Ερώτηση
Ποιο είναι το θέλημα του Θεού;
Απάντηση
Η ανθρώπινη θέληση είναι αρκετά σαφής: Όταν θέλουμε να συμβεί κάτι, πραγματικά «θέλουμε» να γίνει· όταν κάνουμε κάτι, δείχνουμε τη «θέλησή» μας στο ζήτημα αυτό. Το θέλημα του Θεού είναι περισσότερο σύνθετο. Ακριβέστερα, οι θεολόγοι βλέπουν τρεις διαφορετικές όψεις του θελήματος του Θεού στην Αγία Γραφή: Το κυρίαρχο (αποφασιστικό) θέλημα, το αποκαλυμμένο (διδακτικό) θέλημα του Θεού και το θέλημα εκείνο που φανερώνει τον χαρακτήρα Του, αυτό που Τον ευαρεστεί.
Το κυρίαρχο ή αποφασιστικό θέλημα του Θεού αποκαλείται, επίσης, το «κρυμμένο» θέλημα Του. Είναι «κυρίαρχο» καθώς δείχνει πως ο Θεός είναι ο κυρίαρχος Κυβερνήτης του σύμπαντος που ορίζει όλα όσα συμβαίνουν. Είναι «αποφασιστικό» διότι περιέχει τις αποφάσεις του Θεού. Είναι «κρυμμένο» διότι συνήθως αγνοούμε την όψη αυτή του θελήματος του Θεού μέχρις ότου συμβεί αυτό που έχει αποφασίσει. Δεν υπάρχει κάτι που συμβαίνει και βρίσκεται έξω από το κυρίαρχο θέλημα του Θεού. Για παράδειγμα, ήταν το κυρίαρχο θέλημα του Θεού να καταλήξει ο Ιωσήφ στην Αίγυπτο, να υποφέρει στη φυλακή του Φαραώ, να εξηγήσει τα όνειρα του βασιλιά και τελικά να σώσει τον λαό του από την πείνα και να τιμηθεί από όλους (Γένεση 37–50). Αρχικά, ο Ιωσήφ και τ' αδέλφια του αγνοούσαν πλήρως το θέλημα του Θεού γι' αυτά τα ζητήματα αλλά βήμα-βήμα το σχέδιο του Θεού γινόταν όλο και περισσότερο φανερό. Όταν ο Παύλος στην Εφεσίους 1:11 αναφέρεται στον Θεό «που ενεργεί τα πάντα σύμφωνα με τη βουλή του θελήματός του», μιλάει για το κυρίαρχο ή αποφασιστικό θέλημα Του. Ο ίδιος ο Θεός εκφράζει το γεγονός του κυρίαρχου θελήματός Του λέγοντας στον Ησαΐα 46:10: «Η βουλή μου θα σταθεί, και θα εκτελέσω ολόκληρο το θέλημά μου». Επειδή ο Θεός είναι κυρίαρχος, το θέλημά Του δεν θα ματαιωθεί ποτέ.
Το κυρίαρχο ή αποφασιστικό θέλημα του Θεού μπορεί να χωριστεί στο δραστικό θέλημα και στο ανεκτικό θέλημα. Πρέπει να το διαχωρίσουμε έτσι διότι ο Θεός δεν «προκαλεί» ευθέως οτιδήποτε συμβαίνει. Κάποιες αποφάσεις Του είναι δραστικές (που σημαίνει πως ευθέως συμμετέχουν στην εκπλήρωση της βουλής Του)· άλλες όμως είναι ανεκτικές (που σημαίνει πως επιτρέπουν μια έμμεση εκπλήρωση της βουλής Του). Καθώς ο Θεός είναι κυρίαρχος, πρέπει τουλάχιστον να «επιτρέπει» ό,τι γίνεται και συμβαίνει. Μέσα στο κυρίαρχο θέλημα Του, ο Θεός επιλέγει να επιτρέπει να συμβαίνουν πολλά πράγματα στα οποία δεν ευαρεστείται. Φέρνοντας και πάλι το παράδειγμα του Ιωσήφ και των αδελφών του, ο Θεός επέλεξε, με πράξη αποφασιστικού θελήματος, να επιτρέψει την κακοποίηση του από τ' αδέλφια του και την πώλησή του ως δούλου. Το ανεκτικό θέλημα του Θεού επέτρεψε στ' αδέλφια του Ιωσήφ να διαπράξουν αυτές τις αμαρτίες ενώ ο σκοπός του Θεού ήταν ένα μεγάλο αγαθό (δες Γένεση 50:20). Σε κάθε κακομεταχείριση ενάντια στον Ιωσήφ, ο Θεός είχε τη δύναμη να επέμβει αλλά «επέτρεψε» το κακό, και με αυτήν την περιορισμένη έννοια, κυρίαρχα «θέλησε» να συμβεί.
