Ερώτηση
Γιατί δεν μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά οι θρησκείες;
Απάντηση
Λέγεται συχνά ότι έχουν γίνει περισσότεροι πόλεμοι στο όνομα τής θρησκείας παρά σε κάποιο άλλο. Ενώ αυτή η δήλωση είναι πλήρως ανακριβής, πολλοί άνθρωποι εξακολουθούν να προβληματίζονται με το ερώτημα, «γιατί δεν μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά οι θρησκείες;» Η σύντομη απάντηση είναι ότι οι διάφορες θρησκείες συναγωνίζονται η μία την άλλη για να κερδίσουν τις καρδιές και τις ψυχές τών ανθρώπων. Αυτή η φύση τής θρησκευτικής πίστης είναι αποκλειστική διότι κάθε θρησκεία έχει τους δικούς της ισχυρισμούς περί αλήθειας που δεν συμφωνούν με τους ισχυρισμούς τών άλλων θρησκειών.
Κάθε θρησκεία καταπιάνεται με τα ακόλουθα βασικά ερωτήματα: Από πού προέρχεται ο άνθρωπος και γιατί βρίσκεται εδώ; Υπάρχει ζωή μετά θάνατον; Υπάρχει Θεός και πώς μπορούμε να Τον γνωρίσουμε; Τα ερωτήματα αυτά βοηθούν να διαμορφώσει κάποιος την κοσμοθεωρία του, την θεμελιώδη φιλοσοφία τού πώς αντιμετωπίζει την ζωή του. Όταν δύο άνθρωποι έχουν διαφορετικές απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, θα υπάρξει μία κάποια σύγκρουση. Η σύγκρουση αυτή μπορεί να κυμαίνεται από μια φιλική διαφωνία έως μια μάχη ζωής και θανάτου, πράγμα που εξαρτάται από τα εμπλεκόμενα πρόσωπα. Καθώς υπάρχουν εκατοντάδες διαφορετικές θρησκείες στον κόσμο, κι εκατομμύρια άνθρωποι που διαμορφώνουν την κοσμοθεωρία τους, είναι εύκολο να δει κανείς πώς τα πράγματα μπορούν να χειροτερέψουν.
Τυπικά, όταν τίθεται το ερώτημα «γιατί δεν μπορούν να συνυπάρξουν οι θρησκείες», η προσοχή στρέφεται στους ιστορικούς αγώνες μεταξύ χριστιανισμού, ιουδαϊσμού και Ισλάμ, αν και περιλαμβάνονται συχνά και άλλες θρησκείες. Μερικές φορές προβάλλεται η αντίθεση μεταξύ τού φιλειρηνισμού τών Ανατολικών θρησκειών και της βίας τού παραδοσιακού μονοθεϊσμού (χριστιανισμός, ιουδαϊσμός, Ισλάμ), αν και μπορεί να συναντήσεις αδιαλλαξία μεταξύ των μυστικιστικών θρησκειών. Μια σύντομη ματιά στην Ιστορία θα επιβεβαιώσει ότι κάθε θρησκεία έχει τις δικές της αδιαλλαξίες κι έχει συμμετοχή στην ενοχή τής βίας. Ένα σημαντικό ερώτημα που έχει νόημα να θέσουμε είναι κατά πόσον η αιματοχυσία μπορεί να περιλαμβάνεται στην βασική διδασκαλία μιας θρησκείας, ή προέρχεται από μια στρεβλή εφαρμογή αυτών των πεποιθήσεων.
