سوال
مردم چگونه خدا را قبل از در دسترس بودن شناخت خدا قبل از کتاب مقدس میشناختند؟
جواب
هرچند مردم کلام خدا را به صورت مکتوب در دسترس نداشتند، اما فاقد قدرت برای دریافت، فهم و اطاعت از آن نبودند. در حقیقت، در دنیای امروز مکانهای بسیاری وجود دارد که کتاب مقدس بدانجا نرسیده، با این وجود مردم خدا را می شناسند و توانایی شناخت او را دارند. این مسئله به مکاشفه مربوط است- آشکار کردن خدا به انسان در زمینۀ آنچه که می خواهد دربارۀ او بدانیم. با اینکه کتاب مقدس همیشه وجود نداشته، اما همواره طریقهایی وجود داشته که انسان به واسطۀ آن مکاشفۀ خدا را دریافت کرده و آن را بفهمد. دو دسته بندی از مکاشفه داریم، عام و خاص.
مکاشفۀ عام با آنچه که خدا برای همۀ انسانها آشکار کرد، ارتباط پیدا می کند. جنبۀ بیرونی مکاشفۀ عام این است که خدا باید علت یا منشاء همه چیز باشد. چون این چیزها وجود دارند و باید علتی برای وجود آنها باشد، پس خدا هم بایستی وجود داشته باشد. رومیان ۱:¬۲۰ می گوید: «زیرا از آغاز آفرینش جهان، صفات نادیدنیِ خدا، یعنی قدرتِ سرمدی و الوهیت او را میتوان با ادراک از امور این جهانِ مخلوق، بهروشنی دید.» تمام مردان و زنان کرۀ زمین می توانند به خلقت نگاه کنند و بدانند که خدا وجود دارد. مزمور ۱۹:¬۱-۴ این موضوع را بیشتر شرح میدهد و میگوید که خلقت آشکارا از خدا صحبت می کند آن هم به زبانی که برای همه قابل فهم است. «نه سخنی است و نه کلامی» (آیۀ ۳). مکاشفه ای که طبیعت به ما می دهد واضح و شفاف است. هیچ کس نمی تواند با ادعای بی خبری بهانه بیاورد. شخص بی خدا هیچ عذری ندارد و از کسی که منکر وجود خداست هیچ عذری پذیرفته نمی شود.
جنبۀ دیگری از مکاشفۀ عام- آنچه خدا بر همگان آشکار نموده- وجود وجدان ماست. این وجدان درونی است. «زیرا آنچه از خدا میتوان شناخت بر آنان آشکار است، چون خدا آن را بر ایشان آشکار ساخته است» (رومیان ۱:¬۱۹). انسانها به دلیل داشتن یک بخش معنوی و غیرمادی از وجود خدا باخبرند. این دو جنبه از مکاشفۀ عام در داستانهای بسیاری از میسیونرهایی که با قبایل بومی برخورد کرده اند آشکار است، کسانی که هرگز کتاب مقدس را ندیده و از عیسی نشنیده اند. با این وجود، وقتی نقشۀ نجات به آنها داده می شود، می دانند که خدا وجود دارد زیرا شواهد او را در طبیعت می بینند و می دانند که نیاز به نجات دهنده دارند زیرا وجدانشان آنها را محکوم می کند به این که گناه کرده اند و نیاز به او دارند.
علاوه بر مکاشفۀ عام، مکاشفه خاص وجود دارد که خدا از آن برای نشان دادن خود و اراده اش به انسان استفاده می کند. مکاشفۀ خاص بر تمام مردم آشکار نمی گردد، بلکه تنها بر عدۀ خاصی و در زمانی معین مکشوف می شود. نمونه های کتاب مقدسی از مکاشفۀ خاص عبارتند از قرعه (اعمال ۱:¬۲۱-۲۶ و امثال ۱۶:¬۳۳)، اوریم و تُمّیم (نوعی قرعه که به دست کاهن اعظم انجام شد- ر.ک. خروج ۲۸:¬۳۰؛ اعداد ۲۷:¬۲۱؛ تثنیه ۳۳:¬۸؛ اول سموئیل ۲۸:¬۶؛ و عزرا ۲:¬۶۳)، خوابها و رویاها (پیدایش ۲۰:¬۳، ۶؛ پیدایش ۳۱:¬۱۱-۱۳، ۲۴؛ یوئیل ۲:¬۲۸)، ظاهر شدن فرشته خداوند (پیدایش ۱۶:¬۷-۱۴؛ خروج ۳:¬۲؛ دوم سموئیل ۲۴:¬۱۶؛ زکریا ۱:¬۱۲) و خدمت انبیا (دوم سموئیل ۲۳:¬۲؛ زکریا ۱:¬۱). آیاتی که بدانها اشاره کردیم فهرستی کامل تمام این اتفاقات نیست بلکه باید آن را به عنوان نمونه هایی عالی از این نوع مکاشفه در نظر بگیریم.
کتاب مقدس چنانکه می دانیم نوعی از مکاشفۀ خاص است. اما به تنهایی در یک مقوله قرار می گیرد زیرا اَشکال دیگر مکاشفۀ خاص را که برای امروز ضروری نیست نیز به ما ارائه می کند. حتی پطرس که همراه با یوحنا شاهد صحبت کردن عیسی با موسی و ایلیا روی کوه تبدیل هیئت بود (متی ۱۷؛ لوقا ۹) اعلان کرد که این تجربۀ خاص در مقایسه با «کلامِ بس مطمئن انبیا...که نیکوست بدان توجه کنید» (دوم پطرس ۱:¬۱۹) در مرتبۀ پایینتری قرار دارد. زیرا کتاب مقدس کلامی است مکتوب از تمام اطلاعاتی که خدا می خواهد دربارۀ او و نقشه اش بدانیم. در حقیقت، کتاب مقدس حاوی تمام آن چیزهایی است که نیاز داریم در مورد رابطه با خدا بدانیم.
بنابراین، قبل از کتاب مقدس چنانچه می دانیم در دسترس بود، خدا از روشهای مختلفی برای آشکار کردن خود و اراده اش به انسان استفاده کرد. جالب است به این موضوع فکر کنیم که خدا فقط از یک قالب یا روش استفاده نکرد بلکه طرق مختلف را به کار گرفت. این قضیه باعث می شود که خدا را شکر کنیم به خاطر کلام مکتوبی که به ما داد و آن را تا به امروز برایمان حفظ نمود. ما وابستۀ کسی نیستیم که کلام خدا را برایمان بازگو کند، بلکه میتوانیم خودمان آن را بخوانیم!
البته، صریحترین مکاشفۀ خدا پسرش عیسی مسیح بود (یوحنا ۱:¬۱۴؛ عبرانیان ۱:¬۳). وقتی عیسی انسان شد تا بر روی زمین بین ما زندگی کند، همین به تنهایی مکاشفهای آشکار و گویا بود. وقتی او بر روی صلیب به خاطر گناهانمان جان داد، شکی برای ما باقی نماند که خدا محبت است (اول یوحنا ۴:¬۱۰).
English
مردم چگونه خدا را قبل از در دسترس بودن شناخت خدا قبل از کتاب مقدس میشناختند؟