Ερώτηση
Τι αναφέρει η Αγία Γραφή περί επανόρθωσης;
Απάντηση
Η επανόρθωση αποτελεί βιβλική ιδέα και υπάρχουν σχετικές περικοπές και στην Παλαιά και στην Καινή Διαθήκη που αποκαλύπτουν τον νου τού Θεού πάνω στο θέμα αυτό. Στην Παλαιά Διαθήκη οι Ισραηλίτες ζούσαν υπό τον Νόμο, ο οποίος όριζε την επανόρθωση σε διάφορες περιστάσεις. «Αν κάποιος κλέψει ένα βόδι ή ένα πρόβατο, και το σφάξει ή το πουλήσει, θα πληρώσει πέντε βόδια αντί του βοδιού, και τέσσερα πρόβατα αντί του προβάτου… Αν, όμως, ανατείλει ο ήλιος επάνω του, θα χυθεί αίμα γι’ αυτόν· πρέπει να κάνει ανταπόδοση· και αν δεν έχει, θα πουληθεί για την κλοπή του. Αν το κλοπιμαίο βρεθεί στα χέρια του ζωντανό, είτε βόδι είτε γαϊδούρι είτε πρόβατο, θα ανταποδώσει το διπλάσιο. Αν κάποιος καταβοσκήσει ένα χωράφι ή έναν αμπελώνα, και αφήσει το κτήνος του να βοσκηθεί σε ένα χωράφι ξένου ανθρώπου, θα κάνει ανταπόδοση από το καλύτερο τού χωραφιού του, και από το καλύτερο τού αμπελώνα του. Αν βγει φωτιά, και βρει αγκάθια και καούν θημωνιές σιταριού ή στάχυα όρθια ή ένα χωράφι, εκείνος που άναψε τη φωτιά θα κάνει οπωσδήποτε ανταπόδοση… Και αν κάποιος δανειστεί ένα ζώο από τον πλησίον του και συντριφτεί ή πεθάνει, και ο ιδιοκτήτης του δεν ήταν μαζί του, οπωσδήποτε θα το πληρώσει.» (Έξοδος 22:1, 3-6, 14).
Το Λευιτικό 6:2-5 καλύπτει άλλες συνθήκες στις οποίες η κλεμμένη περιουσία αποκαθίσταται και προστίθεται το ένα πέμπτο τής αρχικής αξίας. Είναι επίσης αξιοσημείωτο στην περικοπή αυτήν πως η αποκατάσταση γινόταν στον ιδιοκτήτη τής περιουσίας (όχι στην κυβέρνηση ή σε κάποιον τρίτο), και η αποζημίωση συνοδευόταν με μια προσφορά περί αμαρτίας στον Κύριο. Ο μωσαϊκός Νόμος, τότε, προστάτευε τα θύματα κλοπής, εκβιασμού, απάτης και αμέλειας απαιτώντας από τους παρανομήσαντες να κάνουν επανόρθωση. Το ποσό τής αποζημίωσης κυμαινόταν από 100 έως 500 τοις εκατό της απώλειας. Η επανόρθωση έπρεπε να γίνει την ίδια ημέρα που ο ένοχος έφερνε την θυσία του ενώπιον τού Κυρίου, το οποίο υπονοεί ότι η επανόρθωση προς τον πλησίον είναι τόσο απαραίτητη όσο και η αποκατάσταση τής ειρήνης με τον Θεό.
Στην Καινή Διαθήκη έχουμε το θαυμάσιο παράδειγμα τού Ζακχαίου στον Λουκά 19. Ο Ιησούς επισκέπτεται το σπίτι τού Ζακχαίου και οι άνθρωποι που γνωρίζουν πως ο αρχιτελώνης ήταν ένας κακός και καταπιεστικός άνθρωπος αρχίζουν να μουρμουράνε που ο Ιησούς σχετίστηκε μ’ έναν αμαρτωλό (εδάφιο 7). «Και ο Ζακχαίος, αφού σηκώθηκε όρθιος, είπε στον Κύριο: Δες, τα μισά από τα υπάρχοντά μου, Κύριε, τα δίνω στους φτωχούς· κι αν συκοφάντησα κάποιον σε κάτι, αποδίδω τετραπλάσια. Και ο Ιησούς είπε σ’ αυτόν ότι ‘σήμερα έγινε σωτηρία σ’ αυτό το σπίτι, καθόσον κι αυτός είναι γιος τού Αβραάμ. Επειδή, ο Υιός τού ανθρώπου ήρθε να ζητήσει και να σώσει το χαμένο’.» (εδάφια 8-10). Από τα λόγια τού Ζακχαίου συμπεραίνουμε ότι 1) ήταν ένοχος λόγω οικονομικής εκμετάλλευσης τών ανθρώπων, 2) είχε μετανιώσει για τις παρελθούσες πράξεις του, και 3) ήταν αποφασισμένος να κάνει επανόρθωση. Από τα λόγια τού Ιησού καταλαβαίνουμε ότι 1) ο Ζακχαίος σώθηκε εκείνη την ημέρα και η αμαρτία του συγχωρέθηκε, και 2) η απόδειξη τής σωτηρίας του ήταν η δημόσια ομολογία του (δες Ρωμαίους 10:10) και η παραίτησή του από όλα τα κέρδη που απέκτησε παράνομα. Ο Ζακχαίος μετάνιωσε και η ειλικρίνειά του έγινε φανερή στην άμεση επιθυμία του να κάνει αποκατάσταση. Έχουμε εδώ έναν άνθρωπο μετανιωμένο, και η απόδειξη τής μεταστροφής του στον Χριστό ήταν η απόφασή του να εξιλεωθεί, όσο περισσότερο γινόταν, για τις παρελθούσες αμαρτίες του.
Το ίδιο παραμένει αληθές για κάθε έναν που πραγματικά γνωρίζει τον Χριστό σήμερα. Η γνήσια μετάνοια οδηγεί στην επιθυμία επανόρθωσης τών κακώς κειμένων. Όταν κάποιος γίνεται χριστιανός, δημιουργείται μέσα του, ένεκα βαθιάς πεποίθησης, η επιθυμία να πράξει το καλό, και αυτό περιλαμβάνει την επανόρθωση, οποτεδήποτε αυτή είναι δυνατή. Είναι καίριας σημασίας να θυμόμαστε την ιδέα «οποτεδήποτε η επανόρθωση είναι δυνατή». Υπάρχουν μερικά εγκλήματα και αμαρτίες για τις οποίες δεν μπορεί να γίνει επαρκής αποκατάσταση. Σε τέτοιες καταστάσεις ο χριστιανός θα πρέπει να κάνει κάποιας μορφής επανόρθωση που φανερώνει μετάνοια, αλλά την ίδια στιγμή δεν χρειάζεται να αισθάνεται ένοχος σχετικά με την αδυναμία του να πραγματοποιήσει πλήρη αποκατάσταση. Η επανόρθωση πρέπει να είναι καρπός τής σωτηρίας μας — και όχι προαπαιτούμενο της. Αν έχεις λάβει άφεση αμαρτιών δια της πίστης στον Ιησού Χριστό, όλες οι αμαρτίες σου είναι συγχωρημένες, είτε είχες την δυνατότητα να κάνεις αποκατάσταση γι’ αυτές, είτε όχι.
English
Τι αναφέρει η Αγία Γραφή περί επανόρθωσης;
