Ερώτηση
Ποια είναι η αβρααμική διαθήκη;
Απάντηση
Μια διαθήκη είναι μια συμφωνία μεταξύ δύο μερών. Υπάρχουν δύο βασικοί τύποι διαθηκών: οι συναπτόμενες υπό όρους και εκείνες που συνάπτονται άνευ όρων. Μια υπό όρους ή διμερής διαθήκη αποτελεί μια συμφωνία που δεσμεύει και τα δύο μέρη για την τήρησή της. Και τα δύο μέρη συμφωνούν να τηρήσουν συγκεκριμένους όρους. Αν οποιοδήποτε μέρος αποτύχει να εκπληρώσει τις ευθύνες του, η διαθήκη αθετείται και κανένα μέρος δεν οφείλει να εκπληρώσει τις προσδοκίες τής διαθήκης. Μια άνευ όρων ή μονόπλευρη διαθήκη συνιστά μια συμφωνία δύο μερών, αλλά μόνον το ένα μέρος οφείλει να πράξει κάτι. Δεν απαιτείται τίποτα από το άλλο μέρος.
Η αβρααμική διαθήκη είναι μια άνευ όρων διαθήκη. Ο Θεός διαβεβαίωσε τον Αβραάμ πως δεν απαιτούσε κάτι από αυτόν. Η περικοπή Γένεση 15:18-21 περιγράφει ένα μέρος τής αβρααμικής διαθήκης, που ειδικά ασχολείται με τις διαστάσεις τής γης που υποσχέθηκε ο Θεός να δώσει στον Αβραάμ και τους απογόνους του.
Η πραγματική αβρααμική διαθήκη αναφέρεται στην Γένεση 12:1-3. Η τελετή που καταγράφεται στην Γένεση 15 δείχνει την άνευ όρων φύση τής διαθήκης. Η μόνη στιγμή που και τα δύο μέρη τής διαθήκης θα έπρεπε να περάσουν μεταξύ των κομματιών των ζώων, αφορούσε την περίπτωση εκείνη που η εκπλήρωση τής διαθήκης εξαρτιόταν από την τήρηση τών δεσμεύσεων και των δύο μερών. Αναφορικά με την σημασία τού περάσματος τού Θεού, μόνο, μεταξύ τών τεμαχισμένων ζώων, πρέπει να σημειώσουμε ότι πρόκειται για ένα καμίνι που κάπνιζε και μια λαμπάδα φωτιάς που παριστούσαν την παρουσία τού Θεού και όχι τον Αβραάμ. Φαινόταν πως μια τέτοια πράξη θα πρέπει πραγματοποιηθεί και από τα δύο μέρη, αλλά η αποκλειστική ενέργεια τού Θεού στην περίσταση αυτήν θα πρέπει αναμφίβολα να εξηγηθεί από το γεγονός ότι η διαθήκη συνιστά ουσιαστικά μια υπόσχεση τού Θεού. Ο Θεός δεσμεύει τον εαυτό Του στην διαθήκη. Ο Θεός έκανε τον Αβραάμ να πέσει σε λήθαργο έτσι που να μην είναι σε θέση να περάσει διαμέσου τών διχοτομημένων ζώων. Η εκπλήρωση τής διαθήκης βάρυνε, μόνον, τον Θεό.
Αργότερα, ο Θεός έδωσε στον Αβραάμ την τελετή τής περιτομής ως το χαρακτηριστικό σημείο τής αβρααμικής διαθήκης (Γένεση 17:9-14). Όλα τα αρσενικά που θα γεννιόνταν από τον Αβραάμ και τους απογόνους του έπρεπε να περιτμηθούν και έτσι θα έφερναν για όλη τους την ζωή ένα σημάδι πάνω στο σώμα τους πως ήταν συμμέτοχοι τών φυσικών ευλογιών τού Θεού στον κόσμο. Κάθε απόγονος τού Αβραάμ που αρνιόταν την περιτομή, δήλωνε πως εξαιρεί τον εαυτό του από την διαθήκη τού Θεού· αυτό εξηγεί την οργή τού Θεού με τον Μωυσή που αμέλησε να περιτάμει τον γιο του στην Εξοδο 4:24-26.
Ο Θεός αποφάσισε να ξεχωρίσει έναν λαό για τον εαυτό Του, και δι’ αυτού θα ευλογούσε όλα τα έθνη. Η αβρααμική διαθήκη έχει πολύ μεγάλη σημασία για την σωστή κατανόηση τής ιδέας τής βασιλείας και είναι θεμελιώδης για την θεολογία τής Παλαιάς Διαθήκης. Η αβρααμική διαθήκη περιγράφεται στην Γένεση 12:1-3, και (1) αποτελεί μια άνευ όρων διαθήκη. Δεν υπάρχουν σ’ αυτήν προϋποθέσεις (καμία υποθετική πρόταση όπου η εκπλήρωση εξαρτάται από άνθρωπο). (2) Είναι, ακόμη, μια κυριολεκτική διαθήκη στην οποία οι υποσχέσεις θα πρέπει να κατανοηθούν κυριολεκτικά. Η υπεσχημένη γη θα πρέπει να κατανοηθεί με την κυριολεκτική σημασία τής λέξης – δεν πρόκειται για συμβολισμό τού Ουρανού. (3) Είναι, επίσης, μια αιώνια διαθήκη. Οι υποσχέσεις τού Θεού προς τον Ισραήλ είναι αιώνιες.
