سوال
تئوری گپ (فاصله زمانی) چیست؟ آیا بین پیدایش فصل 1 آیه های 1و2 اتفاقی افتاد؟
جواب
پیدایش فصل1 آیه های 1-2 می گوید که «در آغاز، هنگامی كه خدا آسمانها و زمين را آفريد، زمين، خالی و بی شكل بود، و روح خدا روی توده‌های تاريکِ بخار حركت می‌كرد». تئوری گپ می گوید که خدا یک زمین کامل را با تمام حیوانات از قبیل دایناسورها و دیگر موجوداتی که تنها از طریق فسیلها از آن آگاه هستیم خلق کرد. سپس تئوری گپ به میان می آید و اینکه اتفاقی افتاد که زمین کاملاً نابود شد (به احتمال زیاد، سقوط شیطان به زمین)، به طوریکه سیاره زمین تهی و بی شکل شد. در این موقع، خدا همه چیز را از نو آغاز کرد، زمین را در شکل بهشتی دوباره خلق کرد که بعدتر در پیدایش وصف شده است. تئوری گپ که با تکامل خداباورانه و تئوری روز-دوره (هر روز معادل یک دوره طولانی) متمایز است، همچنین به نامهای دیگری نیز شناخته می شود نظیر دیدگاه آفرینش زمین کهن، آفرینش گپ، و تئوری انهدام-بازسازی.
در دیدگاه آفرینش زمین جوان، پیدایش فصل 1 آیه 1 به عنوان خلاصه ای از کل فصل 1 در شکل داستانسرایی عبری بررسی می شود. خدا آسمانها و زمین را آفرید. سپس آنچه را که در آیه ی یک خلاصه وار گفته شده را از آیه 2 به صورت گام به گام شروع به شرح تفصیلی می کند. اما عبارت «زمين، خالی و بی شكل بود، و روح خدا روی توده‌های تاريکِ بخار حركت می‌كرد» (پیدایش 2:1) می تواند گیج کننده باشد. این عقیده که خدا زمینی بی شکل و بی مصرف آفرید، برای برخی از الهی دانان محافظه کار عقیده خوشایندی نیست.
به نظر طرفداران محافظه کارِ تئوری گپ، پیدایش فصل 1 آیه 1، آفرینش اولیه الهی را شرح می دهد (که از هر حیث کامل بود). سپس بین آیه 1 و 2، شیطان در آسمان شورش می کند و بیرون رانده می شود. گناه شیطان، خلقت اولیه را «منهدم» کرد؛ به عبارتی دیگر، شورش او نابودی زمین و مرگ احتمالی را موجب شد و زمین به حالت «خالی و بی شکل» خود، تنزل یافت و آماده «بازسازی» شد. طول زمانی یا اندازه ی این گپ (فاصله زمانی) مشخص نیست اما می توانست میلیونها سال به طول انجامیده باشد.
البته شیطان می بایست پیش از آدم سقوط کرده باشد؛ در غیر اینصورت، وسوسه ای در باغ عدن وجود نمی داشت. معتقدین به دیدگاه آفرینش زمین جوان می گویند که شیطان در زمانی پس از پیدایش فصل 1 آیه 31 سقوط کرد. آفرینش گراهای معتقد به گپ می گویند که شیطان بین پیدایش فصل 1 آیه های 1 و 2 سقوط کرد.
یکی از مشکلات تئوری گپ این است که لازم میداند آفرینش پیش از سقوط آدم دچار مرگ و نابودی شده باشد. رومیان فصل 5 آیه 12 می گوید که «وقتی آدم گناه كرد، گناه او تمام نسل بشر را آلوده ساخت و باعث شيوع مرگ در سراسر جهان شد. درنتيجه، همه چيز دچار فرسودگی و تباهی گشت، چون انسانها همه گناه كردند». تئوری گپ با گذاشتن دو جهان به این موضوع پاسخ می دهد. گناه شیطان مرگ را به آفرینش اولیه آورد، هر شکلی که بوده؛ و گناه آدم مرگ را به آفرینش دوباره، و قلمروی بشریت آورد. بدی از طریق گناه آدم وارد جهان ما شد و قلمروی انسان نفرین شد. اما شورش پیش از آن در خارج از قلمروی بشریت وجود داشته (قلمروی روحانی)، چرا که شیطان و فرشتگانش پیشتر سقوط کرده بودند (اشعیا فصل 14 آیه های 12-14؛ حزقیال فصل 28 آیه های 12-18). گناه نمی توانست تا زمانی که انسان انتخابش نکند، وارد قلمروی او شود. و شیطان از طریق مار موفق شد که انسان را وسوسه کند تا این تصمیم را بگیرد.
اعتراضاتی که به تئوری گپ می شود این است که اگر چیز مهمی بین پیدایش فصل 1 آیه 1 و فصل 1 آیه 2 اتفاق افتاده بود، خدا به ما می گفت، به جای اینکه بگذارد ما در بی خبری خود گمانه زنی کنیم. همچنین، پیدایش فصل 1 آیه 31 می گوید که خدا اعلام کرد که خلقتش «بسیار نیکو» است، عبارتی که سخت می توان با این تئوری وفق داد که بدی پیشتر به خاطر سقوط شیطان در آن فاصله زمانی (گپ) وجود داشته است.
این حالت هم ممکن است که در عین باور به اینکه آفرینش در یک هفته صورت گرفته، باز هم به تئوری گپ باور داشت. باور به تئوری گپ مستلزم پذیرش دیدگاه تکامل نیست، چرا که این گپ و فاصله زمانی پیش از رویدادهای روز اول در پیدایش فصل 1 آیه 3 قرار می گیرد. و به این خاطر است که برخی از پژوهشگران محافظه کار به تئوری گپ باور دارند، اگرچه مقبولیت این تئوری از زمان حامیان آن یعنی سی .آی. اسکافیلد و جی. ورنون مک‌گی کاهش یافته است.
اما بسیاری از کسانی که معتقد به تئوری گپ هستند بر آن هستند تا تئوری های تکاملی و زمین کهن را با کتاب پیدایش آشتی دهند. اما به نظر می رسد که این یک آشتی زورکی باشد. خواندن ساده ی فصل 1 پیدایش اصلاً فاصله زمانی طولانی ای را بین دو آیه اول بیان نمی کند. پیدایش 1:1 به ما می گوید که خدا آسمانها و زمین را آفرید. پیدایش 2:1 به ما می گوید که وقتی خدا در ابتدا زمین را آفرید، خالی و بی شکل و تاریک بود؛ ناتمام و خالی از سکنه بود. مابقی فصل 1 پیدایش می گوید که چطور خدا زمین خالی و بی شکل و تاریک را با پرکردن آن با حیات و زیبایی و نیکویی کامل کرد.
English
تئوری گپ (فاصله زمانی) چیست؟ آیا بین پیدایش فصل 1 آیه های 1و2 اتفاقی افتاد؟
