سوال
آیا گاهی می توان دروغ گفت؟
جواب
در کتاب مقدس موردی ثبت نشده است که دروغ را کار درستی دانسته باشد. دستور نهم موسی، دادن شهادت دروغ را ممنوع می کند (خروج فصل 20 آیه 16). امثال فصل 6 آیه های 16 تا 19، «زبان دروغگو» و «شاهد دروغگو» را دو مورد از هفت موردی معرفی می کند که خداوند از آنها متنفر است. عشق همیشه از درستی و راستی شاد می شود (اول قرنتیان فصل 13 آیه 6). بخش های دیگری که درباره بدی دروغ صحبت می کنند عبارتند از: مزامیر فصل 119 آیه های 29 و 163، فصل 120 آیه 2؛ امثال فصل 12 آیه 22، فصل 13 آیه 5؛ افسسیان فصل 4 آیه 25، کولسیان فصل 3 آیه 9، مکاشفه فصل 21 آیه 8. در کتاب مقدس نمونه های زیادی از دروغگویان وجود دارد مانند فریب یعقوب در پیدایش فصل 27، حنانیا و سفیره در اعمال رسولان فصل 5. بارها شاهد آن بوده ایم که دروغ نتیجه ای جز زیان، ضرر و داوری ندارد.
دست کم دو مورد در کتاب مقدس یافت می شود که در آنها نتایج مطلوبی از دروغ بدست آمده است. برای مثال، به نظر می رسد دروغی که قابله یهودی به فرعون گفت باعث شد تا خدا آنها را برکت دهد (خروج فصل 1 آیه های 15 تا 21)، و احتملا جان بسیاری از کودکان یهودی را نجات داد. نمونه دیگر راحاب می باشد که از جاسوسان اسرائیلی حفاظت کرد (یوشع فصل 2 آیه 5). البته باید بدانیم که خداوند هیچوقت از این دروغ ها چشم پوشی نکرد. کتاب مقدس علیرغم نتیجه مثبتی که این دروغ ها داشتند، در هیچ جایی خود عمل دروغ را تصدیق نمی کند. کتاب مقدس به هیچ عنوان نمی گوید که دروغ کار درستی است. نمونه ای را هم عنوان نکرده که دروغ در آن گزینه قابل قبول بوده باشد.
اما این پرسش همچنان مطرح است: آیا دروغ در شرایط خاص کار درستی است؟ رایج ترین نمونه از این مسئله پیچیده را می توان زندگی کوریه تن بوم در زمان اشغال هلند توسط نازی ها دانست. داستان از این قرار است: کوریه تن بوم، یهودیان را برای حفاظت از آنها در برابر نازی ها در خانه خود پنهان می کند. سربازان نازی به خانه او آمدند و از او پرسیدند که آیا از محل اختفای آنها اطلاع دارد. او چه کاری باید انجام دهد؟ آیا باید حقیقت را بگوید و به نازی های اجازه دهد تا یهودیانی که تلاش کرده بود از آنها محافظت کند را دستگیر کنند؟ و یا باید انکار می کرد؟
در اینگونه موارد که دروغ تنها راه ممکن برای جلوگیری از یک اتفاق وحشتناک است، احتملا کار قابل قبولی می باشد. چنین موردی را می توان شبیه مورد قابله یهودی و راحاب دانست. در این دنیای پلید، و در موقعیت های بسیار دشوار، شاید انجام کاری که به بدی و فاجعه کمتری منتهی می شود کار درستی باشد، یعنی دروغی که جلوی فاجعه بزرگتری را می گیرد. با وجود این، باید به این نکته توجه کنیم که این موارد بسیار به ندرت اتفاق می افتند. به احتمال زیاد، اکثر مردم در تاریخ بشر هرگز با موقعیتی مواجه نشده اند که دروغ گفتن در آن موقعیت کار درستی بوده باشد.
English
آیا گاهی می توان دروغ گفت؟