Ερώτηση
Τι είναι η ανθρώπινη ψυχή;
Απάντηση
Η Αγία Γραφή δεν είναι απόλυτα σαφής ως προς τη φύση της ανθρώπινης ψυχής. Μελετώντας, όμως, τον τρόπο με τον οποίο η λέξη ψυχή χρησιμοποιείται στις Γραφές, μπορούμε να καταλήξουμε σε μερικά συμπεράσματα. Με απλά λόγια, η ανθρώπινη ψυχή είναι το μη υλικό τμήμα του ανθρώπου. Είναι το τμήμα κάθε ανθρώπου που υπάρχει αιώνια αφού το ανθρώπινο σώμα βιώσει τον θάνατο. Η Γένεση 35:18, περιγράφει τον θάνατο της Ραχήλ, της γυναίκας του Ιακώβ, που πρόφερε το όνομα του γιου της «ενώ παρέδιδε την ψυχή». Από αυτό ξέρουμε ότι η ψυχή είναι διαφορετική από το σώμα και ότι συνεχίζει να ζει μετά τον φυσικό θάνατο.
Η ανθρώπινη ψυχή είναι το κέντρο της προσωπικότητας του ανθρώπου. Όπως είπε ο C.S. Lewis, «Δεν έχεις μια ψυχή. Είσαι μια ψυχή. Έχεις ένα σώμα.» Με άλλα λόγια, η προσωπικότητα δεν βασίζεται στο ότι έχει σώμα. Η ψυχή είναι αυτό που απαιτείται. Επανειλημμένα στην Αγία Γραφή, οι άνθρωποι αναφέρονται ως «ψυχές» (Έξοδος 31:14, Παροιμίες 11:30), ιδιαίτερα σε κείμενα που εστιάζουν στην αξία της ανθρώπινης ζωής και της προσωπικότητας ή πάνω στην ιδέα μιας «ολοκληρωμένης οντότητας» (Ψαλμός 16:9-10, Ιεζεκιήλ 18:4, Πράξεις 2:41, Αποκάλυψη 18:13).
Η ανθρώπινη ψυχή είναι ξεχωριστή από την καρδιά (Δευτερονόμιο 26:16, 30:6) και το πνεύμα (Α΄ Θεσσαλονικείς 5:23, Εβραίους 4:12) και τη διάνοια (Ματθαίος 22:37, Μάρκος 12:30, Λουκάς 10:27). Η ανθρώπινη ψυχή είναι δημιουργημένη από τον Θεό (Ιερεμίας 38:16). Μπορεί να είναι δυνατή ή ασταθής (Β΄ Πέτρου 2:14). Μπορεί να χαθεί ή να σωθεί (Ιακώβου 1:21, Ιεζεκιήλ 18:4). Ξέρουμε ότι η ανθρώπινη ψυχή χρειάζεται εξιλέωση (Λευιτικό 17:11) και είναι το τμήμα της ύπαρξής μας που καθαρίζεται και προστατεύεται από την αλήθεια και το έργο του Αγίου Πνεύματος (Α΄ Πέτρου 1:22). Ο Ιησούς είναι ο μεγάλος Ποιμένας των ψυχών (Α΄ Πέτρου 2:25).
Το Ματθαίος 11:29 μας λέει ότι μπορούμε να στραφούμε στον Ιησού Χριστό για να βρούμε ανάπαυση στις ψυχές μας. Ο Ψαλμός 16:9-10 είναι ένας μεσσιανικός Ψαλμός που μας επιτρέπει να δούμε ότι και ο Ιησούς είχε ψυχή. Ο Δαβίδ έγραψε, «Γι’ αυτό, η καρδιά μου ευφράνθηκε και η γλώσσα μου αγαλλίασε· ακόμα και η σάρκα μου θα αναπαυθεί με ελπίδα. Επειδή, δεν θα εγκαταλείψεις την ψυχή μου στον άδη, ούτε θα αφήσεις τον Όσιό σου να δει φθορά.» Αυτό δεν μπορεί να αναφέρεται στον Δαβίδ (όπως συμπεραίνει ο Παύλος στις Πράξεις 13:35-37) επειδή το σώμα του Δαβίδ είδε φθορά όταν πέθανε. Αλλά το σώμα του Ιησού Χριστού δεν είδε ποτέ φθορά (αναστήθηκε), και η ψυχή Του δεν εγκαταλείφθηκε στον άδη. Ο Ιησούς, ως Γιος του Ανθρώπου, έχει ψυχή.
Γίνεται συχνά σύγχυση μεταξύ του ανθρώπινου πνεύματος και της ανθρώπινης ψυχής. Φαίνεται σε κάποια σημεία, πως η Αγία Γραφή χρησιμοποιεί τους όρους εναλλακτικά, αλλά μάλλον υπάρχει μια λεπτή διαφορά. Διαφορετικά, πώς μπορεί ο λόγος του Θεού, «και εισχωρεί βαθιά, μέχρι διαίρεσης και της ψυχής και του πνεύματος» (Εβραίους 4:12); Όταν η Αγία Γραφή μιλάει για το πνεύμα του ανθρώπου, συνήθως αναφέρεται στην εσωτερική δύναμη που κινεί έναν άνθρωπο προς τη μια ή την άλλη κατεύθυνση. Φανερώνεται επανειλημμένα ως μία δυναμική, κινητήρια δύναμη (π.χ. Αριθμοί 14:24).
Λέγεται ότι μόνο δύο πράγματα διαρκούν: ο λόγος του Θεού (Μάρκος 13:31) και οι ψυχές των ανθρώπων. Αυτό συμβαίνει γιατί, όπως ο λόγος του Θεού έτσι και η ψυχή είναι άφθαρτη. Αυτή η σκέψη πρέπει ταυτόχρονα ν’ αφυπνίζει και να εμπνέει δέος. Κάθε άνθρωπος που συναντάς είναι μια αιώνια ψυχή. Κάθε άνθρωπος που έχει ζήσει είχε μια ψυχή και όλες αυτές οι ψυχές κάπου υπάρχουν ακόμη. Το ερώτημα είναι, πού; Οι ψυχές που απορρίπτουν την αγάπη του Θεού είναι καταδικασμένες να πληρώσουν για τις δικές τους αμαρτίες, αιώνια, στην κόλαση (Ρωμαίους 6:23). Οι ψυχές όμως που αποδέχονται τις αμαρτίες τους και το δώρο της χάρης του Θεού, την συγχώρεση, θα ζήσουν αιώνια κοντά στα ήρεμα νερά με τον Ποιμένα τους, χωρίς ν’ ανησυχούν για τίποτε (Ψαλμός 23:2).
English
Τι είναι η ανθρώπινη ψυχή;
