Ερώτηση
Τι αναφέρει η Αγία Γραφή σχετικά με την εργασία;
Απάντηση
«Κανένας δεν θα έπρεπε ποτέ να εργάζεται. Η εργασία είναι η πηγή όλης σχεδόν της μιζέριας που υπάρχει στον κόσμο. Κάθε, σχεδόν, κακό που θα μπορούσες να κατονομάσεις προέρχεται από την εργασία ή από τη ζωή σ' έναν κόσμο που είναι καμωμένος για εργασία. Για να πάψουμε να υποφέρουμε θα πρέπει να σταματήσουμε να εργαζόμαστε.» Αυτά τα λόγια αποτελούν την αρχή ενός δοκιμίου που έγραψε ο Μπομπ Μπλακ το 1985 με τίτλο, «Η Κατάργηση της Εργασίας». Σε μια κουλτούρα που αγαπάει τη χαλαρότητα, πολλοί θα επαναλάμβαναν με όλη τους την καρδιά το αίσθημα του Μπλακ. Οι Αμερικάνοι ξοδεύουν το 50 τοις εκατό, περίπου, των ωρών της μέρας τους στην εργασία. Είναι η εργασία μια κατάρα ή είναι κάτι για το οποίο οι άνθρωποι έχουμε μοναδικά δημιουργηθεί να κάνουμε; Σε πλήρη αντίθεση με τους ισχυρισμούς του Μπομπ Μπλακ, η σημασία και η επωφελής φύση της εργασίας αποτελεί ένα τεράστιο θέμα στην Αγία Γραφή.
Η αρχή της εργασίας αναφέρεται στο βιβλίο της Γένεσης. Στην πρώτη κιόλας περικοπή, ο Θεός είναι ο πρωτεύων εργάτης, απασχολημένος με τη Δημιουργία του κόσμου (Γένεση 1:1-15). Η Αγία Γραφή δηλώνει ότι ο Θεός εργάστηκε επί έξι ημέρες και αναπαύτηκε την έβδομη. Ο Θεός ήταν ο πρώτος που εργάστηκε στη γη· η αποδεκτή εργασία, συνεπώς, αντανακλά τη δραστηριότητα του Θεού. Επειδή ο Θεός είναι εγγενώς καλός, η εργασία είναι και αυτή εγγενώς καλή (Ψαλμός 25:8, Εφεσίους 4:28). Περαιτέρω, το Γένεση 1:31 δηλώνει ότι ο Θεός είδε το αποτέλεσμα της εργασίας Του και το χαρακτήρισε «πολύ καλό». Ο Θεός εξέτασε και αξιολόγησε την ποιότητα του έργου Του, κι όταν αποφάνθηκε πως είχε κάνει εξαιρετική εργασία, ευχαριστήθηκε με το αποτέλεσμα. Έχοντας αυτό ως παράδειγμα, είναι προφανές πως η εργασία θα πρέπει να είναι παραγωγική. Θα πρέπει να διεξάγεται με τρόπο που να παράγεται αποτέλεσμα υψηλής ποιότητας. Η ανταμοιβή της εργασίας είναι η τιμή και η ικανοποίηση που προέρχεται από την καλώς καμωμένη εργασία.
Ο Ψαλμός 19 λέει ότι ο Θεός αποκαλύπτει τον εαυτό Του στον κόσμο δια του έργου Του. Η ύπαρξη του Θεού γίνεται γνωστή σε κάθε άνθρωπο πάνω στη γη δια της φυσικής αποκάλυψης. Έτσι, η εργασία φανερώνει κάτι σχετικά με αυτόν που εργάζεται. Εκθέτει τον υποκείμενο χαρακτήρα, τα κίνητρα, τις επιδεξιότητες, τις ικανότητες και τα προσωπικά χαρακτηριστικά. Ο Χριστός απηχούσε αυτήν την αρχή στον Ματθαίο 7: 15-20 όταν έλεγε πως τα χαλασμένα δέντρα παράγουν μόνο χαλασμένους καρπούς ενώ τα υγιή δέντρα παράγουν μόνο καλούς καρπούς. Το Ησαΐας 43:7 δείχνει ότι ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο για τη δική Του δόξα. Στην Α΄ Κορινθίους 10:31 διαβάζουμε πως ό,τι κάνουμε θα πρέπει να το κάνουμε για τη δόξα Του. Ο όρος δοξάζω σημαίνει «δίνω ακριβή παρουσίαση/εικόνα». Η εργασία, συνεπώς, που κάνουν οι χριστιανοί, θα πρέπει να δίνει στον κόσμο την ακριβή εικόνα του Θεού σχετικά με τη δικαιοσύνη, την πιστότητα και την αριστεία.
