Ερώτηση
Τι πιστεύουν οι μερικώς πρετεριστές; Είναι βιβλικός ο μερικός πρετερισμός;
Απάντηση
Πρετερισμός είναι η εσχατολογική άποψη που δέχεται ότι οι βιβλικές προφητείες περί των «εσχάτων καιρών» έχουν ήδη εκπληρωθεί. Ετσι, όταν σήμερα διαβάζουμε αυτά που λέει η Γραφή για την Θλίψη, διαβάζουμε ιστορία. Ο πρετερισμός διαιρείται σε δύο ομάδες: ο πλήρης (ή συνεπής) πρετερισμός και ο μερικός πρετερισμός. Ο πλήρης πρετερισμός υιοθετεί μια ακραία θεώρηση, ότι όλες οι προφητείες τής Γραφής έχουν εκπληρωθεί με κάποιον τρόπο. Οι μερικώς πρετεριστές υιοθετούν μια περισσότερο μετριοπαθή προσέγγιση, και πολλοί μερικώς πρετεριστές θεωρούν τούς πλήρως πρετεριστές ως ένοχους αίρεσης.
Οι αποδεχόμενοι τον μερικό πρετερισμό πιστεύουν ότι οι προφητείες τού Δανιήλ, τού Ματθαίου 24 και τής Αποκάλυψης (με εξαίρεση τα δύο ή τρία τελευταία κεφάλαια) έχουν ήδη εκπληρωθεί και μάλιστα ότι αυτό έλαβε χώρα όχι πέραν του 1ου αιώνα μ.Χ. Σύμφωνα με τον μερικό πρετερισμό, δεν υπάρχει Αρπαγή, και περικοπές που περιγράφουν την Θλίψη και τον Αντίχριστο αναφέρονται στην πραγματικότητα στην καταστροφή τής Ιερουσαλήμ το 70 μ.Χ. και στον Ρωμαίο αυτοκράτορα Τίτο. Οι μερικώς πρετεριστές πιστεύουν στην επάνοδο τού Χριστού στη γη, στην μελλοντική ανάσταση και κρίση, αλλά δεν διδάσκουν την χιλιετή βασιλεία ή ότι ο Ισραήλ ως έθνος έχει πλέον θέση στο μελλοντικό σχέδιο τού Θεού. Σύμφωνα με τους μερικώς πρετεριστές, οι βιβλικές αναφορές στις «έσχατες ημέρες» αφορούν τις έσχατες ημέρες τής Παλαιάς ιουδαϊκής Διαθήκης και όχι τις έσχατες ημέρες της γης καθ’ εαυτής.Προκειμένου να διατηρήσουν την θέση τους οι μερικώς πρετεριστές, επιμένουν πως το βιβλίο τής Αποκάλυψης γράφτηκε νωρίς (πριν το 70 μ.Χ.). Πρέπει, ακόμη, να χρησιμοποιήσουν μια ασυνεπή ερμηνευτική όταν ερμηνεύουν προφητικές περικοπές. Με βάση την πρετεριστική άποψη περί των εσχάτων καιρών, τα κεφάλαια 6-18 της Αποκάλυψης είναι εντόνως συμβολικά και δεν περιγράφουν επ’ ουδενί κυριολεκτικά γεγονότα. Από την στιγμή που η καταστροφή της Ιερουσαλήμ δεν προκάλεσε την ολοσχερή καταστροφή της θαλάσσιας ζωής (Αποκάλυψη 16:3) ή το αγωνιώδες σκοτάδι (εδάφιο 10), οι κρίσεις αυτές ερμηνεύονται από τους πρετεριστές ως καθαρές αλληγορίες. Παρ’ όλα αυτά, σύμφωνα με τους πρετεριστές, το κεφάλαιο 19 θα πρέπει να κατανοηθεί κυριολεκτικά —ο Ιησούς Χριστός θα επιστρέψει πραγματικά στη γη. Αλλά το κεφάλαιο 20 ερμηνεύεται, και πάλι, αλληγορικά από τους πρετεριστές, ενώ τα κεφάλαια 21-22 κατανοούνται κυριολεκτικά, τουλάχιστον μερικώς, καθ’ ότι θα υπάρξει πραγματικά καινούριος ουρανός και καινούρια γη.
Κανένας δεν αρνείται ότι η Αποκάλυψη περιέχει εκπληκτικά και μερικές φορές δυσνόητα οράματα. Κανένας δεν αρνείται ότι η Αποκάλυψη περιγράφει μεταφορικώς πολλά πράγματα —αυτή είναι η φύση τής αποκαλυπτικής λογοτεχνίας. Η αυθαίρετη, όμως, άρνηση τής κυριολεκτικής φύσης επιλεγμένων περικοπών τής Αποκάλυψης ισοδυναμεί με το να καταστρέφεις την βάση τής κυριολεκτικής ερμηνείας οποιασδήποτε περικοπής τού βιβλίου. Αν οι πληγές, οι μάρτυρες, το θηρίο, ο ψευδοπροφήτης, η χιλιετής βασιλεία κ.λπ. είναι όλα αλληγορικά, τότε πάνω σε ποια βάση ισχυριζόμαστε ότι η δεύτερη έλευση του Χριστού, όπως και η καινούρια γη είναι κυριολεκτικά γεγονότα; Αυτή είναι η αποτυχία τού πρετερισμού—η ερμηνεία τής Αποκάλυψης εξαρτάται από τις απόψεις τού ερμηνευτή.
