سوال
آیا در قرآن خط وجود دارد؟
جواب
مسلمانان مدعی هستند که قرآن از همان ابتدا عاری از خطا، تحریف و تضاد بوده است و همه نسخه های آن تا به امروز همین ویژگی ها را حفظ کرده اند اما این دیدگاه حقیقت ندارد. البته درست است که قرآن امروزی تقریبا نسخه کامل و دست نخورده ای از قرآن قرن هفتم می باشد، اما این عقیده که این قرآن دقیقا کلماتی است که از زبان محمد، مسئله مشکل سازی شده است.
بر اساس منابع تاریخی، متون متعدد و مختلفی تا قبل از انتشار نسخه نهایی قرآن توسط عثمان در سوریه، عراق و ارمنستان رواج داشته اند، زید، دستیار قدیمی محمد، از طرف عثمان مامور شد تا در جمع آوری نسخه نهایی و قطعی قرآن نظارت داشته باشد. همه نسخه های قرآن سوزانده شد تا متن گردآوری شده با مشکل و چالش مواجه نشود. هنوز به این سوال که چرا عثمان مجبور به جمع آوری نسخه مجاز قرآن شد پاسخی داده نشده است، در صورتیکه که قرار بوده قرآن از همان ابتدا محفوظ بماند.
آلفرد گیلوم، یکی از مشهورترین محققان غیر مسلمان اسلام، می گوید:
«تنها اهالی کوفه نسخه جدید را نپذیرفتند، نسخه ای که آنها در اختیار داشتند متعلق به سال 1000 میلادی بود. نسخه عثمانی قرآن تا به امروز نسخه مجاز قرآن در نظر گرفته می شود. با این وجود، حتی امروز هم تعبیرهای مختلف آن – که نه تنها خوانش متفاوتی از مصوت ها دارند بلکه حتی خوانش متفاوتی از صامت ها دارند- داری سندیتی برابر با هم می باشند.»
با بررسی نسخه های مختلفی از قرآن که تا به امروز به دست ما رسیده اند، به تفاوت بین آن پی می بریم. این نسخه های مختلف حاوی تفاوتهای حروفی، آوایی و آوانمایی می باشند و ادعای مسلمانان مبنی برای هماهنگی کامل این نسخه ها غلط است.
علاوه بر این، گرچه بخشی از ادعای دنیای اسلام این بوده است که خداوند در طور تاریخ کلام خود را به انسان وحی کرده است و مزامیر داوود و انجیل ها نیز شامل این مکاشفات می باشد، اما جای تعجب است که چرا الله توانسته به شکل معجزه آمیز همه نسخه های قرآن را دست نخورده و بی خطا نگه دارد اما نتوانسته این شاهکار را در مورد مکاشفات قبلی نیز انجام دهد.
اجازه دهید صحت این ادعا را سبک سنگین کنیم. علی دشتی که یک شیعه متعهد بود می نویسد: قران دارای جملات ناقصی است که بدون تفسیرها معنی واضحی ندارند؛ کلمات خارجی، کلمات نا آشنای عربی؛ و استفاده نابجا از کلمات؛ استفاده از صفات و افعالی که با جنسیت و تعداد تطابق ندارند؛ استفاده غیرمنطقی و غیرگرامی از ضمایر که در متون شعری از موضع اصلی بسیار فاصله می گیرند. این موارد و خطاهای زبانی به انتقاداتی که فصاحت و شیوایی قرآن را رد می کنند میدان داده است ... به طور خلاصه، بیش از صد مورد از این خطاهای گرامری و زبانی قوائد و قوانین عربی ذکر شده است (کتاب 23 سال علی دشتی، انتشارات الن و آنوین، سال 1985). قرآن را با وجود همه این خطاهای زبانی و خطاهای دستور زبانی به سختی می توان عاری از خطا دانست.
آیا در قرآن خطا وجود دارد؟ در مورد پیشگویی محقق شده چه چیزی می توان گفت؟ مدافعان اسلام ادعا می کنند که قرآن پیروزی مسلمانان در کشور و خارج از آن را پیشی بینی کرده است (سوره روم آیه های 1-5). اما این مورد را نمی توان به عنوان مدرکی برای منشاء الهی آن در نظر گرفت. این پیش بینی که مسلمانان از نظر نظامی پیروز خواهند شد (مخصوصا زمانی که قدرت نظامی محمد را در نظر بگیریم ) خیلی تحسین برانگیز نیست.
نه تنها تقریبا هیچ فاصله زمانی بین این پیش بینی ها و تحقق آنها وجود ندارد بلکه برخی آنها را سخنرانی های قبل از جنگ می دانند که محمد برای تقویت روحیه سربازان خود ایراد می کرد.
