Ερώτηση
Πώς τιμάμε έναν κακοποιό γονιό;
Απάντηση
Ένας από τους δυσκολότερους προβληματισμούς που ένας χριστιανός μπορεί ν' αντιμετωπίσει είναι το πώς τιμάει έναν κακοποιό γονιό, σύμφωνα με την πέμπτη εντολή που έδωσε ο Θεός στις Δέκα Εντολές του Νόμου (Έξοδος 20:12). Θα ήταν αρκετά ευκολότερο αν ο Θεός είχε ζητήσει να τιμάμε τους γονείς μας μόνο αν είναι καλοί, ευγενικοί και μας αγαπούν αλλά η εντολή αυτή λέει απλά να τιμάμε τον πατέρα μας και τη μητέρα μας χωρίς προϋποθέσεις. Υπάρχουν πολλοί πληγωμένοι και καταστραμμένοι άνθρωποι που θεωρούν πως είναι σχεδόν αδύνατο να υπακούσουν.
Η λέξη «κακοποίηση» είναι ευρείας γκάμας στη σημασία της. Ένα παιδί μπορεί να μεγαλώσει καλά ντυμένο και ταϊσμένο με καλυμμένες όλες τις ανάγκες του εκτός από την σπουδαιότερη ανάγκη του, αυτήν της αγάπης και της αποδοχής. Καμία φυσική βλάβη δεν του έχει προκληθεί, κι όμως καθώς ο χρόνος περνάει, το πνεύμα του μαραίνεται μέσα του περισσότερο και περισσότερο, όπως μαραίνεται ένα φυτό χωρίς το φως του ήλιου, απελπισμένο για τη μικρότερη εκδήλωση στοργής, μέχρις ότου καταστεί ένας φαινομενικά φυσιολογικός ενήλικας αλλά μέσα του είναι ανάπηρος ένεκα της αδιαφορίας των γονιών του.
Ή, το πνεύμα ενός παιδιού μπορεί να συντριφτεί σε μικρή ηλικία –αν και δεν κακοποιείται σωματικά- καθώς συνεχώς ακούει ότι είναι άχρηστος, κάποιος που ποτέ δεν θα γίνει ικανός για κάτι. Κάθε τι που κάνει αντιμετωπίζεται με σαρκασμό μέχρις ότου σταματήσει τελείως να προσπαθεί να κάνει κάτι. Καθώς τα πολύ μικρά παιδιά από φυσικού τους πιστεύουν ό,τι τους λένε οι γονείς τους για τον εαυτό τους, το παιδί που υπόκειται μια τέτοια μεταχείριση θα κλειστεί στον εαυτό του και θ' αποσυρθεί πίσω από έναν αόρατο τοίχο και απλά θα υπάρχει παρά θα ζει. Αυτά είναι τα παιδιά που μεγαλώνουν χωρίς ποτέ να πάσχουν σωματικά στα χέρια των γονιών τους αλλά ωστόσο έχουν αναπηρία στο πνεύμα τους. Δυσκολεύονται να κάνουν φίλους και είναι ανίκανα να σχετιστούν φυσιολογικά με άλλους ενήλικες.
Αυτά που περιγράφτηκαν παραπάνω είναι οι πλέον ανεπαίσθητες μορφές παιδικής κακοποίησης. Υπάρχει φυσικά το περισσότερο προφανές είδος κακοποίησης –το παιδί που το παραμελούν, το κλωτσούν και το χτυπούν και, το ακόμη χειρότερο, το κακοποιούν σεξουαλικά. Τώρα έρχεται το μεγάλο ερώτημα: πώς να υπακούσει κάποιος στην εντολή του Θεού να τιμήσει τους γονείς που συμπεριφέρονται με τόση σκληρότητα στα ίδια τους τα παιδιά.
Το πρώτο πράγμα που χρειάζεται να θυμόμαστε είναι ότι ο Θεός είναι ο Ουράνιος Πατέρας της αγάπης που δεν μας δίνει απλά έναν κανόνα και περιμένει να τον εφαρμόσουμε, αλλά του Οποίου οι εντολές μάς δίνονται για το υπέρτατο καλό μας. Αν ειλικρινά ποθούμε να Τον υπακούμε, ασχέτως του πόσο δύσκολο φαίνεται, Εκείνος θέλει και είναι πρόθυμος να μας βοηθήσει να βρούμε τον δρόμο. Το πρώτο, φυσικά, είναι ν' αναπτύξουμε μια σχέση αγάπης κι εμπιστοσύνης με τον Ουράνιο Πατέρα μας, πράγμα που μπορεί να είναι εξαιρετικά δύσκολο για κείνους που ποτέ τους δεν έχουν γνωρίσει τι σημαίνει ν' αγαπάς και να εμπιστεύεσαι. Οι άνθρωποι που βρίσκονται σ' αυτήν την κατάσταση πρέπει να κάνουν ένα μικρό βήμα και να πουν στον Θεό, στην καρδιά τους: «Θέλω να μάθω ν' αγαπώ και να εμπιστεύομαι — Σε παρακαλώ βοήθησέ με.» Θ' απαντήσει. Είναι ο μόνος που μπορεί ν' αλλάξει συναισθήματα και νοοτροπίες και ν' αποκαταστήσει καταστραμμένες σχέσεις και συντριμμένες καρδιές (Λουκάς 4:18).