Το αποκαλυμμένο ή διδακτικό θέλημα του Θεού δεν είναι κρυμμένο σε μας. Η όψη αυτή του θελήματός Του περιλαμβάνει αυτό που ο Θεός έχει επιλέξει να μας το φανερώσει στην Αγία Γραφή –τις εντολές Του που με σαφήνεια γίνονται γνωστές. «Ο Κύριος σας δίδαξε τι είναι καλό και τι απαιτεί από σας: Πράξτε το δίκαιο, δείξτε αγάπη, ακολουθήστε το Θεό σας πρόθυμα.» (Μιχαίας 6:8, ΝΜΒ) Το διδακτικό θέλημα του Θεού είναι αυτό που λέει ο Θεός πως θέλει να πράξουμε (ή να μην πράξουμε). Για παράδειγμα, γνωρίζουμε πως είναι θέλημα του Θεού να μιλάμε την αλήθεια με αγάπη (Εφεσίους 4:15), να μετανοήσουμε κι επιστρέψουμε στον Θεό (Πράξεις 3:19). Είναι το αποκαλυμμένο θέλημα του Θεού να μην διαπράττουμε μοιχεία (Α΄ Κορινθίους 6:18) ή να μην μεθάμε (Εφεσίους 5:18). Το αποκαλυμμένο θέλημα του Θεού συνεχώς «σοφίζει τον απλό» (Ψαλμός 19:7).
Οφείλουμε να υπακούμε στο αποκαλυμμένο ή διδακτικό θέλημα του Θεού· έχουμε, όμως, τη δυνατότητα να το παραβούμε. Το αποκαλυμμένο θέλημα του Θεού για τον Αδάμ και την Εύα ήταν ν' αυξάνονται και πληθύνονται, να εργάζονται τον Κήπο και να τον προστατεύουν, να κυριαρχήσουν πάνω στη γη και να μην φάνε έναν συγκεκριμένο καρπό δέντρου (Γένεση 1–2). Δυστυχώς, επαναστάτησαν ενάντια στο αποκαλυμμένο θέλημά Του (Γένεση 3). Οι συνέπειες που υπέστησαν δείχνουν πως δεν μπόρεσαν να δικαιολογήσουν την αμαρτία τους. Και δεν μπορούμε να ισχυριστούμε πως η αμαρτία μας απλά εκπληρώνει το κυρίαρχο θέλημα του Θεού, ως εάν αυτό να μας απαλλάσσει από την ενοχή. Ήταν το θέλημα του Θεού να πάθει ο Ιησούς και να πεθάνει, αλλά οι υπεύθυνοι για τον θάνατό Του είναι ακόμη υπόλογοι (Μάρκος 14:21).
Τέλος έχουμε το θέλημα του Θεού που εκφράζει τον χαρακτήρα Του ή τη φύση Του. Είναι αυτό που Τον ευχαριστεί ή ευαρεστεί. Για παράδειγμα, ο Θεός «θέλει να σωθούν όλοι οι άνθρωποι και να 'ρθουν στην επίγνωση της αλήθειας» (Α΄ Τιμόθεον 2:4). Αυτή είναι μια έκφραση του χαρακτήρα του Θεού προς τους χαμένους –θέλει να τους σώσει (αν δεν ήθελε δεν θα έστελνε τον Σωτήρα). Αν και η καρδιά του Θεού θέλει να σωθούν όλοι, όλοι δεν σώζονται. Υπάρχει λοιπόν μια διαφορά ανάμεσα στο θέλημα που πηγάζει από τον χαρακτήρα Του και το κυρίαρχο θέλημά Του.
Συνοψίζοντας, το θέλημα του Θεού περιέχει τρεις πλευρές: 1) Το κυρίαρχο θέλημα του Θεού αποκαλύπτεται στις αμετάβλητες αποφάσεις Του. Διέταξε να γίνει φως κι έγινε φως (Γένεση 1:3)—ένα παράδειγμα της δραστικής Του απόφασης. Επέτρεψε στον Σατανά να βασανίσει τον Ιώβ (Ιώβ 1:12)—ένα παράδειγμα της ανεκτικής Του βουλής. 2) Το αποκαλυμμένο θέλημα του Θεού περιέχεται στις εντολές Του που μας δόθηκαν για να κάνουμε μια άγια πορεία. Έχουμε τη δυνατότητα (αλλά όχι το δικαίωμα) να παραβούμε τις εντολές αυτές. 3) Το θέλημα του Θεού που εκφράζει τον χαρακτήρα Του. Κάποιες φορές ο Θεός αποφασίζει κάτι που δεν Τον ευχαριστεί, όπως ο θάνατος του αμαρτωλού (δες Ιεζεκιήλ 33:11).
English
Ποιο είναι το θέλημα του Θεού;
