Ερώτηση
Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε ποια τμήματα της Αγίας Γραφής έχουν εφαρμογή σε μας σήμερα;
Απάντηση
Υπάρχει πολλή παρανόηση είτε όταν εντολές που πρέπει να υπακούσουμε τις θεωρούμε ως σχετικές με μια συγκεκριμένη εποχή και πως αφορούσαν μόνο τους τότε ακροατές είτε όταν παρερμηνεύουμε εντολές που αφορούσαν συγκεκριμένους ακροατές θεωρώντας τις διαχρονικές αλήθειες. Πώς διακρίνουμε τη διαφορά; Το πρώτο πράγμα που σημειώνουμε είναι ότι ο Κανόνας της Αγίας Γραφής είχε κλείσει ως το τέλος του 1ου αιώνα μ.Χ. Αυτό ως επί το πλείστον σημαίνει πως η Γραφή αρχικά δεν γράφτηκε για μας. Οι συγγραφείς είχαν κατά νου τους ακροατές εκείνης της εποχής και πιθανόν δεν γνώριζαν πως τα λόγια τους θα διαβάζονταν από ανθρώπους όλου του κόσμου αιώνες μετά. Το γεγονός αυτό θα πρέπει να το λάβουμε υπ' όψιν μας για να είμαστε πολύ προσεκτικοί όταν ερμηνεύουμε τη Γραφή για τον χριστιανό τού σήμερα. Φαίνεται πως πολύ από το σύγχρονο κήρυγμα ασχολείται με το τι είναι σχετικό με μας σήμερα, έτσι που μεταχειριζόμαστε τη Γραφή σαν μια λίμνη από την οποία ψαρεύουμε αυτό που έχει εφαρμογή στους σημερινούς χριστιανούς. Αυτό γίνεται σε βάρος της δέουσας εξηγητικής και ερμηνείας.
Οι τρεις κορυφαίοι κανόνες της ερμηνευτικής (η τέχνη και η επιστήμη της βιβλικής ερμηνευτικής) είναι 1) το συγκείμενο (πλαίσιο του κειμένου)· 2) το συγκείμενο· και 3) το συγκείμενο. Πριν μπορέσουμε να πούμε στους χριστιανούς του 21ου αιώνα το πώς η Γραφή έχει εφαρμογή στη ζωή τους, πρέπει πρώτα ν' αποκτήσουμε την καλύτερη δυνατή κατανόηση του τι η Γραφή σήμαινε στους αρχικούς ακροατές. Αν καταλήξουμε σε μια εφαρμογή που ήταν ξένη σ' εκείνους τους ακροατές, τότε δεν έχουμε ερμηνεύσει την περικοπή σωστά. Από τη στιγμή που είμαστε βέβαιοι ότι καταλαβαίνουμε τι σήμαινε το κείμενο στους αρχικούς ακροατές, τότε χρειάζεται να θεωρήσουμε τις διαφορές μεταξύ αυτών και ημών. Ποιες είναι οι διαφορές στη γλώσσα, στον χρόνο, στην κουλτούρα, στη γεωγραφία, στο πλαίσιο και την κατάσταση; Όλα αυτά πρέπει να ληφθούν υπ' όψιν πριν μπορέσουμε να εφαρμόσουμε κάτι. Όταν κατανοήσουμε την απόκλιση της τότε κουλτούρας από τη σημερινή, μπορούμε να εντοπίσουμε τα κοινά στοιχεία των πρώτων ακροατών με μας. Τελικά, μπορούμε να βρούμε ποια είναι η εφαρμογή για μας, στον καιρό μας και στην περίπτωσή μας.
Είναι επίσης σημαντικό το ότι κάθε περικοπή έχει μία μόνο σωστή ερμηνεία. Μπορεί να έχει ένα εύρος εφαρμογών αλλά μία μόνο ερμηνεία. Αυτό σημαίνει πως κάποιες εφαρμογές είναι καλύτερες από κάποιες άλλες. Αν μια εφαρμογή είναι πιο κοντά στη σωστή ερμηνεία απ' ό,τι μια άλλη, τότε είναι καλύτερη εφαρμογή του κειμένου. Για παράδειγμα, πολλά κηρύγματα έχουν γίνει σχετικά με το Α΄ Σαμουήλ 17 (η ιστορία του Δαβίδ με τον Γολιάθ) που περιέχουν την έννοια «νικώντας τους γίγαντες στη ζωή σου». Ίσα που αγγίζουν τις λεπτομέρειες της βιβλικής αφήγησης και πηγαίνουν κατευθείαν στην εφαρμογή, η οποία συνήθως σχετίζει αλληγορικά τον Γολιάθ με μια δυσκολία, απειλητική κατάσταση που πρέπει να υπερνικήσουμε με πίστη. Γίνονται επίσης προσπάθειες να μιλήσουμε αλληγορικά για τις πέντε λείες πέτρες που μάζεψε ο Δαβίδ. Τα κηρύγματα αυτά καταλήγουν στην παρακίνηση να είμαστε πιστοί όπως ο Δαβίδ.
