Ψάλλουν οι άγγελοι;

Μπορεί να φαίνεται παράξενο το να ρωτάς αν ψάλλουν οι άγγελοι, διότι η παραδοσιακή σοφία λέει, «φυσικά και ψάλλουν». Είναι σύνηθες να βλέπει κανείς εικόνες με αγγέλους που κρατάνε υμνολόγια ή άρπες ή γενικότερα που ασχολούνται με την μουσική. Και οι άνθρωποι συχνά αναφέρονται στην χριστουγεννιάτικη ιστορία υπονοώντας ότι «οι άγγελοι έψαλλαν στους ποιμένες όταν γεννήθηκε ο Ιησούς· έτσι δεν είναι;» Το πρόβλημα είναι ότι δεν αναφέρεται η ψαλμωδία στην βιβλική χριστουγεννιάτικη ιστορία. Υπάρχει, πραγματικά, πολύ λίγη βιβλική μαρτυρία ότι έψαλλαν οι άγγελοι.

Η πλέον ρητή περικοπή πάνω στο θέμα είναι στον Ιώβ 38:7, η οποία λέει ότι στην Δημιουργία τού κόσμου, «τα άστρα τής αυγής έψαλλαν μαζί, και όλοι οι γιοι τού Θεού αλάλαζαν». Στον παραλληλισμό τής εβραϊκής ποίησης, τα «άστρα της αυγής» αντιστοιχούν στους «γιους του Θεού», και η ψαλμωδία παραλληλίζεται με τον αλαλαγμό. Φαίνεται να είναι ξεκάθαρο: οι άγγελοι ψάλλουν. Η εβραϊκή λέξη, όμως, που μεταφράζεται «έψαλλαν», δεν υποδηλώνει πάντοτε μουσική. Μπορεί να μεταφραστεί και ως «φώναζαν χαρούμενα», «ξεφώνιζαν με ηχώ» ή «χαίρονταν». Ακόμη, είναι οι «γιοι τού Θεού» που αναφέρονται, και σε διάφορες μεταφράσεις διαβάζουμε «οι άγγελοι».

Το Αποκάλυψη 5 είναι μια βιβλική περικοπή που μπορεί να δείχνει ότι οι άγγελοι ψάλλουν. Το εδάφιο 9 λέει ότι «ψάλλουν μια καινούργια ωδή» στον Ουρανό. Οι υπάρξεις αυτές που ψάλλουν είναι οι είκοσι τέσσερις πρεσβύτεροι και τα τέσσερα ζώα —πιθανόν, αγγελικές υπάρξεις, καθώς δεν αναφέρονται έτσι συγκεκριμένα. Στο εδάφιο 11 ακούγεται «φωνή από πολλούς αγγέλους». Εδώ, όμως, τα λόγια «λέγονται», δεν «ψάλλονται». Τα λόγια τών αγγελικών δυνάμεων στο εδάφιο 12 είναι παρόμοια με τα λόγια τού ύμνου στο εδάφιο 9, αλλά τα λόγια τών αγγέλων δεν αποκαλούνται ξεκάθαρα ύμνος. Ετσι, δεν υπάρχει συμπερασματική απόδειξη στην Αποκάλυψη 5 ότι οι άγγελοι ψάλλουν.

Τι ισχύει για την χριστουγεννιάτικη ιστορία; Διαβάζουμε στον Λουκά 2:13-14 «Και ξαφνικά, μαζί με τον άγγελο, φάνηκε ένα πλήθος ουράνιας στρατιάς, που υμνούσαν τον Θεό, και έλεγαν, δόξα στον Θεό…» Σημειώστε και πάλι, ότι τα λόγια «λέγονται», δεν «ψάλλονται» συγκεκριμένα. Καθώς η ψαλμωδία αποτελεί μια μορφή ομιλίας, η περικοπή δεν αποκλείει την ιδέα πως οι άγγελοι έψαλλαν —αλλά και δεν απαντά στο ερώτημα.

Κοντολογίς, η Αγία Γραφή δεν δίνει μια συγκεκριμένη απάντηση στο κατά πόσον οι άγγελοι ψάλλουν. Ο Θεός έχει δημιουργήσει την ανθρωπότητα με μια εσωτερική σύνδεση με την μουσική, ιδιαίτερα σε σχέση με την λατρεία (Εφεσίους 5:19). Χρησιμοποιούμε συχνά την υμνωδία όταν δοξάζουμε τον Κύριο. Το γεγονός ότι τα λόγια τών αγγέλων στην Αποκάλυψη 5 και στον Λουκά 2 είναι λόγια αίνων, εκφρασμένα σε ποιητική μορφή, επιχειρηματολογεί υπέρ τής ιδέας ότι οι άγγελοι ψάλλουν. Φαίνεται, ακόμη, λογικό ότι ο Θεός δημιούργησε τους αγγέλους με την ίδια τάση για υμνωδία που έχουμε εμείς οι άνθρωποι. Δεν μπορούμε όμως να είμαστε δογματικοί. Είτε οι άγγελοι έψαλλαν είτε μιλούσαν, στα κείμενα της Γραφής, λάτρευαν και δόξαζαν τον Θεό. Είθε ν’ ακολουθούμε το παράδειγμά τους!

English

---

Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα

Ψάλλουν οι άγγελοι;