سوال
آیا یوحنا 5:3 تعلیم می دهد که تعمید برای نجات ضروری است؟
جواب
به عنوان یک آیه و قسمتی از کلام خدا، ابتدا بر اساس دانسته های خود از کتاب مقدس به آنچه این موضوع تعلیم می دهد، پی می بریم. در مورد تعمید و نجات، کتاب مقدس به صراحت اعلام می کند که نجات به واسطه فیض و ایمان به عیسی مسیح حاصل می شود، و نه با اعمال و کارهای ما از قبیل تعمید (افسسیان 8:2-9). در نتیجه، هر نوع تفسیری که بیان کننده این باشد که برای نجات، تعمید و یا هر عمل دیگری ضروری است، تفسیر غلطی است. برای اطلاع بیشتر، لطفاً مطلب "آیا نجات فقط بوسیلۀ ایمان است؟ یا بوسیله ایمان و عمل؟" را در وبسایت ما مطالعه کنید.
در یوحنا 3:3-7، "عیسی پاسخ داد: «آمین، آمین، به تو می‌گویم تا کسی از نو زاده نشود، نمی‌تواند پادشاهی خدا را ببیند» نیقودیموس به او گفت: «کسی که سالخورده است، چگونه می‌تواند زاده شود؟ آیا می‌تواند دیگر بار به رَحِم مادرش بازگردد و به دنیا آید؟« عیسی پاسخ داد: «آمین، آمین، به تو می‌گویم تا کسی از آب و روح زاده نشود، نمی‌تواند به پادشاهی خدا راه یابد. آنچه از بشرِ خاکی زاده شود، بشری است؛ امّا آنچه از روح زاده شود، روحانی است. عجب مدار که گفتم باید از نو زاده شوید!»"
وقتی این متن را در نظر می گیریم، مهم است نخست اشاره کنیم که در هیچ کجای زمینه متن به تعمید حتی اشاره نشده است. درحالی که به تعمید بعدتر در این باب اشاره شده (یوحنا 22:3-30)، که این در موقعیتی کاملاً متفاوت (یهودیه، بجای اورشلیم) است و در یک زمان متفاوت از بحث با نیقودیموس. این بدین معنا نیست که نیقودیموس با تعمید ناآشنا بود، چه با رسم یهودی تعمید غیریهودیانی که به یهودیت گرویدند، چه با خدمت یحیی تعمید دهنده. اما صرفاً خواندن این آیات در زمینه آن هیچ دلیلی مبنی بر اینکه فرض کنیم عیسی از تعمید صحبت می کرد نمی دهد، مگر اینکه کسی با تفکر یا الهیات از پیش اندیشیده یا قبلی به دنبال تفسیر این متن باشد. اگر به طور خودکار تعمید را از این آیه تفسیر نماییم فقط بخاطر اینکه به "آب" اشاره می کند، بیجا و غیرقابل توجیه است.
آنانی که بر این عقیده هستند که تعمید برای نجات لازم است به عبارت "از آب تولد یابد" به عنوان یک مدرک اشاره می کنند. به بیان شخصی، "عیسی این را توضیح می دهد و به روشنی به او چگونگی آن را می گوید- با تولد یافتن از آب و روح. این توصیفی کامل از تعمید است! عیسی نمی توانست توصیفی دقیقتر و مفصل تر دربارۀ تعمید ارائه دهد." اما آیا عیسی در حقیقت می خواست بگوید که شخص باید تعمید بگیرد تا نجات یابد، او به وضوح می توانست این را بگوید که، "آمین، آمین، به تو می‌گویم تا کسی تعمید نگیرد و از روح زاده نشود، نمی‌تواند به پادشاهی خدا راه یابد." بعلاوه، اگر عیسی چنین عبارتی را می گفت، گفته اش با قسمتهای متعدد دیگر کتاب مقدس، تناقض پیدا می کرد، مطالبی که به روشنی بیان می کنند که نجات به وسیله ایمان است (یوحنا 16:3، 36:3، افسسیان 8:2-9، تیتوس 5:3).