پیشگویی های اسلامی حتی نزدیک به سطح پیشگویی های کتاب مقدس نمی رسند، بسیاری از پیشگویی ها کتاب مقدس در مورد عیسی مسیح، مانند محل تولد مسیح در بیت لحم، قرن ها قبل از تولد او عنوان شده اند (میکاه فصل 5 آیه 2).
آیا در قرآن خطا وجود دارد؟ از دیدگاه علمی چطور؟ آی.ای ابراهیم، مدافع اسلامی، در کتاب راهنمای کوتاه مصور در شناخت اسلام می گوید:
«قرآنی که چهارده قرن پیش آشکار شد حقایقی علمی را مطرح می کند که دانشمندان به تازگی آنها را کشف یا اثبات کرده اند. این موضوع ثابت می کند که قرآن قطعا کلام واقعی خدا می باشد، بر محمد نازل شد و آن را محمد یا نویسنده انسانی نگفته است.»
این ادعا تا چه اندازه صحت دارد؟ اول اینکه مطابقت با علم، مدرکی برای اثبات الوهیت آن نیست. دانشمندان امروزی قبول دارند که الگوهای علمی مدام در حال تغییر می باشند بنابراین آنها معیار قطعی برای درستی یا نادرستی چیزی نیستند. دوم اینکه، تعدادی از بیانات بسیار مشکوک علمی در قرآن وجود دارند که مدافعان اسلامی از آنها چشم پوشی می کنند. برای مثال، سوره المومنون آیه 14 ادعا می کند که انسان از لخته خون آفریده شده است. سوره الکهف آیه 86 می گوید خورشید در چشمه ای گل آلود غروب می کند. حتی اگر این ادعاها از نقطه نظر علمی درست باشند، این آیه ها الهام شدن قرآن از طرف خدا را بلافاصله رد می کنند.
آیا در قرآن خطا وجود دارد؟ - آیا خطاهای تاریخی در آن وجود دارد؟ فهرست نادرستی ها تاریخی قرآن فراوان است، به همین دلیل یکی از آنها را برای بحث در اینجا انتخاب کرده ایم. سوره طه رویداد گوساله طلایی را عنوان می کند. در آیه های 85-88، 95 می خوانیم:
«فرمود در حقيقت ما قوم تو را پس از [عزيمت] تو آزموديم و سامرى آنها را گمراه ساخت. پس موسى خشمگين و اندوهناك به سوى قوم خود برگشت [و] گفت اى قوم من آيا پروردگارتان به شما وعده نيكو نداد آيا اين مدت بر شما طولانى مى نمود يا خواستيد خشمى از پروردگارتان بر شما فرود آيد كه با وعده من مخالفت كرديد. گفتند ما به اختيار خود با تو خلاف وعده نكرديم ولى از زينت آلات قوم بارهايى سنگين بر دوش داشتيم و آنها را افكنديم و [خود] سامرى [هم زينت آلاتش را] همين گونه بينداخت. پس براى آنان پيكر گوساله اى كه صدايى داشت بيرون آورد و [او و پيروانش] گفتند اين خداى شما و خداى موسى است و [پيمان خدا را] فراموش كرد ... [موسى] گفت اى سامرى منظور تو چه بود»
این موضوع را به طور مختصر بررسی کنیم. چگونه یک سامری توانسته اسرائیلی ها را در زمان موسی (حدود 1400 سال قبل از میلاد) گمراه کند؟ در حالیکه شهر سامریه توسط پادشاه عمری در سال 870 ق.م. تاسیس شد. سامری ها تا قبل از تبعید و اسارت پادشاهی شمالی اسرائیل و اسکان مجدد آنها تحت پادشاهی سارگن دوم در سال 722 ق.م. وجود خارجی نداشته اند؛ تا اینکه در کنار غیراسرائیلی هایی که با پیروی از تلفیق گرایی ادیان، دینی برگرفته از یهودی و دین بت پرست خود را در پیش گرفتند، ساکن شدند. سامری ها تا 530 سال پس از موسی وجود نداشتند. تنها این اشتباه قرآن را غیرقابل اعتماد می کند و این ادعا که آن کلام بدون خطای خداوند است را رد می کند.
آیا در قرآن خطا وجود دارد؟ - نتیجه گیری
با توجه به همه این مشکلات و گرفتاری های مربوط به قرآن چاره ای نمی ماند جز اینکه عقیده به الهام شدن قرآن از طرف خداوند و بدون خطا و اشتباه بودن آن را رد کنیم. اگر همین معیارها را در مورد کتاب مقدس به کار ببریم به این نتیجه می رسیم که کتاب مقدس بی خطا بودن خودش را اثبات می کند.
English
آیا در قرآن خط وجود دارد؟