Ο Θεός δημιούργησε τον άνθρωπο σύμφωνα με την εικόνα Του, με χαρακτηριστικά που έχει Εκείνος (Γένεση 1:26-31). Δημιούργησε τον άνθρωπο να εργάζεται μαζί Του στον κόσμο. Ο Θεός φύτεψε έναν Κήπο και έθεσε τον Αδάμ σ' αυτόν να τον καλλιεργεί και να τον προστατεύει (Γένεση 2:8, 15). Επιπρόσθετα, ο Αδάμ και η Εύα έλαβαν την εντολή να υποτάξουν και εξουσιάσουν τη γη. Τι σήμαινε αυτή η αρχική εντολή; Καλλιέργεια σημαίνει τη φροντίδα της αύξησης και της βελτίωσης. Προστασία σημαίνει να μην την αφήσουν να φθαρεί και καταστραφεί. Εξουσία σημαίνει διοίκηση, ανάληψη υπευθυνότητας και λήψη αποφάσεων. Αυτή η εντολή εφαρμόζεται σε όλων των ειδών τις εργασίες. Οι ηγέτες της Μεταρρύθμισης του 15ου αιώνα είδαν την εργασία ως διακονία ενώπιον του Θεού. Όταν θεωρούμε την εργασία ως διακονία μπροστά στον Θεό, τα επαγγέλματα θα πρέπει να θεωρούνται ως διακονίες και οι χώροι εργασίας ως ιεραποστολικοί αγροί.
Η Πτώση του ανθρώπου, που περιγράφεται στο Γένεση 3, επέφερε αλλαγή στη φύση της εργασίας. Ο Θεός ανταποκρίθηκε στην αμαρτία του Αδάμ προφέροντας αρκετές κρίσεις στη Γένεση 3:17-19, με την πλέον σοβαρή, τον θάνατο. Η εργασία και τα αποτελέσματά της κατέχουν κεντρική θέση μεταξύ των κρίσεων. Ο Θεός καταράστηκε τη γη. Η εργασία έγινε επίπονη. Χρησιμοποιείται η λέξη ιδρώτας, που υπονοεί πρόκληση, δυσκολία, εξάντληση και αγώνα. Η εργασία καθ' εαυτή εξακολουθούσε να είναι κάτι καλό, αλλά ο άνθρωπος θα πρέπει να γνωρίζει ότι θα πραγματοποιείται με «τον ιδρώτα του προσώπου του». Η εργασία έγινε δύσκολη και το αποτέλεσμα δεν θα είναι πάντοτε θετικό. Αν και ο άνθρωπος θα τρώει από τα φυτά του αγρού, ο αγρός θα παράγει τώρα και αγκάθια και τριβόλια. Η σκληρή εργασία και η προσπάθεια δεν θ' ανταμείβονται πάντοτε σύμφωνα με τις προσδοκίες και τις επιθυμίες του εργαζόμενου.
Η Γραφή σημειώνει ακόμη ότι ο άνθρωπος θα τρεφόταν από τα προϊόντα του αγρού και όχι του Κήπου. Ο Κήπος αποτελεί σύμβολο του γήινου παραδείσου που ο Θεός οριοθέτησε παρέχοντας ασφάλεια. Ο Κήπος επίσης συμβολίζει την αγνότητα και την αθωότητα. Το έδαφος του αγρού, από την άλλη πλευρά, υποδηλώνει έναν απεριόριστο και απροστάτευτο χώρο και δίνει έμφαση στην απώλεια αυτοπεριορισμού και εμπειρίας. Το εργασιακό περιβάλλον, συνεπώς, μπορεί να είναι εχθρικό, ιδιαίτερα απέναντι σε χριστιανούς (Γένεση 39:1-23, Έξοδος 1:8-22, Νεεμίας 4).