ما نباید از این حقیقت غافل شویم که وقتی عیسی داشت با نیقودیموس صحبت می کرد، هنوز آیین تعمید مسیحی به اجرا در نیامده بود. این تناقض در تفسیر کتاب مقدس زمانی دیده می شود که شخص از آنانی که به ضرورت تعمید باور دارد می پرسد چرا دزد بالای صلیب نیازی نداشت تعمید بگیرد تا نجات یابد. پاسخ متداول به این پرسش چنین است: "دزد بالای صلیب هنوز زیر شریعت عهدقدیم بود و مشروط به تعمید گرفتن نبود. او مانند افراد دیگری بود که زیر شریعت عهدقدیم بودند." پس در اصل، همان کسانی که می گویند دزد نیاز به تعمید نداشت زیرا "شریعت عهدقدیم" بود، از یوحنا ۳:¬۵ به عنوان یک "گواه" استفاده خواهند کرد که تعمید برای نجات ضروری است. آنها بر این مساله پافشاری می کنند که عیسی دارد به نیقودیموس می گوید که باید تعمید بگیرد تا نجات یابد، با اینکه او نیز زیر شریعت عهدقدیم بود. اگر دزد بالای صلیب بدون تعمید گرفتن نجات یافت (چون زیر شریعت عهدقدیم بود)، چرا عیسی به نیقودیموس (که او نیز زیر شریعت عهدقدیم بود) می گوید باید تعمید بگیری؟
اگر "تولد از آب و روح" به تعمید اشاره ندارد، پس چه معنایی دارد؟ به لحاظ سنتی، دو تفسیر از این عبارت وجود دارد. نخست اینکه، عیسی از عبارت "تولد از آب" در اشاره به تولد طبیعی استفاده می کند (آب به مایع آمنیوتیک اشاره دارد که در رحم مادر اطراف جنین قرار دارد) و تولد یافتن از روح به تولد روحانی اشاره دارد. با اینکه این تفسیری محتمل از اصطلاح "تولد از آب" می باشد و ظاهراً با سوال نیقودیموس در مورد اینکه چگونه چنین چیزی برای "کسی که سالخورده است" امکان دارد، مطابقت می‌کند، اما بهترین تفسیر ارائه شده از این متن نیست. با این همه، عیسی دربارۀ تفاوت بین تولد طبیعی و روحانی صحبت نمی کرد. او داشت به نیقودیموس توضیح می داد که لازم است "از بالا زاده شود" یا "از نو زاده شود."
دومین تفسیر متداول از این متن و بهترین تفسیری که با کل این متن می خواند- نه تنها با این متن، بلکه با کل کتاب مقدس- این است که عبارت "تولد از آب و روح" جنبه های متفاوت یک تولد روحانی را توصیف می کند یا اینکه "از نو زاده شدن" یا "از بالا زاده شدن" به چه معناست. پس وقتی عیسی به نیقودیموس گفت که او باید "از آب و روح زاده شود" به آب مادی اشاره نمی کرد (یعنی تعمید یا مایع آمنیوتیک درون رحم)، بلکه داشت به ضرورت طهارت یا احیای روحانی اشاره می کرد. در تمام عهدقدیم (مزمور ۵۱:¬۲، ¬۷؛ حزقیال ۳۶:¬۲۵) و عهدجدید (یوحنا ۱۳:¬۱۰؛ ۱۵:¬۳؛ اول قرنتیان ۶:-۱۱؛ عبرانیان ۱۰:¬۲۲) آب اغلب به معنای مجازی یا تمثیلی به کار رفته که به پاکی و طهارت روحانی یا تولد تازه به واسطۀ روح القدس و از طریق کلام خدا در لحظۀ نجات اشاره دارد (افسسیان ۵:¬۲۶؛ تیتوس ۳:¬۵)
کتاب "مطالعۀ روزانه کتاب مقدس" اثر بارکلی، این مفهوم را بدین شکل توصیف می کند: "دو نوع تفکر در اینجا وجود دارد. که نماد پاک کنندگی است. وقتی که عیسی، مالکیت زندگیهایمان را در دست می گیرد، وقتی که او را با تمامی قلبمان محبت می کنیم، گناهان گذشته بخشیده و فراموش می شوند. روح نماد قدرت است. وقتی که عیسی مالکیت زندگیمان را در دست می گیرد، اینطور نیست که فقط گذشته بخشیده و فراموش می شود، اگر موضوع فقط این بود، ممکن بود ما، همان اشتباهات گذشته مان را همواره تکرار کنیم؛ اما در زندگی، قوت جدیدی وارد می شود که ما را قادر می سازد چیزی باشیم که با توانایی خود هرگز نمی توانستیم باشیم و چیزی را انجام دهیم که هرگز به تنهایی و با قوت خود نمی توانستیم انجام دهیم. آب و روح نماد پاکی و قوت نیروبخش مسیح است، که گذشته را پاک می کند و در آینده به ما پیروزی می بخشد."
بنابراین، "آب" ذکر شده در این آیه، در واقع آبِ مادی و فیزیکی نیست و منظور "آب حیات" است، که عیسی، بر سر چاه به زن سامری (یوحنا 10:4) و به مردم در اورشلیم (یوحنا 37:7-39) وعده داد. این پاکی درون و تازگی توسط روح القدس پدید می آید که زندگی روحانی را برای گناهکار مرده به ارمغان می آورد (حزقیال 25:36-27، تیطوس 5:3). عیسی در انجیل یوحنا 7:3 بر این حقیقت تأکید دارد، جایی که این را تصریح می کند که شخص باید از نو متولد شود و اینکه این حیات تازه فقط می تواند به واسطۀ روح القدس پدید آید (یوحنا 8:3).