Ο χριστιανισμός κατηγορείται συχνά για θηριωδίες που διαπράχτηκαν στο όνομα τού Ιησού Χριστού. Οι σταυροφορίες (1096-1272), η Ιερά Εξέταση (1200-1800), και οι γαλλικοί θρησκευτικοί πόλεμοι (1562-98) αποτελούν κοινά παραδείγματα. Όλα αυτά τα γεγονότα πραγματοποιήθηκαν υπό την αιγίδα και προστασία τής ρωμαιοκαθολικής Εκκλησίας, παραβίαζαν ωστόσο την διδασκαλία τού Ιησού Χριστού. Πραγματικά, και η Ιερά Εξέταση και οι γαλλικοί θρησκευτικοί πόλεμοι αποτελούσαν επιθέσεις των Καθολικών εναντίον τών χριστιανών που διαφωνούσαν με την διδασκαλία και την πρακτική τής Καθολικής Εκκλησίας. Γράφοντας ο Νώε Γουέμπστερ για την ιστορία αυτή είπε, «Τα εκκλησιαστικά κατεστημένα τής Ευρώπης που υπηρετούν τυραννικές κυβερνήσεις δεν συνιστούν χριστιανική θρησκεία αλλά καταχρήσεις και διαφθορά της».
Όταν εξετάζεται η διδασκαλία τού Ιησού και των αποστόλων, είναι ξεκάθαρο πως αναμένεται ότι οι χριστιανοί θα ζήσουν μια ζωή που την χαρακτηρίζει η ειρήνη. Τα εδάφια Ρωμαίους 12:14 και 18 λένε, «Να εύχεστε για το καλό εκείνων που σας κατατρέχουν. Να εύχεστε για το καλό τους και μην τους καταριέστε… Όσο εξαρτάται από σας, να ζείτε ειρηνικά με όλους τους ανθρώπους». Ο Ιησούς είπε στο Ματθαίος 5:39, «να μην αντιστέκεστε στον κακόβουλο αλλά όποιος σε χτυπήσει στο δεξί μάγουλο, στρέψε του και το άλλο». Ο Πέτρος έγραψε, «χωρίς να ανταποδίδετε κακό για το κακό ή προσβολή στην προσβολή, αλλά απεναντίας την ομιλία σας να την χαρακτηρίζει γλυκύτητα, έχοντας υπόψη σας πως γι’ αυτό ακριβώς προσκληθήκατε, να κληρονομήσετε δηλαδή ευλογία» (Α΄ Πέτρου 3:9).
Ο Ιουδαϊσμός κατηγορείται ότι πυροδοτεί την βία, ωστόσο στο διάβα τής Ιστορίας οι Ιουδαίοι έχουν δεχθεί βία για περισσότερο από δύο χιλιάδες χρόνια. Σε κάθε χώρα που έχουν ζήσει έχουν υποστεί μοχθηρία κι έχουν διωχθεί έστω και αν έζησαν ειρηνικά και παρείχαν αγαθά και υπηρεσίες στους άλλους. Κάποιοι θα επικαλεστούν βιβλικές περικοπές τής Παλαιάς Διαθήκης στις οποίες οι Ιουδαίοι έλαβαν εντολή να εξολοθρεύσουν άλλα έθνη και λένε πως αυτό αποδεικνύει την βίαιη χροιά τού ιουδαϊσμού. Είναι ενδιαφέρον πως αν και ο Θεός πρόσταξε τους Ισραηλίτες να εξολοθρεύσουν τους κατοίκους τής υπεσχημένης Γης (Δευτερονόμιο 7:1-5) προκειμένου να προστατέψει τον λαό Του από την ειδωλολατρία, επίσης τους πρόσταξε να «μην κακοποιούν ούτε να καταδυναστεύουν τον ξένο» (Έξοδος 22:21). Και επέκτεινε την πρόσκληση προς όλους, όχι μόνον στους Ιουδαίους, να επιστρέψουν σ’ Αυτόν και θα σωθούν (Ησαΐας 45:22, Ρωμαίους 10:12, Α΄ Τιμόθεον 2:4). Η πρόθεση τού Θεού είναι να ευλογήσει όλα τα έθνη διαμέσου του Ισραήλ (Γένεση 12:3, Ησαΐας 49:6). Ο ιουδαϊσμός διδάσκει τους ανθρώπους «να πράττουν το δίκαιο, να αγαπούν έλεος και να περπατούν ταπεινά μαζί με τον Θεό τους» (Μιχαίας 6:8).