Ενώ οι ερμηνείες αυτές φτιάχνουν εντυπωσιακά μηνύματα, είναι αμφίβολο πως το τότε ακροατήριο λάμβανε αυτό το μήνυμα από τούτη την ιστορία. Πριν εφαρμόσουμε την ιστορία του Α΄ Σαμουήλ 17, πρέπει να γνωρίσουμε πως οι πρώτοι ακροατές την εννόησαν, κι αυτό σημαίνει να καθορίσουμε τον συνολικό σκοπό του Α΄ Σαμουήλ ως βιβλίο. Χωρίς να κάνουμε μια πλήρη εξηγητική, ας πούμε απλά πως δεν πρόκειται για το πώς θα νικήσεις τους γίγαντες στη ζωή σου. Αυτή, ίσως, να είναι μια μακρινή εφαρμογή της περικοπής, αλλά ως ερμηνεία είναι ξένη με το κείμενο. Ο Θεός είναι ο ήρωας της ιστορίας και ο Δαβίδ είναι το εκλεκτό Του όχημα που φέρνει τη σωτηρία στον λαό Του. Η ιστορία δείχνει την αντίθεση μεταξύ του Σαούλ, του βασιλιά του λαού και του Δαβίδ, του βασιλιά που έχρισε ο Θεός, κι επίσης προεικονίζει τον Χριστό (τον Γιο του Δαβίδ) κι αυτό που θα έκανε για να παράσχει σε μας σωτηρία.
Ένα άλλο κοινό παράδειγμα ερμηνείας που παραβλέπει το συγκείμενο είναι το Ιωάννης 14:13-14. Διαβάζοντας το εδάφιο αυτό έξω από το πλαίσιο του φαίνεται να δείχνει πως οτιδήποτε ζητήσουμε από τον Θεό θα το λάβουμε από τη στιγμή που χρησιμοποιούμε τον τύπο «στο όνομα του Ιησού». Εφαρμόζοντας τους κανόνες της σωστής ερμηνευτικής στην περικοπή, βλέπουμε τον Ιησού να μιλάει στους μαθητές Του στο ανώγειο τη νύχτα που προδόθηκε. Οι μαθητές είναι οι άμεσοι ακροατές Του. Αυτή, είναι ουσιαστικά η υπόσχεση του Ιησούς στους μαθητές Του, ότι ο Θεός θα τους προμηθεύσει τα απαραίτητα εφόδια για να ολοκληρώσουν το καθήκον. Είναι μια παρηγορητική περικοπή διότι ο Ιησούς θα τους άφηνε σύντομα. Υπάρχει κάποια εφαρμογή για τους χριστιανούς του 21ου αιώνα; Φυσικά! Αν προσευχόμαστε σύμφωνα με το θέλημα του Θεού (αυτό σημαίνει «στο όνομα του Χριστού»), ο Θεός θα μας δώσει ό,τι χρειαζόμαστε για να φέρουμε σε πέρας το θέλημά Του μέσα μας αλλά και μέσω ημών. Επιπλέον, η ανταπόκριση που παίρνουμε θα δοξάζει πάντα τον Θεό. Άσχετα με το ότι θα λάβουμε οτιδήποτε θέλουμε, αυτό που πραγματικά διδάσκει η περικοπή αυτή είναι η υποταγή στο θέλημα του Θεού με την προσευχή και ότι ο Θεός θα παρέχει πάντοτε ό,τι χρειαζόμαστε για να κάνουμε το θέλημά Του.
Η σωστή βιβλική ερμηνευτική εδράζεται στις εξής αρχές:
1. Το συγκείμενο. Για πλήρη κατανόηση ξεκίνα από το πλησίον και απλώσου στο πέραν, ως εξής: εδάφιο, περικοπή, κεφάλαιο, βιβλίο, συγγραφέας και Διαθήκη.
2. Προσπάθησε να κατανοήσεις πώς ο αρχικός αναγνώστης θα είχε κατανοήσει το κείμενο.
3. Λάβε υπ' όψιν σου τις διαφορές μεταξύ της δικής σου κουλτούρας και αυτής του αρχικού ακροατή.
4. Αν μια ηθική εντολή από την Παλαιά Διαθήκη επαναλαμβάνεται στην Καινή Διαθήκη, θεώρησέ την μια «διαχρονική αλήθεια».
5. Να θυμάσαι πως κάθε περικοπή έχει μία μόνο σωστή ερμηνεία αλλά ενδέχεται να έχει πολλές εφαρμογές (κάποιες καλύτερες από άλλες).
6. Πάντοτε να είσαι ταπεινός και μην ξεχνάς τον ρόλο του Αγίου Πνεύματος στην ερμηνεία. Έχει υποσχεθεί να μας οδηγήσει σε όλη την αλήθεια (Ιωάννης 16:13).
Όπως προαναφέραμε, η βιβλική ερμηνευτική είναι και τέχνη και επιστήμη. Υπάρχουν κανόνες και αρχές και κάποιες από τις πλέον δύσκολες περικοπές απαιτούν περισσότερη προσπάθεια από άλλες. Θα πρέπει πάντοτε να είμαστε ανοικτοί ν' αλλάξουμε μια ερμηνεία αν το Άγιο Πνεύμα μας πείθει και η μαρτυρία την υποστηρίζει.
English
Πώς μπορούμε να γνωρίζουμε ποια τμήματα της Αγίας Γραφής έχουν εφαρμογή σε μας σήμερα;
