Ερώτηση
Τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι άγιος, άγιος, άγιος;
Απάντηση
Η φράση «άγιος, άγιος, άγιος» υπάρχει μέσα στην Αγία Γραφή δύο φορές· μία στην Παλαιά Διαθήκη (Ησαΐας 6:3) και μία στην Καινή (Αποκάλυψη 4:8). Και τις δύο φορές η φράση προφέρεται ή ψάλλεται από ουράνια όντα, και τις δύο φορές συμβαίνει ένας άνθρωπος να βλέπει όραμα, κατά το οποίο στέκεται ενώπιον του Θρόνου του Θεού. Στο πρώτο όραμα αυτό συμβαίνει στον προφήτη Ησαΐα και στο δεύτερο στον απόστολο Ιωάννη. Πριν μιλήσουμε για την τριπλή επανάληψη σχετικά με την αγιότητα του Θεού, είναι σημαντικό να εννοήσουμε τι ακριβώς σημαίνει ότι ο Θεός είναι άγιος.
Η αγιότητα του Θεού είναι εκείνη η ιδιότητα του χαρακτήρα Του που είναι δύσκολο να την εξηγήσουμε σε σχέση με τις άλλες, μερικώς διότι είναι μία από τις βασικές ιδιότητες του Θεού που δεν έχει ο άνθρωπος. Έχουμε δημιουργηθεί κατ' εικόνα Θεού και είμαστε κοινωνοί πολλών ιδιοτήτων Του, σε πολύ μικρότερο βαθμό, βέβαια –όπως η αγάπη, το έλεος, η πιστότητα κ.λπ. Είναι όμως κάποιες ιδιότητες του Θεού που τα δημιουργήματά Του ποτέ δεν θ' αποκτήσουν –η πανταχού παρουσία, η παντογνωσία, η παντοδυναμία και η αγιότητα. Η αγιότητα του Θεού Τον ξεχωρίζει από όλα τα υπόλοιπα δημιουργήματα· είναι ξεχωριστός, διαφορετικός από κάθε άλλη ύπαρξη. Η αγιότητα του Θεού είναι κάτι περισσότερο από την τελειότητά Του ή την αναμάρτητη αγνότητα· είναι η ουσία της «διαφορετικότητάς» Του. Είναι η υπερβατικότητά Του. Η αγιότητα του Θεού εκφράζει το μυστήριο της μοναδικότητάς Του που μας προκαλεί δέος και μας κάνει να Τον θωρούμε με θαυμασμό ενώ αρχίζουμε να εννοούμε λίγο-λίγο τη μεγαλειότητά Του.
Ο Ησαΐας ήταν άμεσος μάρτυρας της αγιότητας του Θεού στο όραμα που είδε και περιγράφεται στο 6ο κεφάλαιο του βιβλίου του. Αν και ο Ησαΐας ήταν προφήτης του Θεού και άνθρωπος δικαιοσύνης, η αντίδρασή του στο όραμα της αγιότητας του Θεού ήταν η συναίσθηση της δικής του αμαρτωλότητας σε βαθμό απογοήτευσης (Ησαΐας 6:5). Ακόμη και οι άγγελοι που βρίσκονται στην παρουσία του Θεού, αυτοί που κράζουν «άγιος, άγιος, άγιος ο Κύριος των δυνάμεων» καλύπτουν το πρόσωπό τους και τα πόδια τους με τα τέσσερα από τα έξι φτερά τους. Το σκέπασμα προσώπου και ποδιών, χωρίς αμφιβολία υπονοεί τον σεβασμό και το δέος που εμπνέει η άμεση παρουσία του Θεού (Έξοδος 3:4-5). Τα σεραφείμ στάθηκαν ως να προσπαθούσαν να καλύψουν το περισσότερο μέρος της ύπαρξής τους σε αναγνώριση της αναξιότητάς τους ενώπιον της παρουσίας του Αγίου. Και αν τα αγνά και άγια σεραφείμ δείχνουν τέτοιο σεβασμό στην παρουσία του Κυρίου, με πόσο βαθύ σεβασμό θα έπρεπε εμείς, οι αμαρτωλοί και διεφθαρμένοι άνθρωποι, να τολμούμε να Τον πλησιάζουμε! Ο σεβασμός που οι άγγελοι δείχνουν θα πρέπει να μας υπενθυμίζει τη δική μας αυθάδεια όταν ορμούμε απερίσκεπτα και χωρίς σεβασμό στην παρουσία Του, όπως συχνά κάνουμε διότι δεν αντιλαμβανόμαστε την αγιότητά Του.
