Ερώτηση
Τι είναι η Πεντάτευχος;
Απάντηση
Η Πεντάτευχος είναι το όνομα που αναφέρεται στα πέντε πρώτα βιβλία της Αγίας Γραφής και που συντηρητικοί πανεπιστημιακοί πιστεύουν πως έχουν γραφτεί, κυρίως, από τον Μωυσή. Αν και τα βιβλία της Πεντατεύχου δεν πιστοποιούν καθαρά τον συγγραφέα τους, υπάρχουν πολλές περικοπές που αποδίδονται στον Μωυσή ή θεωρούνται δικά του λόγια (Έξοδος 17:14, 24:4-7, Αριθμοί 33:1-2, Δευτερονόμιο 31:9-22). Μία από τις πλέον σημαντικές μαρτυρίες ότι ο Μωυσής είναι ο συγγραφέας της Πεντατεύχου είναι ότι ο ίδιος ο Ιησούς αναφέρεται σ' αυτό το τμήμα της Παλαιάς Διαθήκης ως ο «Νόμος του Μωυσή» (Λουκάς 24:44). Ενώ υπάρχουν κάποια εδάφια στην Πεντάτευχο, που φαίνεται πως έχουν προστεθεί από κάποιον άλλον κι όχι τον Μωυσή –παράδειγμα το Δευτερονόμιο 34:5-8, που μιλάει για τον θάνατο του Μωυσή και την ταφή του- οι περισσότεροι ερευνητές αποδίδουν την πλειονότητα των βιβλίων στον Μωυσή. Ακόμη και αν ο Ιησούς του Ναυή ή κάποιος άλλος έγραψε πραγματικά τα αρχικά κείμενα, η διδασκαλία και η αποκάλυψη που περιέχουν οδηγούν στον Θεό που μίλησε στον Μωυσή, και ασχέτως του ποιος κατέγραψε τα λόγια, ο κύριος συγγραφέας είναι ο Θεός και τα βιβλία παραμένουν θεόπνευστα.
Η λέξη «Πεντάτευχος» είναι σύνθετη και αποτελείται από τις λέξεις πέντε και τεύχος. Συνεπώς, «Πεντάτευχος» σημαίνει απλά τα πέντε τεύχη που συνθέτουν το πρώτο από τα τρία κύρια τμήματα του Ιουδαϊκού κανόνα. Το όνομα Πεντάτευχος συναντάται περί το 200 μ.Χ., όταν ο Τερτυλλιανός αναφέρθηκε στα πέντε πρώτα βιβλία της Αγίας Γραφής με αυτό το όνομα. Είναι επίσης γνωστή ως Τορά, που είναι λέξη εβραϊκή και σημαίνει «Νόμος», και αναφέρεται σ' αυτά τα πέντε βιβλία της Γραφής, (Γένεσις, Έξοδος, Λευιτικό, Αριθμοί, Δευτερονόμιο).
Οι Ιουδαίοι έχουν διαιρέσει την Παλαιά Διαθήκη σε τρία διαφορετικά τμήματα, τον Νόμο, τους Προφήτες και τα Αγιόγραφα. Ο Νόμος ή Τορά περιλαμβάνει το ιστορικό υπόβαθρο της Δημιουργίας και την εκλογή του Αβραάμ και του Ιουδαϊκού έθνους ως δικού Του λαού. Η Τορά επίσης περιέχει τον Νόμο που δόθηκε στον Ισραήλ επάνω στο όρος Σινά. Οι Γραφές αναφέρονται σ' αυτά τα πέντε βιβλία με διάφορα ονόματα. Στον Ιησού του Ναυή 1:7, ο Θεός μιλάει στον Ιησού και του λέει «να προσέχεις να κάνεις σύμφωνα με ολόκληρο τον νόμο, που ο Μωυσής, ο υπηρέτης μου, σε πρόσταξε» και στο Α΄ Βασιλέων 2:3 αποκαλείται ο «νόμος του Μωυσή».