Το Ισλάμ έχει επίσης κατηγορηθεί για βία και τα τελευταία χρόνια πολλοί έχουν προσπαθήσει να διαχωρίσουν τον ισλαμικό εξτρεμισμό και την «θρησκεία τής ειρήνης», όπως μερικές φορές αποκαλείται το Ισλάμ. Δεν υπάρχει αμφιβολία ότι υπάρχουν πολλοί ειρηνικοί ακόλουθοι τού Ισλάμ, αλλά είναι επίσης ξεκάθαρο πως αυτό το θεμέλιο τού Ισλάμ εδράζεται πάνω στην βία. Ο Μωάμεθ (570-632), ο ιδρυτής και προφήτης τού Ισλάμ, ανατράφηκε στην Μέκκα και άρχισε να κηρύττει τις αποκαλύψεις του στην ηλικία τών 40 ετών. Όταν κάποιες φυλές τού αντιτάχθηκαν, οδήγησε τους ακόλουθούς του σε μια στυγνή εκστρατεία για να τους νικήσει και μεταστρέψει. Πολλές αποκαλύψεις που δόθηκαν ενθαρρύνουν τους μουσουλμάνους να σκοτώσουν τους άπιστους (Σούρα 2:191, 4:74, 8:12), και αυτός είναι ο κύριος τρόπος που το Ισλάμ έχει εξαπλωθεί κατά την διάρκεια τής ιστορίας του. Όταν οι Ηνωμένες Πολιτείες ήταν σε πόλεμο με τους πειρατές τής Βαρβαρίας, ο Γραμματέας τής Πολιτείας Timothy Pickering είπε, «Διδαγμένος μέσω αποκάλυψης ότι ο πόλεμος με τους χριστιανούς εγγυάται την σωτηρία τής ψυχής τους, και διαπιστώνοντας πόσο μεγάλα κοσμικά πλεονεκτήματα υπάρχουν στην τήρηση αυτού του θρησκευτικού καθήκοντος , τα κίνητρά τους για άμεσο αγώνα είναι πολύ δυνατά.» Σε αντίθεση με χριστιανούς εξτρεμιστές που έχουν ξεκάθαρα διαστρεβλώσει τις Γραφές για να δικαιολογήσουν την βία που ασκούν, οι μουσουλμάνοι εξτρεμιστές μπορούν να δείχνουν στην σαφή διδασκαλία και πρακτική τού ιδρυτή τους για να στηρίξουν τις πράξεις τους. Είναι οι μετριόφρονες στο Ισλάμ που πρέπει να εξηγήσουν εδάφια που επιτρέπουν την βία.
Μία λέξη μπορεί να συνοψίσει τον λόγο που οι θρησκείες δεν μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά: αμαρτία. Καθώς η αμαρτία επηρεάζει όλους τους ανθρώπους, η τάση προς διαμάχη μπορεί να προκύψει ακόμη και σε θρησκευτικά πλαίσια. Ενώ διαφορετικές θρησκείες έχουν κάποια παρόμοια θετικά οφέλη για την κοινωνία, όλες οι θρησκείες δεν είναι ισότιμες. Μόνον ο χριστιανισμός αντιμετωπίζει το πρόβλημα τής αμαρτίας αλλάζοντας την καρδιά τού ανθρώπου. «Αν κάποιος είναι εν Χριστώ είναι καινούριο δημιούργημα· τα αρχαία πέρασαν, δέστε, τα πάντα έγιναν καινούρια.» (Β΄ Κορινθίους 5:17).
English
Γιατί δεν μπορούν να συνυπάρξουν ειρηνικά οι θρησκείες;
