Ερώτηση
Ποια είναι η χριστιανική θεώρηση τού έρωτα;
Απάντηση
Για τους στόχους αυτού του άρθρου, θα ορίσουμε την λέξη έρωτας ως τον συναισθηματικό ενθουσιασμό ή έλξη που ένα συγκεκριμένο πρόσωπο ή κατάσταση ασκεί πάνω σε κάποιο άλλο. Το είδος αυτό του έρωτα αποτελεί δημοφιλές θέμα στην κουλτούρα μας. Μουσική, ταινίες, έργα και βιβλία εκμεταλλεύονται την σαγήνη τής ρομαντικής αγάπης και τις φαινομενικά ατελείωτες εκφράσεις της. Στην χριστιανική κοσμοθεωρία, ο ρομαντισμός είναι καλός ή κακός ή κάτι μεταξύ τών δύο;
Η Αγία Γραφή έχει αποκληθεί ως το ερωτικό γράμμα τού Θεού προς την ανθρωπότητα. Αν και χρησιμοποιεί σκληρές εικόνες και προειδοποιήσεις σχετικά με την κρίση τού Θεού, η Αγία Γραφή είναι γεμάτη με δημιουργικές εκφράσεις αγάπης μεταξύ τών ανθρώπων και του Θεού (Ψαλμός 42:1-2, Ιερεμίας 31:3). Αλλά η αγάπη και ο έρωτας, αν και πλέκονται μαζί, δεν ταυτίζονται. Μπορεί να υπάρχει έρωτας χωρίς να υπάρχει πραγματική αγάπη, και μπορεί ν’ αγαπάμε χωρίς να είμαστε ερωτευμένοι. Ενώ περικοπές όπως του Σοφονία 3:17 περιγράφουν την συναισθηματική αγάπη τού Θεού για τους δικούς Του, άλλες περικοπές, όπως η Α΄ Κορινθίους 13:4-8 περιγράφουν λεπτομερώς χαρακτηριστικά τής αγάπης που δεν έχουν τίποτα να κάνουν με το συναίσθημα τού έρωτα. Ο Ιησούς είπε, «Μεγαλύτερη από τούτη την αγάπη δεν έχει κανένας, το να βάλει κάποιος την ψυχή του για χάρη τών φίλων του.» (Ιωάννης 15:13). Ενας οδυνηρός θάνατος πάνω σε σταυρό για αγνώμονες αμαρτωλούς δεν είναι με κάποιο τρόπο ρομαντικός, αλλά ήταν η τέλεια έκφραση τής αγάπης (Α΄ Ιωάννου 4:9-10).
Το Ασμα Ασμάτων είναι ένα βιβλίο γεμάτο με ερωτικές εκδηλώσεις τής αγάπης μεταξύ τής νύμφης και του γαμπρού. Αφού ο Θεός συμπεριέλαβε αυτό το βιβλίο στον κανόνα τού θεόπνευστου λόγου Του, μπορούμε ασφαλώς να πούμε ότι ο έρωτας είναι αποδεκτός από τον Δημιουργό μας. Ο έρωτας στο πλαίσιο μιας αγνής και αφοσιωμένης σχέσης μπορεί να ενδυναμώσει την σχέση και αυξήσει την απόλαυση τής έγγαμης αγάπης όπως ήταν η πρόθεση τού Θεού.
Παρ’ όλα αυτά, ο έρωτας προς χάριν τού έρωτα μπορεί ν’ αποβεί καταστροφικός. Οι περισσότεροι έρωτες ξεκινούν με την ευχάριστη αίσθηση τού «ερωτεύτηκα», πράγμα που είναι συναρπαστικό. Η κατάσταση τού «είμαι ερωτευμένος» παράγει μια χημική πλημμύρα στον εγκέφαλο παρόμοια με αυτήν που προκαλεί η χρήση ναρκωτικών ουσιών. Ο εγκέφαλος κατακλύζεται από αδρεναλίνη, ντοπαμίνη και σεροτονίνη (χημικές ουσίες που μας προκαλούν ευφορία), πράγμα που μας κάνει να θέλουμε να επιστρέψουμε στην πηγή αυτού του συναισθήματος. Αλλά ένεκα τής ανταπόκρισης τού εγκεφάλου μας, ο έρωτας μπορεί να εξελιχθεί σε εξάρτηση. Η απόλαυση ερωτικών μυθιστορημάτων, ρομαντικών ταινιών και τηλεοπτικών θεαμάτων με σεξουαλικό περιεχόμενο οδηγεί σε εξωπραγματικές προσδοκίες στις ανθρώπινες σχέσεις τής πραγματικής ζωής.