Τα πέντε βιβλία της Γραφής που σχηματίζουν την Πεντάτευχο αποτελούν την αρχή της προοδευτικής αποκάλυψης του Θεού στον άνθρωπο. Στη Γένεση βρίσκουμε την αρχή της Δημιουργίας, την πτώση του ανθρώπου, την υπόσχεση της λύτρωσης, το ξεκίνημα του ανθρώπινου πολιτισμού και την αρχή της Διαθήκης του Θεού στη σχέση Του με τον εκλεκτό λαό Του, τον Ισραήλ.
Το επόμενο βιβλίο είναι η Έξοδος, που καταγράφει την απελευθέρωση του λαού από τη σκλαβιά, που ο Θεός πραγματοποίησε, και την προετοιμασία τους για την κατάκτηση της υπεσχημένης χώρας που ο Θεός ετοίμαζε γι' αυτούς. Η Έξοδος καταγράφει την απελευθέρωση του Ισραήλ από την Αίγυπτο μετά από 400 χρόνια σκλαβιάς, όπως υποσχέθηκε ο Θεός στον Αβραάμ (Γένεση 15:13). Η Έξοδος περιέχει τη Διαθήκη που κάνει ο Θεός με τον Ισραήλ στο όρος Σινά, τις οδηγίες κατασκευής της Σκηνής του Μαρτυρίου, την παράδοση των Δέκα Εντολών και άλλες οδηγίες για το πώς έπρεπε ο Ισραήλ να λατρεύει τον Θεό.
Το Λευιτικό ακολουθεί την Έξοδο και επεκτείνεται σε οδηγίες σχετικά με το πώς ο λαός της Διαθήκης (ο Ισραήλ), έπρεπε να λατρεύει τον Θεό αλλά και να διοικείται. Περιέχει όλες τις απαιτήσεις του συστήματος των θυσιών που θα έκαμαν τον Θεό να παραβλέπει τις αμαρτίες του λαού Του μέχρις ότου γινόταν η τέλεια θυσία του Χριστού που πλήρως εξιλέωσε την αμαρτία.
Το βιβλίο του Λευιτικού ακολουθεί το βιβλίο των Αριθμών, που καλύπτει γεγονότα-κλειδιά κατά τη διάρκεια των 40 χρόνων που ο Ισραήλ περιπλανιόταν στην έρημο και δίνει οδηγίες λατρείας και ζωής για τον λαό της Διαθήκης. Το τελευταίο βιβλίο από τα πέντε που συνθέτουν την Πεντάτευχο είναι το Δευτερονόμιο. Το Δευτερονόμιο μερικές φορές αναφέρεται ως «δεύτερος Νόμος» ή «επανάληψη του Νόμου». Καταγράφει τα τελευταία λόγια του Μωυσή, πριν ο λαός εισέλθει στην υπεσχημένη χώρα (Δευτερονόμιο 1:1). Στο Δευτερονόμιο, ο Νόμος του Θεού που δόθηκε στο όρος Σινά επαναλαμβάνεται και αναπτύσσεται. Καθώς ο Ισραήλ εισερχόταν σ' ένα νέο κεφάλαιο της ιστορίας του, ο Μωυσής τους υπενθυμίζει τις εντολές του Θεού και τις ευλογίες Του που θα ήσαν δικές τους υπακούοντας τον Θεό, και τις κατάρες που θα ακολουθούσαν την ανυπακοή.
Τα πέντε βιβλία της Πεντατεύχου θεωρούνται, γενικώς, ιστορικά βιβλία διότι καταγράφουν ιστορικά γεγονότα. Ενώ συχνά αποκαλούνται η Τορά ή ο Νόμος, στην πραγματικότητα περιέχουν πολλά περισσότερα από νόμους. Παρέχουν μια επισκόπηση του λυτρωτικού σχεδίου του Θεού και δίνουν το υπόβαθρο για οτιδήποτε ακολουθεί στις Γραφές. Όπως το υπόλοιπο της Παλαιάς Διαθήκης, οι υποσχέσεις, οι τύποι και οι προφητείες που περιέχονται στην Πεντάτευχο, βρίσκουν την ουσιαστική εκπλήρωσή τους στο πρόσωπο και το έργο του Ιησού Χριστού.
English
Τι είναι η Πεντάτευχος;