دلایل متعددی هست که چرا این تفسیری صحیح از عبارت "از آب و روح تولد یابد" است. ابتدا، باید این نکته را بخاطر داشت که کلمه یونانی ای که "دوباره" ترجمه شده، دو معنای ممکن دارد. اولی، "دوباره" است و دومی، "از بالا" است. نیقودیموس، ظاهراً اولین معنی "دوباره" را فرض کرد، و این ایده را غیر قابل درک دانست. و به این خاطر نتوانست درک کند که چگونه به عنوان یک انسان بالغ می تواند به رَحِم مادرش برگردد و مجدداً به شکل فیزیکی متولد شود. بنابراین، عیسی همان چیزی را که به نیقودیموس گفته بود مجدداً به شکلی متفاوت تکرار نمود تا برایش واضح باشد که دارد به "از بالا زاده شدن" اشاره می کند. به عبارتی دیگر، هر دو عبارت "از بالا زاده شدن" و"از آب و روح تولد یافتن"، دو شیوه برای بیان یک مطلب است.
دوم اینکه، مهم است خاطرنشان کنیم که قواعد دستور زبان یونانی در این آیه، به نظر می رسد که "از آب تولد یافتن" و "از روح تولد یافتن"، به عنوان یک جزء در نظر گرفته می شود، و نه دو جزء. بنابراین، از دو تولد مجزا صحبت نمی کند، آنطور که نیقودیموس اشتباه فکر کرد، بلکه از یک تولد صحبت می کند، و آن، "از بالا تولد یافتن" و یا تولد روحانی که برای هرکس ضروریست تا "پادشاهی خدا را ببیند". این که شخص بایستی "دوباره متولد" شود، و یا تولد روحانی را تجربه کند، بسیار حائز اهمیت است به گونه ای که عیسی در این قسمت از کلام خدا، سه دفعۀ مختلف دربارۀ ضرورت آن با نیقودیموس سخن می گوید (یوحنا 3:3، 5، 7).
سوم اینکه اغلب کلمۀ آب به طور نمادین در کتاب مقدس به کار رفته تا به کار روح القدس در تقدیس یک ایماندار اشاره کند که به وسیله آن، خدا قلب یا روح ایماندار را پاک می کند. در خیلی از مواقع، هم در عهد عتیق و هم در عهد جدید، کار روح القدس با آب مقایسه شده است (اشعیا 3:44؛ یوحنا 38:7-39).
عیسی، در یوحنا 10:3، با پرسیدن این سوال نیقودیموس را توبیخ می کند: "تو معلّم اسرائیلی و این چیزها را درنمی‌یابی؟" این سوال اشاره دارد به این مطلب که آنچه عیسی اندکی پیش به نیقودیموس گفته بود، نکته ای بود که باید آن را از عهد عتیق می دانست و درک می کرد. این چه بود که نیقودیموس بایستی به عنوان معلم عهد عتیق می دانست و درک می کرد؟ این بود که خدا در عهد عتیق وعده داده بود که زمانی می آید که "آب پاک بر شما خواهم پاشید و طاهر خواهید شد. من شما را از همۀ ناپاکیها و از همۀ بتهایتان طاهر خواهم ساخت. و دلی تازه به شما خواهم بخشید و روحی تازه در اندرونتان خواهم نهاد و دل سنگی را از پیکر شما به در آورده، دلی گوشتین به شما خواهم داد. روحِ خود را در اندرونتان خواهم نهاد و شما را به فرایض خود سالک خواهم گردانید، و شما قوانین مرا نگاه خواهید داشت و آنها را به جا خواهید آورد" (حزقیال 25:36-27). عیسی، نیقودیموس را بخاطر اینکه او نتوانست تا یکی از قسمتهای کلیدی عهد عتیق دربارۀ عهد جدید (ارمیا 33:31) را بخاطر آورد و درک کند، توبیخ کرد. نیقودیموس باید منتظر این می بود. چرا عیسی، نیقودیموس را برای عدم درک تعمید، با توجه به این حقیقت که تعمید هیچ جا در عهد عتیق ذکر نشده، توبیخ کرده باشد؟
هر چند که این آیه این را تعلیم نمی دهد که تعمید برای نجات، لازم است، اما باید مراقب باشیم که اهمیت تعمید را نادیده نگیریم. تعمید نشانه یا نماد چیزی است که وقتی شخصی از نو متولد می شود اتفاق می افتد. اهمیت تعمید نباید کم اهمیت و کوچک شمرده شود. اما تعمید، ما را نجات نمی دهد. چیزی که ما را نجات می دهد، عمل پاک کننده روح القدس است، زمانی که از نو متولد می شویم و حیاتی تازه می یابیم (تیطوس 5:3).
English
آیا یوحنا 5:3 تعلیم می دهد که تعمید برای نجات ضروری است؟