Υπάρχουν τρία κύρια χαρακτηριστικά τής αβρααμικής διαθήκης:
1. Η υπόσχεση για τη γη (Γένεση 12:1). Ο Θεός κάλεσε τον Αβραάμ από την Ουρ τών Χαλδαίων σε μια χώρα που θα την έδινε σ’ αυτόν (Γένεση 12:1). Η υπόσχεση αυτή επαναλαμβάνεται στην Γένεση 13:14-18· τα όριά της αναφέρονται στην Γένεση 15:18-21 (αποκλείει κάθε ιδέα πως θα εκπληρωθεί στον Ουρανό). Το ζήτημα της γης στην αβρααμική διαθήκη αναφέρεται εκτενέστερα στο Δευτερονόμιο 30:1-10, που είναι η διαθήκη τής Παλαιστίνης.
2. Η υπόσχεση περί των απογόνων (Γένεση 12:2). Ο Θεός υποσχέθηκε στον Αβραάμ ότι θα έκανε ένα μεγάλο έθνος απ’ αυτόν. Ο Θεός υποσχέθηκε στον Αβραάμ, που ήταν 75 χρόνων και άτεκνος (Γένεση 12:4), πολλούς απογόνους. Η υπόσχεση αυτή ενισχύεται στην Γένεση 17:6 όπου ο Θεός υποσχέθηκε πως έθνη και βασιλιάδες θα προέρχονταν από τον ηλικιωμένο πατριάρχη. Η υπόσχεση αυτή (που επεκτείνεται περαιτέρω στην δαβιδική διαθήκη, στο Β΄ Σαμουήλ 7:12-16) θα οδηγούσε στον δαβιδικό θρόνο με την βασιλεία τού Μεσσία επί του εβραϊκού λαού.
3. Η υπόσχεση περί της ευλογίας και της λύτρωσης (Γένεση 12:3). Ο Θεός υποσχέθηκε πως θα ευλογήσει τον Αβραάμ και όλες τις φυλές της γης μέσω αυτού. Η υπόσχεση αυτή ενισχύεται στην Καινή Διαθήκη (Ιερεμίας 31:31-34· σύγκρινε με Εβραίους 8:6-13) και έχει να κάνει με τις πνευματικές ευλογίες και την λύτρωση στον Ισραήλ. Στον Ιερεμία 31:34 προφητεύεται η άφεση τών αμαρτιών. Η άνευ όρων και αιώνια φύση της διαθήκης φαίνεται στην επιβεβαίωση της προς τον Ισαάκ (Γένεση 21:12, 26:3-4). Οι υποσχέσεις, «θα», δείχνουν πως πρόκειται για διαθήκη άνευ όρων. Η διαθήκη επιβεβαιώνεται αργότερα στον Ιακώβ (Γένεση 28:14-15). Είναι αξιοσημείωτο ότι ο Θεός επαναβεβαίωσε τις υποσχέσεις αυτές εν μέσω αμαρτιών των πατριαρχών, γεγονός που τονίζει, περαιτέρω, την άνευ όρων φύση τής αβρααμικής διαθήκης.
Η μέθοδος εκπλήρωσης τής αβρααμικής διαθήκης είναι η κυριολεκτική, στο μέτρο που ο Θεός εκπλήρωσε μερικώς την διαθήκη στην ιστορία: Ο Θεός ευλόγησε τον Αβραάμ δίνοντάς του την γη (Γένεση 13:14-17), και αιώνες αργότερα, οι απόγονοι του Αβραάμ κατέλαβαν την γη: «Και ο Κύριος έδωσε στον Ισραήλ ολόκληρη την γη, που ορκίστηκε να δώσει στους πατέρες τους· και την κυρίευσαν, και κατοίκησαν σ’ αυτήν.» (Ιησούς του Ναυή 21:43). Ο Θεός ευλόγησε τον Αβραάμ πνευματικά (Γένεση 13:8, 18, 14:22-23; 21:22)· ο Θεός τού έδωσε πολυάριθμους απογόνους (Γένεση 22:17, 49:3-28). Ένα σημαντικό στοιχείο τής αβρααμικής διαθήκης, όμως, απαιτεί μια μελλοντική εκπλήρωση που αφορά την κυριαρχία τής βασιλείας τού Μεσσία:
(1) Το Ισραήλ ως έθνος θα κατέχει ολόκληρη την γη στο μέλλον. Αρκετές περικοπές τής Παλαιάς Διαθήκης αντιμετωπίζουν την μελλοντική ευλογία τού Ισραήλ και την κατοχή της γης ως υπόσχεση προς τον Αβραάμ. Ο Ιεζεκιήλ οραματίζεται μια μελλοντική ημέρα όταν ο Ισραήλ θ’ αποκατασταθεί στην γη του (Ιεζεκιήλ 20:33-37, 40-42; 36:1-37:28).
(2) Ο Ισραήλ ως έθνος θ’ αποδεχθεί τον Ιησού ως Μεσσία, θα συγχωρηθεί και θ’ αποκατασταθεί (Ρωμαίους 11:25-27).
(3) Ο Ισραήλ θα μετανοήσει και θα λάβει άφεση από τον Θεό στο μέλλον (Ζαχαρίας 12:10-14). Η αβρααμική διαθήκη βρίσκει την πλήρη εκπλήρωσή της στην επιστροφή τού Μεσσία για να διασώσει και ευλογήσει τον λαό Του Ισραήλ. Ο Θεός υποσχέθηκε στην Γένεση 12:1-3 να ευλογήσει τα έθνη τού κόσμου μέσω του έθνους τού Ισραήλ. Η τελική ευλογία θα καταλήξει στην άφεση των αμαρτιών και στην ένδοξη βασιλεία τού Μεσσία πάνω στην γη.
English
Ποια είναι η αβρααμική διαθήκη;
