سوال
چندخدایی چیست؟
جواب
چندخدایی بر این باور است که خدایان زیادی وجود دارند. چندخدایی در بین دیدگاههای خداباور، دیدگاه غالب در تاریخ بشری بوده است. مشهورترین نمونه چند خدایی در دوران باستان، اساطیر یونانی/رومی است (زئوس، آپولو، آفرودیت، پوزیدون، و غیره). بارزترین نمونه مدرن چندخدایی، هندوئیسم است، که بیش از 300 میلیون خدا دارد. گرچه هندوئیسم اساساً وحدت وجودی است، اما به خدایان بسیاری اعتقاد دارد. جالب توجه است که حتی در ادیان چندخدایی، معمولاً یک خدا بر خدایان دیگر حکمرانی می کند، مثلاً زئوس در اساطیر یونانی/رومی، و برهمان در هندوئیسم.
برخی ادعا می کنند که کتاب مقدس، چند خدایی را در عهد قدیم تعلیم می دهد. مسلماً آیات متعددی به «خدایان» به صورت ضمیر جمع اشاره می کند (خروج فصل 20 آیه 30؛ تثنیه فصل 10 آیه 17، فصل 13 آیه 2؛ مزامیر فصل 82 آیه 6؛ دانیال فصل 2 آیه 47). اسرائیل باستان کاملاً درک کرد که تنها یک خدای حقیقی وجود داشت، اما زندگی آنها اغلب نشان نمی داد که چنین ایمانی دارند، و مدام به بت پرستی و پرستش خدایان بیگانه روی می آوردند. پس از این آیات و آیات دیگر که صحبت از تعدد خدایان می کند چه برداشتی باید بکنیم؟ حائز اهمیت است که کلمه عبری الوهیم در اشاره به خدای واحد حقیقی و خدایان یا بتهای دروغین بکار می رفت.
توصیف کردن چیزی به عنوان یک «خدا» به این معنا نیست که اعتقاد دارید آن چیز یک وجود الهی است. منظور اکثر متون عهد قدیم که صحبت از خدایان می کند، خدایان دروغین است که ادعا می شوند خدا هستند اما نیستند. این موضوع در دوم پادشاهان فصل 19 آیه 18 خلاصه شده است: «و خدايان آنها را سوزانده‌اند. اما آنها خدا نبودند. آنها نابود شدند، چون ساختۀ دست انسان و از چوب و سنگ بودند». به مزامیر فصل 82 آیه های 6-7 توجه داشته باشید، «من شما را «خدايان» خواندم و لقب «فرزندان خدای متعال» را به شما دادم. اما شما مانند هر انسان ديگر خواهيد مرد و همچون ساير رهبران خواهيد افتاد».
کتاب مقدس به صراحت بر ضد چندخدایی تعلیم می دهد. تثنیه فصل 6 آیه 4 به ما می گوید، «ای بنی‌اسرائيل گوش كنيد: تنها خدايی كه وجود دارد، خداوند ماست». مزامیر فصل 96 آیه 5 اعلام می کند، «زيرا خدايان قومهای ديگر بت‌ها می‌باشند اما خداوند ما، آفرينندۀ آسمانهاست». یعقوب فصل 2 آیه 19 می گوید، «ممكن است كسی به خود ببالد و بگويد: من ايمان دارم كه خدا يكی است! چنين شخصی بايد بخاطر داشته باشد كه ديوها نيز به اين ايمان دارند، چنان ايمانی كه از ترس به خود می‌لرزند!». تنها یک خدا وجود دارد. خدایان دروغین و آنهایی که وانمود می کنند خدا هستند نیز وجود دارند، اما تنها یک خدا وجود دارد.
English
چندخدایی چیست؟
