Ερώτηση
Τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών;
Απάντηση
Σε πολλές θρησκείες πιστεύεται πως ο Θεός είναι πανταχού παρών, ενώ τόσο στον Ιουδαϊσμό όσο και στον Χριστιανισμό, η αντίληψη αυτή υποδιαιρείται περαιτέρω στην υπερβατικότητα και στην εμμένεια (το θείο περιβάλλει το κοσμικό στοιχείο και εισδύει σ' αυτό) του Θεού. Αν και ο Θεός δεν ταυτίζεται με τη Δημιουργία Του (πανθεϊσμός), είναι πάντοτε πανταχού παρών.
Η παρουσία του Θεού είναι συνεχής μέσα σ' όλη τη Δημιουργία, αν και αυτό δεν φαίνεται με τον ίδιο τρόπο, την ίδια στιγμή σε όλους τους ανθρώπους οπουδήποτε αυτοί βρίσκονται. Κάποιες φορές ο Θεός επεμβαίνει ενεργητικά σε μια κατάσταση, ενώ δεν δείχνει ότι είναι παρών σε μια άλλη κατάσταση, κάπου αλλού. Η Αγία Γραφή αποκαλύπτει ότι ο Θεός μπορεί να είναι παρών σ' ένα πρόσωπο με φανερό τρόπο (Ψαλμός 46:1, Ησαΐας 57:15) και ταυτόχρονα παρών σε κάθε κατάσταση όλης της Δημιουργίας και σε κάθε χρονική στιγμή (Ψαλμός 33:13-14). Η πανταχού παρουσία του Θεού σημαίνει ότι ο Θεός είναι παρών σε όλο το φάσμα του χώρου και του χρόνου. Ενώ συμβαίνει αυτό, δεν περιορίζεται τοπικά σε κάποιο χώρο ή χρόνο. Ο Θεός βρίσκεται παντού σε κάθε τώρα. Δεν υπάρχει μόριο ή ατομικό σωματίδιο που είναι τόσο μικρό ώστε ο Θεός να είναι απών και κανένας γαλαξίας δεν είναι τόσο μεγάλος που ο Θεός δεν τον περιβάλλει. Αλλά κι αν υποθέσουμε ότι μπορούσαμε να μετακινήσουμε τη Δημιουργία, ο Θεός θα το γνώριζε, καθώς γνωρίζει όλες τις πιθανότητες, πραγματικές ή μη.
Ο Θεός είναι φυσικά παρών από κάθε άποψη της φυσικής τάξης των πραγμάτων, με κάθε τρόπο, σε κάθε χρόνο και χώρο (Ησαΐας 40:12, Ναούμ 1:3). Ο Θεός είναι ενεργητικά παρών, με διαφορετικό τρόπο, σε κάθε γεγονός της Ιστορίας ως ο προνοών οδηγός των ανθρωπίνων συμβαινόντων (Ψαλμός 48:7, Β΄ Χρονικών 20:37, Δανιήλ 5:5-6). Ο Θεός είναι ιδιαιτέρως και έντονα παρών σ' αυτούς που επικαλούνται το όνομά Του, σ' αυτούς που μεσιτεύουν για άλλους, σ' αυτούς που Τον δοξάζουν, σ' αυτούς που δέονται και προσεύχονται ένθερμα για συγχώρηση (Ψαλμός 46:1). Πάνω από όλα, είναι παρών στο πρόσωπο του Υιού Του, του Κυρίου Ιησού Χριστού (Κολοσσαείς 2:19), και μυστικώς παρών στην παγκόσμια εκκλησία που καλύπτει τη γη και ενάντια στην οποία οι πύλες του Άδη δεν θα υπερισχύσουν.
Όπως υπάρχουν κάποια προφανή παράδοξα στην έννοια της παντοδυναμίας του Θεού, λόγω της ανθρώπινης περιορισμένης διάνοιας, το ίδιο ισχύει και με την έννοια της πανταχού παρουσίας του Θεού. Ένα από αυτά τα παράδοξα είναι σημαντικό: η παρουσία του Θεού στην κόλαση, στον τόπο όπου οι ασεβείς καταλήγουν και υποφέρουν την απεριόριστη και αδιάκοπη οργή του Θεού ένεκα της αμαρτίας τους. Πολλοί υποστηρίζουν πως η κόλαση είναι τόπος αποχωρισμού από τον Θεό (Ματθαίος 25:41) κι αν είναι έτσι, δεν μπορεί κάποιος να πει πως ο Θεός βρίσκεται εκεί απ' όπου ο Ίδιος έχει απομακρυνθεί. Οι ασεβείς στην κόλαση υπόκεινται την αιώνια οργή του Θεού διότι στην Αποκάλυψη 14:10 κάνει λόγο για βασανισμό των κακών στην παρουσία του Αρνίου. Η ιδέα πως ο Θεός πρέπει να είναι παρών σ' έναν χώρο που βρίσκονται μόνον οι ασεβείς προκαλεί κάποια σύγχυση. Παρ' όλ' αυτά το παράδοξο μπορεί να εξηγηθεί με το γεγονός ότι ο Θεός μπορεί να είναι παρών –διότι γεμίζει το παν με την παρουσία Του (Κολοσσαείς 1:17) και κρατά κάθε τι με τον λόγο της δύναμής Του (Εβραίους 1:3)— χωρίς, απαραιτήτως, να βρίσκεται παντού για να ευλογήσει.
Όπως ο Θεός απομακρύνεται από τα παιδιά Του μερικές φορές εξαιτίας της αμαρτίας τους (Ησαΐας 52:9), και είναι μακριά από τους ασεβείς (Παροιμίες 15:29) και προστάζει τα ασεβή υποκείμενα του σκότους ν' αποχωρήσουν στα έσχατα των καιρών στον χώρο της αιώνια καταδίκης, είναι όμως εκεί ανάμεσα. Γνωρίζει πως υποφέρουν οι ψυχές που βρίσκονται τώρα στην κόλαση· γνωρίζει την απελπισία τους, τις κραυγές τους για ανάπαυλα, τα δάκρυά τους και τη λύπη τους για την αιώνια κατάστασή τους που συνειδητοποιούν πως βρίσκονται. Βρίσκεται εκεί με κάθε τρόπο ως μια αδιάκοπη υπενθύμιση της αμαρτίας τους, που δημιούργησε το χάσμα από κάθε ευλογία που θα μπορούσαν υπό άλλη στάση τους να είχαν απολαύσει. Βρίσκεται εκεί με κάθε τρόπο, αλλά δεν εκδηλώνει καμία άλλη ιδιότητά Του παρά μονάχα την οργή Του.
Παρομοίως, θα είναι, επίσης, στον Ουρανό, χαρίζοντας κάθε ευλογία που τώρα δεν μπορούμε να διανοηθούμε. Θα προσφέρει τις ποικίλες ευλογίες Του, την ποικιλόμορφη αγάπη Του και καλοσύνη Του –πραγματικά, οτιδήποτε άλλο πλην της οργής Του. Η πανταχού παρουσία του Θεού θα πρέπει να μας θυμίζει πως δεν μπορούμε να κρυφτούμε από τον Θεό όταν έχουμε αμαρτήσει (Ψαλμός 139:11-12), αλλά μπορούμε να Τον πλησιάσουμε με μετάνοια και πίστη χωρίς να χρειάζεται να μετακινηθούμε στον υλικό χώρο (Ησαΐας 57:16).
English
Τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι πανταχού παρών;
