سوال
لویاتان چه بود؟
جواب
لویاتان یک موجود غول پیکر دریایی است. کتاب مقدس از آن به عنوان یک موجود بسیار قوی و درنده خو یاد می کند. معادل عبری لویاتان کلمه «پیچ خورده» است. اشعیا فصل 27 آیه 1 درباره لویاتان می گوید:«لوياتان را كه ماری تيزرو و پيچنده است به سزای اعمالش خواهد رساند و آن اژدها را كه در درياست خواهد كشت». قدرت و طبیعت وحشی این موجود غول پیکر دریایی هر چه بود یا هست کاملا شناخته شده می باشد.
در عهد قدیم چندین بار به لویاتان اشاره شده است. بیشتر متون از آن به عنوان یک موجود واقعی و آشنا برای مردم یاد می کنند ( که از آن دوری می کردند)، اگر حتی آن را به چشم ندیده بودند حداقل برای آنها شناخته شده بود. در مزامیر فصل 104 آیه های 25 تا 26 خداوند برای آفرینش لویاتان و محل زندگی او ستایش می شود: « در درياهای بزرگی كه آفريده‌ای جانوران بزرگ و كوچک به فراوانی يافت می‌شوند. لویاتان در درياها بازی می‌كند و كشتی‌ها بر سطح آنها روان است ». فقط خداوند می تواند لویاتان را آفریده باشد و جایی برای زندگی او فراهم کرده باشد تا به راحتی بتواند در آن جست و خیز کند.
اشعیا فصل 27 آیه 1 ، از لویاتان به عنوان سمبل پادشاهان بد دنیا استفاده می کند که در برابر قوم خدا ایستادگی می کنند. قدرت ملت های پلید می تواند ترسناک باشد اما خداوند به قوم خود وعده داده که شیطان، هر اندازه قدرتمند و غول پیکر، شکست خواهد خورد: «با قدرت خود دريای سرخ را شكافتی و سر لویاتان غول‌پيكر را شكستی و گوشت آنها را خوراک صحرانشينان كردی» (مزامیر فصل 74 آیه 14). در این متن می بینیم که خداوند بر لویاتان با اقتدار پیروز می شود، به احتمال زیاد منظور از لویاتان در مزامیر فرعون مصر باشد.
ایوب فصل 41 بیشترین جزئیات درباره لویاتان را به عنوان یک موجود واقعی دریایی ارائه می دهد. در این فصل خداوند اندازه، قدرت و شرارت لویاتان را توضیح می دهد. لویاتان را نمی توان با طناب بست و یا اهلی کرد (ایوب فصل 41 آیه های 1 و 5)، حتی نگاه کردن به او هم دلهره آور است (آیه 9)، نباید به او نزدیک شد (آیه های 8 و 10). لویاتان بدنی پرقدرت دارد (آیه 12) و با پولک ها عظیمی به خوبی پوشیده و محافظت شده است (آیه های 13 تا 17). سینه او همانند پشت او غیرقابل نفوذ است (آیه های 15 و 24). دندان های وحشتناکی دارد (آیه 14)، و مرگ در انتظار کسانی است که به دهان او نزدیک شوند (آیه های 18 تا 21). حتی مردان نیرومند نیز از او می ترسند (آیه 25). شمشیر، تیر کمان، نیزه، زوبین و گرز بر او هیچ اثری ندارد (آیه های 26 تا 29). نمی توان او را در قفس زندانی کرد، برای اینکه میله آهنی برای او مانند کاه است (آیه 27). حرکت او بر روی زمین ایجاد شیار می کند و حرکت او در دریا خط درخشانی از خود به جای می گذارد (آیه های 30 تا 32). توضیح خداوند درباره لویاتان با این گفته پایان می پذیرد که او پادشاه حیوانات وحشی است: «در روی زمين هيچ موجودی مانند او بی‌باک نيست. او سلطان حيوانات وحشی است و هيچ جانوری به پای او نمی‌رسد» (آیه های 33 تا 34).
ایوب فصل 41 چه حیوانی را توصیف می کند؟ برخی از مفسران معتقدند که لویاتان کروکودیل است. برخی هم معتقدند نهنگ یا کوسه است. بر اساس توضیحات کتاب مقدس، به نظر می رسد که لویاتان یک خزنده غول پیکر دریایی و احتمالا گونه ای از دایناسور به اسم پلسیوسوروس باشد. آشنایی ایوب با دایناسور دور از نظر نیست، برای اینکه کتاب ایوب در روزگار اولیه تاریخ نوشته شده است.
نکته ای که خداوند در ایوب فصل 41 می گوید این است که خداوند کنترل و قدرت کامل بر لویاتان دارد. ایوب به خدا شک می کرد(ایوب فصل 26 تا 31)، اما خدا ورق را برگرداند و از عظمت لویاتان استفاده کرده تا سستی و ضعف ایوب را به او یادآوری کند. اگر خداوند لویاتان را خلق کرده (موجودی که ایوب نمی تواند با آن رویارو شود)، پس نتیجه می گیریم که خدا چقدر بزرگ است؟ چرا ایوب حتی سعی می کند با این قدرت کلنجار برود؟
لویاتان موجود خطرناکی بود که باعث فرار جنگاوران کارکشته می شد. لویاتان افسانه و تخیلی نیست بلکه یک موجود واقعی دریایی است و فقط مطیع خالق خودش می باشد. خداوند در توصیف لویاتان می گوید: «هيچكس جرأت ندارد او را تحريک كند يا در مقابلش بايستد .در تمام دنيا كسی نيست كه با او درگير شود و جان به در برد» (ایوب فصل 41 آیه های 10 تا 11).
English
لویاتان چه بود؟