Λέγεται πως ο άνθρωπος έχει τρεις βασικές ανάγκες στη ζωή: αγάπη, σκοπό και νόημα. Πολλές φορές οι άνθρωποι επιδιώκουν να βρουν τον σκοπό και το νόημα της ζωής στην εργασία καθ' εαυτή. Στον Εκκλησιαστή 2:4-11, ο Σολομών αναφέρεται λεπτομερώς στην έρευνά του για νόημα σε μια ποικιλία σχεδίων και έργων όλων των ειδών. Ακόμη κι αν η εργασία αυτή απέφερε κάποια ικανοποίηση ένεκα της ολοκλήρωσής της, το συμπέρασμα που καταλήγει ήταν: «Και εγώ παρατήρησα σε όλα τα έργα μου, που έκαναν τα χέρια μου, και σε κάθε μόχθο που μόχθησα, και δες, τα πάντα ματαιότητα, και θλίψη πνεύματος, και κανένα όφελος κάτω από τον ήλιο.»
Άλλες κρίσιμες βιβλικές αρχές που αναφέρονται στην εργασία είναι:
• Η εργασία γίνεται όχι μόνο για την ωφέλεια του ίδιου του εργαζόμενου αλλά και των άλλων (Έξοδος 23:10-11, Δευτερονόμιο 15:7-11, Εφεσίους 4:28).
• Η εργασία είναι δώρο του Θεού και είναι ευλογημένη για τον λαό Του (Ψαλμός 104:1-35, 127:1-5, Εκκλησιαστής 3:12-13, 5:18-20, Παροιμίες 14:23).
• Ο Θεός εξοπλίζει τον λαό Του για το έργο του (Έξοδος 31:2-11).
Έχει γίνει πολλή συζήτηση προσφάτως σχετικά με τις κοινωνικές ευθύνες και υποχρεώσεις προς τους ανέργους, τους ανασφάλιστους και τους απαίδευτους στην κοινωνία. Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε ότι το σύστημα βιβλικής κοινωνικής πρόνοιας ήταν ένα σύστημα εργασίας (Λευιτικό 19:10, 23:22). Η Αγία Γραφή είναι σκληρή στην καταδίκη της οκνηρίας (Παροιμίες 18:9). Ο Παύλος κάνει τη χριστιανική εργασιακή ηθική αρκούντως σαφή: «Αν, όμως, κάποιος δεν προνοεί για τους δικούς του, μάλιστα για τους οικείους, αρνήθηκε την πίστη, και είναι χειρότερος από έναν άπιστο.» (Α΄ Τιμόθεον 5:8).
Επιπρόσθετα, η νουθεσία του Παύλου σε μια άλλη εκκλησία αναφορικά μ' εκείνους που επέλεξαν να μην εργάζονται ήταν «να απομακρύνεστε από κάθε έναν αδελφό, που περπατάει άτακτα, και όχι σύμφωνα με την παράδοση που παρέλαβε από μας». Και προσθέτει, «όταν ήμασταν κοντά σας, αυτό σας παραγγέλλαμε, ότι αν κάποιος δεν θέλει να εργάζεται, δεν πρέπει ούτε και να τρώει». Σε αντίθεση με αυτό που έκαναν οι οκνηροί, ο Παύλος τους παροτρύνει, «παραγγέλλουμε σ' αυτού του είδους τους ανθρώπους, και τους προτρέπουμε διαμέσου του Κυρίου μας Ιησού Χριστού, να τρώνε το ψωμί τους εργαζόμενοι με ησυχία» (Β΄ Θεσσαλονικείς 3:6, 10, 12).
Αν και το αρχικό σχέδιο του Θεού για την εργασία παραμορφώθηκε από την αμαρτία, ο Θεός μια ημέρα θ' αποκαταστήσει την εργασία χωρίς τα φορτία που προκάλεσε η αμαρτία (Ησαΐας 65:17-25, Αποκάλυψη 15:1-4, 22:1-11.) Μέχρι να έρθει η ημέρα που οι καινούριοι ουρανοί και η καινούρια γη θα γίνουν πραγματικότητα, η χριστιανική στάση απέναντι στην εργασία θα πρέπει ν' αντανακλά αυτήν του Ιησού Χριστού: «Ο Ιησούς λέει σ' αυτούς: Το δικό μου φαγητό είναι να πράττω το θέλημα εκείνου που με απέστειλε, και να τελειώσω το έργο του.» (Ιωάννης 4:34).
English
Τι αναφέρει η Αγία Γραφή σχετικά με την εργασία;
