سوال
آیا ما هم می توانیم مانند خداوند از بخشیدن دیگران خودداری کنیم؟
جواب
کتاب مقدس خیلی زیاد درباره بخشیدن صحبت کرده است؛ هم بخشیده شدن گناهکاران توسط خداوند و هم بخشش ما نسبت به یکدیگر. این دو نوع بخشیدن نه تنها دو موضوع کاملا جدا از هم نیستند، بلکه بسیار زیاد به هم مرتبط نیز می باشند. رابطه نزدیک با خداوند و پاکسازی روزانه ما به بخشیدن دیگران مرتبط است (متی فصل 6 آیه 12)، و بخشیدن دیگران از بخشیده شدن ما توسط خدا الگو گرفته است (افسسیان فصل 4 آیه 32، کولسیان فصل 3 آیه 13). بنابراین پرسش این مقاله بسیار مهم است.
ما برای بخشیدن دیگران، همانطوری که خدا ما را بخشیده است، ابتدا باید بخشش الهی را درک کنیم. متاسفانه در دهه های اخیر، کلمه بخشیدن به جای مفهوم آزادی از اسارت گناه، مفهوم «آزادی روانشناختی» پیدا کرده است، و این مسئله باعث سردرگمی ها در درک مفهوم بخشیدن شده است.
خداوند زمانی ما را می بخشد که به گناه خود اعتراف و از آن توبه کنیم. اعتراف یعنی اینکه در گناهکار بودنمان با خداوند موافقت داشته باشیم، و توبه نیازمند تغییر فکر ما درباره کار اشتباه است، نتیجه این تغییر فکر همچنین باید نشان دهنده خواست واقعی ما برای ترک گناه باشد. گناه تا زمانیکه به آن اعتراف نشده و از آن توبه نشود، بخشیده نخواهد شد(نگاه کنید به اول یوحنا فصل 1 آیه 9، اعمال رسولان فصل 20 آیه 21). این شرط بخشیده شدن ممکن است مشکل به نظر برسد، اما به زندگی ما برکت خواهد داد. اعتراف به گناه به معنای محکوم کردن خودمان نیست، بلکه به معنای ترمیم گناه توسط خداوند و از طریق عیسی مسیح است.
اعتراف و توبه به این معنی نیستند که خداوند نمی خواهد و یا آماده بخشیدن نیست. او هرکاری انجام داده است تا بخشش را برای ما فراهم کند. او نمی خواهد کسی از بین برود (دوم پطرس فصل 3 آیه 9)، او کار حیرت انگیزی برای بخشیده شدن ما انجام داد. خداوند با ریخته شدن خون عیسی مسیح بر روی صلیب، بخشش را به طور رایگان به ما هدیه داد.
کتاب مقدس می گوید دیگران را ببخشید، همانطوری که خودتان بخشیده شده اید (افسسیان فصل 4 آیه 32) و یکدیگر را دوست داشته باشید، همانطور که خدا شما را دوست دارد (یوحنا فصل 13 آیه 34). ما باید هرکسی که به گناهش در حق ما اعتراف کرده و طلب بخشش می کند را ببخشیم (متی فصل 6 آیه های 14 تا 15، فصل 18 آیه های 23 تا 35؛ افسسیان فصل 4 آیه های 31 تا 32، کولسیان فصل 3 آیه 13). این کار یک وظیفه است و باید با شادی و از روی میل انجام شود. اگر ما کاملا قدردان بخششی هستیم که از طرف خدا دریافت کرده ایم، پس در بخشیدن کسی که به گناهش اعتراف کرده نیز نباید هیچ شکی به دل راه دهیم، حتی اگر به ما بد کرده باشد و بارها هم توبه کرده باشد. ما هم پیاپی مرتکب گناه می شویم، و از خداوند قدردانی می کنیم که اعتراف و توبه حقیقی ما را قبول کرده و می بخشد.
این موضوع پرسش دیگری را به ذهن می آورد: آیا باید کسی که به گناه خود اعتراف نمی کند و ابراز پشیمانی هم نمی کند را ببخشیم؟ برای پاسخ صحیح به این پرسش، باید واژه بخشیدن را توضیح دهیم. ابتدا ببینیم که بخشیدن چه چیزی نیست:
بخشش مانند گذشت نیست. گذشت یعنی اینکه آزردگی را تحمل کنیم، آن را نادیده بگیریم و یا خودمان را کنترل کنیم. گذشت یعنی رفتار گناه آلود یک فرد را با عشق، حکمت و بصیرت بسنجیم و واکنشی نشان ندهیم. کتاب مقدس مترادف های مختلفی برای این کار عنوان کرده است: صبر، تحمل، شکیبایی و البته مدارا و گذشت (نگاه کنید به امثال فصل 12 آیه 16، فصل 19 آیه 11، اول پطرس فصل 4 آیه 8).
