سوال
دلیل انقراض دایناسورها چه بود؟
جواب
انقراض دایناسورها معمایی است که بیش از یک قرن دانشمندان را درگیر خود کرده است. ما فسیل این خزندگان غول پیکر را در سرتاسر زمین پیدا می کنیم اما هیچ کدام از این موجودات زنده نیستند. چه اتفاقی برای آنها افتاد؟
الگوی مرسوم می گوید که آنها 65 میلیون سال پیش ناپدید شدند. دلایل و توضیحاتی برای این رویداد ارائه شده است. دو نظریه بسیار رایج را می توان برخورد شهاب سنگ بزرگ به زمین و فوران عظیم آتشفشانی نام برد. نظریه اول بر این باور است که برخورد یک یا چند شهاب سنگ به زمین باعث به وجود آمدن «زمستان هسته ای» و در نهایت انقراض دایناسورها شده است. نظریه دوم می گوید که فوران آتشفشانی باعث از بین رفتن آنها شده است. هر دو نظریه متوجه میزان زیاد تجمع عنصر ایریدیم در رسوباتی که دوره کرتاسه را از پالئوژن جدا می کند شده اند (رویداد انقراض کرتاسه- پالئوژن)؛ بر اساس الگوی متداول، این دوره همان زمان انقراض دایناسورها بوده است.
هر دونظریه برخی از شواهد و مدارک را در مد نظر خود دارند و بعضی دیگر را نادیده می گیرند. به عنوان مثال، اگر هر دو نظریه اشتباه باشند یک فاصله زمانی بیش از 60 میلیون سال بین دایناسورها و انسان ها بوده است. پس اگر چنین است چه توضیحی برای سنگ نگاره ها باستانی داریم که تعامل بین دایناسورهای شناخته شده ای مانند تریسراتوپس، استگوسور و خزنده‌پایان (که در بعضی موارد رام شده و از آنها سواری گرفته شده اند) با انسان داریم؟ علاوه بر این، فسیل دایناسورها در همان لایه های سنگی ای یافت شده که جای پای سم و جای پای انسان بر جای مانده است. چگونه می توانیم این مطلب را در قالب الگوهایی که داریم توضیح دهیم؟ و چرا فرهنگ های باستانی از هر قاره ای آثاری ثبت شده از تعامل انسان با خزندگان غول پیکر دارند؟ امروزه این موجودات را به نام «اژدها» می شناسیم و افسانه در نظر می گیریم.
اما باید از خودمان بپرسیم که چطور ممکن است فرهنگ های گوناگون در سراسر جهان یک افسانه را با هم به اشتراک می گذارند؟ آیا اسطوره های تاریخی حقیقت دارند؟ آیا این خزندگان دفن شده در گل و لای، ارتباطی با خزندگان غول پیکری دارند که اجداد ما قرن ها پیش از آنها سخن گفته اند؟ ما ایمان داریم که اینگونه است. اکثر شواهد و مدارک به ما می گویند که نظریه مرسوم ایراد دارد. به نظر می رسد که بشر در این مورد دچار فراموشی شده است، ما الگوهایی علمی درست کرده ایم که ما را در نادانی و تاریکی نگه دارند.
ما چه توضیحی برای انقراض دایناسورها داریم؟ همان توضیحی که برای انقراض 20 هزار تا دو میلیون گونه های جانوری داریم که دانشمندان معتقدند طی قرن اخیر به دلایل تغییرات آب و هوایی و زیاد شدن جمعیت انسان ها منقرض شده اند. تغییرات آب و هوایی برای اکو سیستم بسیار ویرانگر می باشد و ما دوست داریم که این دلایل را نادیده بگیریم . تعداد حیوانات شکاری مانند شیر، ببر، خرس و غیره در حاشیه شهرها و روستاها کاهش یافته است، برای اینکه ما انسان ها زنجیره غذایی را برای خود تصاحب کرده ایم، و انسان در بالاترین اولویت زنجیره غذایی قرار گرفته است.
در فیلم های هالیوودی مانند پارک ژوراسیک می بینیم که موجوداتی مانند تیرانوسور و ولاسیرپتر ما را شکار می کنند و زنده زنده می خورند. شکی نیست که اگر انسان و دایناسور با هم همزیستی داشته اند برخی از این اتفاقات روی داده است. اما اکثرا برعکس این موضوع بوده است. ما آنها را شکار کردیم و خوردیم. در بسیاری از اسطوره ها و آثار باستانی شاهد نگاره هایی هستیم که در آنها انسان در حال شکار خزندگان غول پیکر است. شیرها، ببرها و خرس ها خوش شانس تر از دایناسورها بوده اند (به همین دلیل هنوز هم در اطراف ما هستند). دلیلش این است که اجداد ما بر روی کشتن اژدها تمرکز کرده بودند.
پس چه اتفاقی برای دایناسورها افتاد؟ ظاهرا، آن تعدادی که از تغییرات آب و هوایی جان سالم به در بردند توسط انسان شکار شدند. برخی از آنها تا به امروز هم در برخی از نقاط دور افتاده جهان وجود دارند که هنوز تحت سلطه ما درنیامده است و هر ساله مشاهداتی از این قبیل گزارش می شود، مخصوصا از جوامع بدوی انسان ها در مناطق دوردست که دانشمندان دیرباور غربی را به چالش می کشاند (دانشمندانی که به بومی ها به دلیل نظریات به اصطلاح علمی خود اعتقادی ندارند). به نظر ما این شکاکی اشتباه است. علم باید تحقیقات مستقل، بی طرف و بدون پیش داوری انجام دهد نه اینکه از تحقیق خودخواهانه انسان برای پشتیبانی از تئوری های اشتباه درباره تاریخ زمین حمایت کند.
English
دلیل انقراض دایناسورها چه بود؟
