیه 42). خدای پدر همۀ این امور را بوسیله پسرش به انجام می رساند.
خدای روح القدس، کسی است که پدر بوسیله او این امور را به انجام می رساند: آفرینش و حفظ عالم هستی (پیدایش فصل 1 آیه 2؛ ایوب فصل 26 آیه 13؛ مزامیر فصل 104 آیه 30)، مکاشفۀ الهی (یوحنا فصل 16 آیه های 12 تا 15؛ افسسیان فصل 3 آیه 5؛ دوم پطرس فصل 1 آیه 21) ونجات ( یوحنا فصل 3 آیه 6؛ تیطوس فصل 3 آیه 5؛ اول پطرس فصل 1 آیه 2) و کارهای مسیح ( اشعیا فصل 61 آیه 1؛ اعمال رسولان فصل 10 آیه 38). بنابراین خدای پدر همۀ این امور را بوسیله روح القدس به انجام می رساند.
هیچ کدام از نمونه ها و مثال ها، قادر به ارائه توصیف کاملی از تثلیث نمی باشند. تخم مرغ بدون پوسته و سفیده و زرده اش دیگر تخم مرغ نیست؛ و هر یک از اجزاء آن نیز به تنهایی تخم مرغ نیست. پدر، پسر و روح القدس قسمتی از خدا نمی باشد بلکه هرکدام به تنهایی خدا هستند. مثال آب نیز شاید تا اندازه ای بهتر باشد، اما باز هم در توصیف کامل تثلیث ناتوان است. جامد ، مایع و گاز سه حالت متفاوت آب می باشند. پدر، پسر و روح القدس نیز سه حالت مختلف از یک ذات الهی می باشند؛ در حالی که هر یک نیز از الوهیت برخوردارند. شاید هرکدام از این مثالها تصویری از تثلیث ارائه دهند. اما این تصاویر هرگز کامل و بی نقص نمی باشد. خدای کامل و نامحدود را نمیتوان با مثال های محدود و ناقص انسانی توصیف نمود. تثلیث همواره در تاریخ کلیسا مسئله ای تفرقه انگیر بین کلیساها بوده است. در حالیکه جنبه های اساسی تثلیث به وضوح در کتاب مقدس بیان شده اند و برخی مسائل حاشیه ای دیگر آشکارا برای ما توضیح داده نشده است. پدر خداست، پسر خداست و روح القدس خداست اما فقط یک خدا وجود دارد، این نظر کتاب مقدس درباره تثلیث است. می توان درباره تثلیث بیش از این بحث کرد اما کاملا غیرضروری می باشد. بهتر است بجای تلاش برای درک تثلیث با ذهن محدود بشری خود، تمرکز خود را فقط بر روی بزرگی خداوند قرار دهیم." وه كه چه خدای پرجلالی داريم! حكمت و دانش و ثروت او چه عظيم است! مشيت و راه‌های او فوق ادراک ماست! كيست كه بتواند فكر خداوند را درک كند؟ چه كسی آنقدر داناست كه بتواند مشورتی به خدا بدهد و يا او را راهنمايی كند؟" (رومیان فصل 11 آیه های 33 تا 34).
English
کتاب مقدس دربارۀ تثلیث چه می گوید؟