Το όραμα του Ιωάννη στον Θρόνο του Θεού, στο 4ο κεφάλαιο της Αποκάλυψης, ήταν παρόμοιο με αυτό του Ησαΐα. Και πάλι υπήρχαν ζώσες υπάρξεις γύρω στον Θρόνο κι έκραζαν, «άγιος, άγιος, άγιος ο Κύριος ο Θεός ο Παντοκράτορας» (Αποκάλυψη 4:8) με σεβασμό και δέος προς τον Άγιο. Ο Ιωάννης συνεχίζει να περιγράφει το Ουράνιο σκηνικό πως τα δημιουργήματα αυτά μ' ευλάβεια δίνουν δόξα και τιμή συνεχώς στον Θεό γύρω από τον Θρόνο Του. Είναι άξιο παρατήρησης πως η αντίδραση του Ιωάννη στο όραμα του Θρόνου του Θεού είναι διαφορετική από αυτήν του Ησαΐα. Δεν αναφέρεται πως ο Ιωάννης έπεσε κάτω έντρομος και με συναίσθηση αμαρτωλότητας, ίσως διότι ο Ιωάννης είχε ήδη συναντήσει τον αναστημένο Χριστό στην αρχή του οράματος (Αποκάλυψη 1:17). Εκεί ο Χριστός είχε βάλει το χέρι Του επάνω στον Ιωάννη και του είπε να μην φοβάται. Κατά παρόμοιο τρόπο μπορούμε να προσεγγίζουμε τον θρόνο της χάρης, αν το χέρι του Χριστού είναι πάνω μας με τη μορφή της δικαιοσύνης Του που την αντάλλαξε με την αμαρτία μας στο σταυρό (Β΄ Κορινθίους 5:21).
Αλλά γιατί η τριπλή επανάληψη, «άγιος, άγιος, άγιος» (αποκαλείται τρισάγιο); Η επανάληψη ενός ονόματος ή μιας έκφρασης τρεις φορές ήταν αρκετά κοινή στους Ιουδαίους. Στον Ιερεμία 7:4, οι Ιουδαίοι αντιπροσωπεύονται από τον προφήτη που λέει, «ο ναός του Κυρίου» τρεις φορές, εκφράζοντας τη μεγάλη τους πεποίθηση στη λατρεία τους, αν και ήταν υποκριτική και διεφθαρμένη. Στα εδάφια Ιερεμίας 22:29, Ιεζεκιήλ 21:27 και Α΄ Σαμουήλ 18:23 συναντούμε παρόμοιες εκφράσεις έμφασης που επαναλαμβάνονται τρεις φορές. Συνεπώς, όταν οι άγγελοι γύρω στον Θρόνο καλούν ή κράζουν ο ένας στον άλλον, «άγιος, άγιος, άγιος», εκφράζουν με ένταση και πάθος την αλήθεια της υπέρτατης αγιότητας του Θεού, το βασικό αυτό χαρακτηριστικό του θείου δέους και μεγαλειότητας.
Επιπρόσθετα, το τρισάγιο εκφράζει την τριαδική φύση του Θεού, τα τρία θεία Πρόσωπα, καθένα ίσο σε αγιότητα και μεγαλείο. Ο Ιησούς Χριστός είναι ο Άγιος που δεν θα γνώριζε φθορά στον τάφο αλλά θα εγειρόταν και θα υψωνόταν στα δεξιά του Θεού (Πράξεις 2:26, 13:33-35). Ο Ιησούς είναι ο «άγιος και δίκαιος» (Πράξεις 3:14) του οποίου ο θάνατος στο σταυρό μάς επιτρέπει να σταθούμε ενώπιον του Θρόνου του αγίου Θεού χωρίς ντροπή. Το τρίτο πρόσωπο της Τριάδας –το Άγιο Πνεύμα- με το ίδιο Του το όνομα δηλώνει τη σπουδαιότητα της αγιότητας στην ουσία της Θεότητας.
Τελικά, τα δύο οράματα των αγγέλων πέριξ του Θρόνου που κράζουν «άγιος, άγιος, άγιος» δείχνουν σαφώς ότι ο Θεός είναι ο ίδιος στις δύο Διαθήκες. Συχνά σκεπτόμαστε τον Θεό της Παλαιάς Διαθήκης ως τον Θεό της οργής και τον Θεό της Καινής Διαθήκης ως τον Θεό της αγάπης. Αλλά ο Ησαΐας και ο Ιωάννης μας δίνουν την ίδια εικόνα του αγίου και μεγαλειώδους Θεού που δεν αλλοιώνεται (Μαλαχίας 3:6), που είναι ο ίδιος χθες, σήμερα και σε όλους τους αιώνες (Εβραίους 13:8), και «στον οποίο δεν υπάρχει αλλοίωση ή σκιά μεταβολής» (Ιακώβου 1:17). Η αγιότητα του Θεού είναι αιώνια όπως Αυτός είναι αιώνιος.
English
Τι σημαίνει ότι ο Θεός είναι άγιος, άγιος, άγιος;
