Ερώτηση
Είναι ποτέ σωστό να λες ψέματα;
Απάντηση
Η Αγία Γραφή δεν αναφέρει πουθενά μια περίπτωση όπου το ψέμα θεωρείται κάτι σωστό για να το πράξεις. Η ένατη εντολή απαγορεύει την ψευδή μαρτυρία (Έξοδος 20:16). Στην περικοπή, Παροιμίες 6:16-19, αναφέρονται η «αναληθής γλώσσα» και ο «ψευδομάρτυρας που λέει ψέματα» ως δύο από τα επτά βδελύγματα απέναντι στον Θεό. Η αγάπη «συγχαίρει στην αλήθεια» (Α΄ Κορινθίους 13:6). Για άλλα κείμενα τών Γραφών που μιλούν αρνητικά για το ψέμα, δες Ψαλμός 119:29, 163, 120:2, Παροιμίες 12:22, 13:5, Εφεσίους 4:25, Κολοσσαείς 3:9, και Αποκάλυψη 21:8. Υπάρχουν στην Γραφή πολλά παραδείγματα ανθρώπων που είπαν ψέματα, από την εξαπάτηση τού Ιακώβ στην Γένεση 27, μέχρι την προσποίηση τού Ανανία και της Σαπφείρας στις Πράξεις 5. Ξανά και ξανά, βλέπουμε ότι το ψέμα οδηγεί σε δυστυχία, απώλεια και κρίση.
Υπάρχουν δύο τουλάχιστον περιπτώσεις στην Γραφή όπου το ψέμα παρήγαγε ένα ευνοϊκό αποτέλεσμα. Για παράδειγμα, το ψέμα που οι Εβραίες μαίες είπαν στον Φαραώ φαίνεται να οδήγησε στην ευλογία τού Κυρίου πάνω τους (Έξοδος 1:15-21), και πιθανόν να έσωσε τις ζωές πολλών Εβραίων βρεφών. Ένα ακόμη παράδειγμα είναι το ψέμα που είπε η Ραάβ για να προστατέψει τους Ισραηλίτες κατασκόπους, στον Ιησού του Ναυή 2:5. Είναι, ωστόσο, σημαντικό να σημειώσουμε ότι ο Θεός ποτέ δεν ανέχεται αυτά τα ψέματα. Παρά το «θετικό» αποτέλεσμα αυτών των ψεμάτων, η Γραφή πουθενά δεν εξυμνεί τα ψέματα καθαυτά. Η Γραφή δεν δηλώνει πουθενά ότι υπάρχουν περιπτώσεις όπου το να πεις ψέματα είναι το σωστό πράγμα να κάνεις. Την ίδια στιγμή, η Γραφή δεν δηλώνει ότι δεν υπάρχει πιθανή περίπτωση όπου ένα ψέμα μπορεί να συνιστά μια αποδεκτή επιλογή.
Το ερώτημα λοιπόν παραμένει: υπάρχει ποτέ στιγμή που το ψέμα είναι το σωστό πράγμα να κάνεις; Η πιο συνηθισμένη απεικόνιση αυτού του διλήμματος προέρχεται από την ζωή τής Κόρι τεν Μπουμ στην υπό Ναζιστική κατοχή Ολλανδία. Ουσιαστικά, η ιστορία είναι η εξής: η Κόρι τεν Μπουμ κρύβει Εβραίους στο σπίτι της για να τους προστατέψει από τους Ναζί. Ναζί στρατιώτες έρχονται στο σπίτι της και την ρωτούν αν γνωρίζει πού μπορεί να κρύβονται οι Εβραίοι. Τι πρέπει να κάνει; Να πει την αλήθεια και να επιτρέψει στους Ναζί να συλλάβουν τους Εβραίους που προσπαθούσε να προστατέψει ή να πει ψέματα και να αρνηθεί ότι ξέρει κάτι γι’ αυτούς;
Σε μια περίπτωση σαν κι αυτήν, όπου το ψέμα είναι ο μόνος πιθανός τρόπος ν’ αποτραπεί ένα απαίσιο κακό, ίσως το ψέμα να είναι αποδεκτό. Μια τέτοια περίπτωση θα έμοιαζε κάπως με τα ψέματα που είπαν οι Εβραίες μαίες και η Ραάβ. Σ’ έναν κακό κόσμο, και σε μια απελπιστική κατάσταση, ίσως να είναι το σωστό να διαπράξεις το μικρότερο κακό, να πεις ψέματα, έτσι ώστε να αποτρέψεις ένα πολύ μεγαλύτερο κακό. Παρ’ όλα αυτά, πρέπει να σημειώσουμε ότι τέτοιες περιπτώσεις είναι εξαιρετικά σπάνιες. Είναι πολύ πιθανό πως η συντριπτική πλειοψηφία τών ανθρώπων στην ιστορία δεν έχει αντιμετωπίσει ποτέ μια κατάσταση στην οποία το ψέμα να ήταν το σωστό πράγμα που έπρεπε να κάνουν.
English
Είναι ποτέ σωστό να λες ψέματα;