بخشش به معنی فراموش کردن هم نیست. خداوند در برابر گناهان ما دچار فراموشی نشده است. او همه آنها را به وضوح به یاد دارد، اما ما را محکوم نمی کند (رومیان فصل 8 آیه 1). ارتکاب زنا توسط داوود و دروغ ابراهیم برای همیشه در کتاب مقدس ثبت شده اند، خداوند قطعا آنها را فراموش نکرده است.
بخشیدن به این معنی نیست که نتایج و عواقب گناه از بین خواهند رفت. حتی ما که توسط عیسی مسیح بخشیده شده ایم، ممکن است از عواقب طبیعی گناهانمان رنج ببریم (امثال فصل 6 آیه 27)، یا خداوند از روی دلسوزی و عشق ما را تنبیه کند (عبرانیان فصل 12 آیه های 5 تا 6).
بخشش یک احساس نیست، بلکه وظیفه ای برای عفو گناهکار است. بخشش ممکن است همراه احساسات باشد یا نباشد. احساس رنجش از کسی، حتی اگر او را نبخشیم، با گذشت زمان از بین می رود.
بخشیدن کار خصوصی و یک طرفه یک شخص نیست. به عبارت دیگر حداقل دو شخص مرتبط به موضوع هستند. درست در همین نقطه است که اعتراف و توبه به میان می آیند. بخشش فقط اتفاقی که در قلب شخص آزرده خاطر می افتد نیست، بلکه تراکنش بین دو نفر است.
بخشیدن خودخواهانه و برای منافع شخصی نیست. ما به خاطر آرامش خودمان نمی بخشیم. ما از روی عشق الهی، عشق به دیگران و قدردانی از بخشیده شدن خودمان است که می بخشیم.
بخشیدن احیای اعتماد نیست. این تصور اشتباه است که بخشیدن همسر بددهن یعنی اینکه همین فردا دوباره به او ملحق شویم. کتاب مقدس دلایل متعددی را برای ما عنوان می کند که چرا نباید به کسانیکه غیرقابل اعتماد بودن خود را ثابت کرده اند، دوباره اعتماد نکنیم (نگاه کنید به لوقا فصل 16 آیه های 10 تا 12). اعتماد دوباره تنها پس از یک فرایند آشتی که همراه با بخشش واقعی است به وجود می آید – اعتراف و توبه حتما بخشی از این فرایند است.
همچنین بخشیدنی که ارائه شده و در دسترس است با بخشیدنی که داده شده، دریافت شده و رد و بدل شده یکی نیست. دقیقا این تفاوتی است که بین بخشیدن روانشناسی امروزی و بخشیدن کتاب مقدسی وجود دارد. ما کلمه بخشیدن را درست مانند معنای کتاب مقدسی آن مورد استفاده قرار بدهیم، یعنی کاری که مانند دستور عمل کتاب مقدس توسط هر دو طرف انجام می شود. بر اساس طرز فکر امروزی، مادامیکه یک شخص فقط بخواهد که بخشیده شود، بخشیده می شود. اما در این تعریف کلی از بخشیدن، فرایند اعتراف و توبه حذف شده است. بخشیدنی که ارائه می شود و بخشیدنی که دریافت می شود کاملا متفاوت هستند و ما اسم هر دو را بخشیدن نمی گذاریم.
اگر بخشیدن این نیست، پس چیست؟ کریس براونس در کتابش با همین عنوان تعریف بسیار خوبی از بخشیدن ارائه داده است:
بخشش الهی: تعهدی که خدای یگانه از روی لطف نسبت به بخشیدن کسی که توبه و اعتراف کرده است دارد و به این وسیله ارتباط بین خدا و فرد گناهکار دوباره برقرار می شود. این بخشیده شدن هم همه عواقب گناه مرتکب شده را از بین نمی برد.
بخشش انسانی: تعهدی که شخص ستمدیده نسبت به شخص مقصری که توبه کرده است برای بخشیدن و آشتی با او دارد، گرچه الزاما همه عواقب آن گناه از بین نخواهد رفت.