Άπαξ και η σχέση μας μαζί Του έχει θεμελιωθεί, μπορούμε να Τον πλησιάσουμε μ' εμπιστοσύνη και να Του δώσουμε τα προβλήματά μας γνωρίζοντας ότι ακούει και απαντά (Α΄ Ιωάννου 5:14-15). Κάθε παιδί του Θεού που θέλει να Τον εμπιστευθεί κατ' αυτόν τον τρόπο θ' αρχίσει ν' αντιλαμβάνεται πως το Άγιο Πνεύμα εργάζεται στην καρδιά του. Ο Θεός θα πάρει την καρδιά που έχει καταστεί πέτρινη λόγω κακοποίησης στην παιδική ηλικία και θ' αρχίσει το θαυμάσιο σωτήριο έργο Του, μετατρέποντάς της σε σάρκινη με αισθήματα (Ιεζεκιήλ 36:26).
Το επόμενο βήμα είναι να θελήσεις να συγχωρήσεις. Αυτό φαίνεται είναι τελείως αδύνατο, ιδιαίτερα για εκείνους που έχουν υποστεί το χειρότερο είδος κακοποίησης αλλά με τον Θεό ΟΛΑ είναι δυνατά (Μάρκος 10:27). Η πικρία υπάρχει βαθιά μέσα στην ψυχή αυτών των τραγικών θυμάτων, κι όμως δεν υπάρχει κάτι που το Άγιο Πνεύμα δεν μπορεί να μαλακώσει αν ο άνθρωπος που τον αφορά θέλει. Αυτό που απαιτείται είναι να φέρνει το πρόσωπο καθημερινά την κατάσταση ενώπιον του Θεού των οικτιρμών και να Του μιλάει για το πώς, από ανθρώπινη πλευρά, θα μπορούσε ποτέ να συγχωρήσει μια τόσο κακή συμπεριφορά των γονιών ενώ θα έπρεπε ν' αγαπούν και να φροντίζουν.
Δεν υπάρχει ανάγκη να φοβόμαστε να παραδεχθούμε μπροστά στον Θεό την ανικανότητά μας να συγχωρήσουμε. Είναι αλήθεια πως είναι αμαρτία το να μη θέλουμε να συγχωρήσουμε, μια σκόπιμη στάση, όπου έχουμε σκληρύνει την καρδιά μας κι έχουμε ορκιστεί πως ποτέ πια δεν θα συγχωρήσουμε αυτούς που μας πλήγωσαν τόσο άσχημα. Το παιδί του Θεού που πηγαίνει στον Πατέρα του για βοήθεια για κάτι που δεν μπορεί μόνο του να πράξει, δεν θα συναντήσει έναν οργισμένο και απειλητικό Θεό αλλά έναν Πατέρα που έχει καρδιά γεμάτη από υπερβάλλουσα αγάπη, ευσπλαχνία, έλεος κι επιθυμία να βοηθήσει.
Από τη στιγμή που το Άγιο Πνεύμα έχει αρχίσει τρυφερά να πραγματοποιεί το θεραπευτικό Του έργο μέσα μας, θ' ανακαλύψουμε πως αρχίζουμε να βλέπουμε τους γονείς μας διαφορετικά. Ίσως το Πνεύμα να μας αποκαλύψει ότι οι γονείς ή ο γονιός δέχθηκαν και αυτοί κακοποίηση στην παιδική τους ηλικία και είτε δεν έχουν ιδέα της συναισθηματικής ζημιάς που μας έχουν προκαλέσει ή η συμπεριφορά τους απέναντί μας ήταν η εκτόνωση της καταπιεσμένης οργής των. Ακόμη κι αν δεν υπάρχει εξήγηση για τη συμπεριφορά τους, ο Θεός απαιτεί να πάμε σ' Αυτόν για βοήθεια ώστε να τους συγχωρήσουμε· έτσι η ψυχή και το πνεύμα μας δεν θα δηλητηριάζονται βαθμιαία από την πικρία.
Υπάρχουν μαρτυρίες ανθρώπων που υπέστησαν απίστευτη σκληρότητα και έλλειψη αγάπης στα χέρια των γονιών τους και όμως –έχοντας μάθει να εξαρτώνται πλήρως από το έλεος και τη δύναμη του παντοδύναμου Θεού- έχουν βαθμιαία θεραπευτεί στην καρδιά τους και κρατούν στάση συγχώρησης και αγάπης προς τους γονείς των. Απελευθερώνοντας τους γονείς των στον Θεό, τους είδαν ακόμη ν' αρχίσουν ν' αλλάζουν και η ένδοξη κατάληξη της ιστορίας ήταν μια οικογένεια με αγάπη και ενωμένη κάτω από την εξουσία του Θεού. Στην Εφεσίους 6:2-3 μας λέει, «Τίμα τον πατέρα σου και τη μητέρα», αυτή είναι η πρώτη εντολή με υπόσχεση· «για να γίνει σε σένα καλό, και να είσαι μακροχρόνιος επάνω στη γη».
English
Πώς τιμάμε έναν κακοποιό γονιό;