Εκείνοι που αποδέχονται τον μερικό πρετερισμό, δεν διαβάζουν κυριολεκτικά και το Ματθαίος 24. Ο Χριστός μίλησε για την καταστροφή του Ναού (Ματθαίος 24:2). Αρκετά όμως από αυτά που είπε δεν συνέβηκαν στο 70 μ.Χ. Ο Χριστός μίλησε γι’ αυτόν τον μελλοντικό καιρό ως «μεγάλη θλίψη, που δεν έγινε από την αρχή τού κόσμου μέχρι σήμερα, ούτε θα ξαναγίνει. Και αν δεν συντομεύονταν οι ημέρες εκείνες, δεν θα σωζόταν καμιά σάρκα· εξαιτίας, όμως, των εκλεκτών, θα συντομευτούν εκείνες οι ημέρες» (Ματθαίος 24:21-22). Είναι βέβαιο πως τα λόγια αυτά δεν ταιριάζουν με τα γεγονότα του 70 μ.Χ. Υπήρξαν έκτοτε χειρότεροι καιροί στην ιστορία του κόσμου.
Ο Κύριος είπε, ακόμη, «Κι αμέσως, ύστερα από την θλίψη εκείνων των ημερών, ο ήλιος θα σκοτεινιάσει, και το φεγγάρι δεν θα δώσει το φως του, και τα αστέρια θα πέσουν από τον ουρανό, και οι δυνάμεις τών ουρανών θα σαλευτούν. Και τότε θα φανεί το σημείο τού Υιού τού ανθρώπου στον ουρανό· και τότε θα θρηνήσουν όλες οι φυλές τής γης, και θα δουν τον Υιό τού ανθρώπου να έρχεται επάνω στα σύννεφα τού ουρανού με δύναμη και πολλή δόξα.» (Ματθαίος 24:29-30). Προκειμένου τα γεγονότα που αναφέρονται στα δύο αυτά εδάφια να έχουν ήδη συμβεί, θα έπρεπε ο Ιησούς Χριστός να έχει επιστρέψει σωματικά το 70 μ.Χ. —αλλά αυτό δεν έγινε. Ο μερικώς πρετεριστής πιστεύει πως τα εδάφια αυτά δεν αναφέρονται στην σωματική επιστροφή τού Χριστού αλλά σε εμφάνιση για κρίση. Μια, όμως, φυσιολογική κυριολεκτική ανάγνωση τού κειμένου δεν θα οδηγούσε οιονδήποτε αναγνώστη να πιστέψει κάτι τέτοιο. Είναι ο «Υιός τού ανθρώπου» Αυτός που οι άνθρωποι βλέπουν, όχι απλώς η κρίση Του.
Οι μερικώς πρετεριστές κάνουν, επίσης, λόγο για το Ματθαίος 24:34 όπου ο Ιησούς αναφέρεται σε «αυτήν την γενεά». Λένε πως ο Χριστός αναφερόταν σ’ εκείνους που ζούσαν την στιγμή που πρόφερε τα λόγια που καταγράφηκαν σ’ αυτό το κεφάλαιο· έτσι, η κρίση θα συνέβαινε εντός τού πλαισίου τών 40 χρόνων από τότε που ειπώθηκαν τα λόγια αυτά. Πιστεύουμε, όμως, ότι ο Ιησούς δεν αναφερόταν στους ανθρώπους τών ημερών Του αλλά στην γενιά που θα ήταν μάρτυρας τών γεγονότων που καταγράφτηκαν στον Ματθαίο 24:15-31. Η μελλοντική αυτή γενιά θα καταστεί μάρτυρας όλων τών ταχέως εξελισσομένων γεγονότων τών εσχάτων καιρών, ένα από τα οποία θα είναι η σωματική έλευση τού Χριστού (εδάφια 29-30).
Η άποψη τού μερικού πρετερισμού οδηγεί στην πεποίθηση τού α-χιλιασμού (ή μετά-χιλιασμού) και συνδέεται με την θεολογία τών Διαθηκών. Απορρίπτει, φυσικά, την θεολογία τών Οικονομιών. Αλλά το κύριο πρόβλημά της είναι η ασυνεπής ερμηνευτική και η αλληγορική κατανόηση πολλών βιβλικών προφητειών που κατανοούνται ορθότερα όταν ερμηνευθούν κυριολεκτικά. Ενώ ο μερικός πρετερισμός κινείται εντός του πλαισίου τής υγιούς πίστης, δεν συνιστά την άποψη που αποδέχεται η πλειονότητα τών χριστιανών σήμερα.
English
Τι πιστεύουν οι μερικώς πρετεριστές; Είναι βιβλικός ο μερικός πρετερισμός;