از نظر کتاب مقدس، بخشیدن کامل چیزی نیست که تنها از طرف شخص رنج دیده انجام شود بلکه فرد مقصر باید آن را قبول کند، و رابطه آنها دوباره برقرار شود. اول یوحنا فصل 1 آیه 9 به ما می گوید که فرایند بخشش اساسا برای آزاد کردن گناهکار است، بخشش به طردشدگی پایان می دهد، بنابراین رابطه را دوباره برقرار می سازد. به همین دلیل باید دیگران را ببخشیم، اگر تمایلی به بخشیدن دیگران نداشته باشیم، آنها را از نعمتی که خودمان دریافت کرده ایم محروم ساخته ایم. روانشناسی امروزی می گوید که بخشیدن «یکطرفه» است، آشتی و برقرار مجدد رابطه ضروری نیست، و هدف این بخشیدن یک طرفه، آزاد کردن شخص آزرده خاطر از احساس بدی می باشد که به آن دچار شده است.
نباید کینه و تلخی را در قلب خود نگه داریم (عبرانیان فصل 12 آیه 15)، و یا جواب بدی را با بدی بدهیم (اول پطرس فصل 3 آیه 9)، اما باید اطمینان حاصل کنیم که بر اساس دستور خدا عمل کنیم و فقط در صورت توبه شخص مقصر او را ببخشیم. به طور خلاصه، و از بخشیدن کسانی که اعتراف و توبه نمی کنند خودداری کنیم؛ در عین حال، باید همواره روحیه بخشیدن داشته باشیم و همیشه برای آن آماده باشیم.
استیفان در حالی که سنگسار می شد، اصل بخشش را به تصویر کشید. او کلمات عیسی مسیح بر روی صلیب را تکرار کرد و گفت، « خداوندا، اين گناه را به حساب آنان نگذار!» (اعمال رسولان فصل 7 آیه 60، نگاه کنید به لوقا فصل 23 آیه 34). این کلمات نشان دهنده تمایل کامل برای بخشیدن است، اما نشان دهنده تکمیل شدن فرایند بخشش (بین دو طرف) نیست. استیفان دعا کرد تا خدا قاتلانش را ببخشد. او کینه و تلخی در دل خود نگه نداشت، و اگر قاتلانش توبه می کردند، او برای آنها طلب بخشش کرده بود – این مثال بسیاری زیبایی از اصل دوست داشتن دشمنان خود و دعا برای کسانی که شما را شکنجه می دهند است (متی فصل 5 آیه 44).
کتاب مقدس به ما دستور می دهد به دشمنان خود خوراک دهیم و آنها را سیراب کنیم(رومیان فصل 12 آیه 20). البته نمی گوید که باید به طور خودکار دشمن خود را ببخشیم (یا به آنها اعتماد کنیم)؛ بلکه، باید آنها را دوست داشته باشیم و به آنها خوبی کنیم.
اگر بخشیدن بدون پیش نیازهای اعتراف و توبه صورت بگیرد، هیچیک از دو طرف به حقیقت بخشش عمل نکرده اند. اگر فرد متخلف به گناه خود پی نبرد، پس درک واقعی از اینکه بخشیده شده است نخواهد داشت. در دراز مدت، نادیده گرفتن اعتراف و توبه کمکی به فرد متخلف در درک معنی گناه نخواهد کرد، و عدالت هم اجرا نخواهد شد، و فرد رنج دیده به کشمش بیشتری با تلخی کشیده خواهد شد.
موارد زیر رهنمودهایی برای بخشیدن خداپسندانه است:
• بدی را بشناسید و تشخیص دهید (رومیان فصل 12 آیه 9).
• انتقام را به خدا واگذار کنید (رومیان فصل 12 آیه 19).
• کینه، تلخی، نفرت، عصبانیت و تلافی را در دل خود نگه ندارید.
• هر لحظه آماده بخشیدن باشید.
• به خدا در اینکه به شما قدرت غلبه بر بدی را با خوبی می دهد اعتماد کنید، حتی در حد خوراک دادن و سیراب کردن دشمن خود (رومیان فصل 12 آیه های 20 تا 21).
• به خاطر داشته باشید که خداوند، حکومت ها را برای شما قرار داده است که تنبیه و مجازات خلافکاران بخشی از وظیفه خدادادی آنهاست (رومیان فصل 13 آیه 4). شما نیازی به انتقام گرفتن ندارید، برای اینکه خداوند حکومت ها را قرار داده تا عدالت را اجرا کنند.
English
آیا ما هم می توانیم مانند خداوند از بخشیدن دیگران خودداری کنیم؟