Ερευνητές εκτιμούν ότι ο ανθρώπινος εγκέφαλος μπορεί να βαστάξει αυτό το έντονο ερωτικό συναίσθημα για δύο χρόνια το μέγιστο. Ιδανικά, ένα ζευγάρι έχει εργαστεί σ’ αυτήν την χρονική περίοδο πάνω στην εμβάθυνση τής αγάπης και της αφοσίωσής τους, έτσι που όταν το δυνατό ερωτικό συναίσθημα μειωθεί, μια βαθύτερη αγάπη παίρνει την θέση του. Για εκείνους, όμως, που είναι «εθισμένοι» στον έρωτα, η μείωση αυτή σηματοδοτεί πως είναι καιρό να βρουν ένα άλλο πρόσωπο που θα προκαλέσει την ίδια ευφορία. Κάποιοι άνθρωποι που έχουν διαγνωστεί με «σχεσιακή εξάρτηση» ενδέχεται πραγματικά να είναι εξαρτημένοι από τα συναισθήματα που προκαλεί ο έρωτας. Ετσι, επιχειρούν επανειλημμένως ν’ αναπαράγουν το συναίσθημα αυτό.
Με αυτήν την περιγραφή κατά νου, είναι εύκολο να δούμε γιατί η αγάπη και ο έρωτας δεν είναι απαραιτήτως το ίδιο. Η Αγία Γραφή δίνει πολλά παραδείγματα ζευγαριών που βίωσαν ρομαντική αγάπη και φανερώνει τα αποτελέσματα αυτού του έρωτα. Το κεφάλαιο 29 της Γένεσης μάς λέει την ιστορία τού Ιακώβ που ερωτεύτηκε την Ραχήλ. Ηταν πρόθυμος να εργαστεί για τον πατέρα της επτά χρόνια προκειμένου να την νυμφευτεί. Το εδάφιο 20 λέει ότι τα επτά αυτά χρόνια «του φαίνονταν σαν λίγες ημέρες, εξαιτίας της αγάπης του γι’ αυτήν». Αν και η ιστορία τού Ιακώβ συνεχίστηκε με απάτη, καρδιοχτύπι και αναστάτωση για όλους, η Γραφή δεν καταδικάζει τον έρωτά του με την Ραχήλ. Ο έρωτας, όμως, οδήγησε τον Σαμψών σε μπελάδες όταν άφησε τα συναισθήματά του να κυριαρχήσουν πάνω του. Το κεφάλαιο 14 τού βιβλίου τών Κριτών περιγράφει λεπτομερώς το ξεκίνημα τής πτώσης τού Σαμψών, όταν επέτρεψε στον έρωτά του να επιβάλλει τις αποφάσεις που πήρε αντί ν’ ακολουθήσει την οδηγία τού Κυρίου.
Ο έρωτας μπορεί ν’ αποβεί είτε θετικός είτε αρνητικός και αυτό εξαρτάται από το κατά πόσον επιτρέπουμε στα συναισθήματα αυτά να κυβερνούν την ζωή μας. Όταν ακολουθούμε τα συναισθήματά μας, μπορεί να εμπλακούμε σε ηθικά και συζυγικά προβλήματα. Το Ιερεμίας 17:9 λέει, «Ανεξερεύνητα είναι τα βάθη τής ανθρώπινης καρδιάς! Είναι τόσο απατηλή και αδιόρθωτη· ποιος μπορεί να την γνωρίσει σε βάθος;». Το δημοφιλές ρητό «ακολούθα την καρδιά σου» αποτελεί μια τρομερή συμβουλή. Όταν ακολουθούμε τα πάθη τής καρδιάς μας, εύκολα οδηγούμαστε σε απάτη, αμαρτία και λάθος. Αντί ν’ ακολουθούμε τον έρωτα, πρέπει ν’ ακολουθούμε την οδηγία τού Αγίου Πνεύματος στις σχέσεις μας. Είναι πάντοτε σοφό να κυνηγάμε την αγάπη (Α΄ Κορινθίους 14:1). Τότε, ενώ επιδιώκουμε να εκφράσουμε αγάπη για κάποιον, συμβεί κάποιο συγκεκριμένο πρόσωπο να τραβήξει την προσοχή μας, ένας έρωτας που ξεκίνησε από τον Θεό μπορεί να είναι το δώρο τού Ουράνιου Πατέρα μας (Ιακώβου 1:17).
English
Ποια είναι η χριστιανική θεώρηση τού έρωτα;
