το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο
Συγγραφέας: Το Ιωάννης 21:20-24, περιγράφει τον συγγραφέα ως «τον μαθητή που αγαπούσε ο Ιησούς», και για ιστορικούς όσο κι εσωτερικούς λόγους, καταλαβαίνουμε ότι αυτός ο μαθητής ήταν ο απόστολος Ιωάννης, ένας από τους γιους του Ζεβεδαίου (Λουκάς 5:10).Χρονολογία συγγραφής: Η ανακάλυψη συγκεκριμένων θραυσμάτων παπύρων που χρονολογούνται γύρω στο 135 μ.Χ. προϋποθέτουν πως το βιβλίο γράφτηκε, αντιγράφτηκε και κυκλοφόρησε πριν τη συγκεκριμένη χρονολογία. Και ενώ κάποιοι νομίζουν ότι γράφτηκε πριν την καταστροφή της Ιερουσαλήμ (70 μ.Χ.), η περίοδος 85-90 μ.Χ. είναι η πλέον αποδεκτή χρονολογία συγγραφής του.
Σκοπός της συγγραφής: Το Ιωάννης 20:31 παραθέτει τον σκοπό ως εξής: «Τούτα, όμως, γράφτηκαν για να πιστέψετε ότι ο Ιησούς είναι ο Χριστός, ο Υιός του Θεού, και πιστεύοντας να έχετε ζωή στο όνομά του.» Σε αντίθεση με τα τρία συνοπτικά ευαγγέλια, σκοπός του Ιωάννη δεν ήταν να παρουσιάσει μια χρονολογική αφήγηση της ζωής του Χριστού, αλλά τη θεότητά Του. Ο Ιωάννης, όχι μόνο αναζητούσε να ενδυναμώσει την πίστη της δεύτερης γενιάς των πιστών αλλά και να κάνει την χριστιανική πίστη ευρύτερα γνωστή, κι ακόμη να διορθώσει την ψευδή διδασκαλία που απλωνόταν. Ο Ιωάννης έδωσε έμφαση στο πρόσωπο του Ιησού Χριστού ως «τον Γιο του Θεού», τέλειο Θεό και τέλειο άνθρωπο, σε αντίθεση μ' εκείνη την ψευδή διδασκαλία που είδε τον «Χριστό-πνεύμα» να έρχεται πάνω στον άνθρωπο Ιησού κατά την βάπτισή Του και να τον εγκαταλείπει κατά την σταύρωση.
Εδάφια-κλειδιά: «Στην αρχή ήταν ο Λόγος, και ο Λόγος ήταν προς τον Θεό, και Θεός ήταν ο Λόγος. Και ο Λόγος έγινε σάρκα, και κατοίκησε ανάμεσά μας, και είδαμε τη δόξα του, δόξα ως μονογενή από τον Πατέρα, γεμάτος χάρη και αλήθεια.» (Ιωάννης 1:1, 14)
«Κατά την επόμενη ημέρα, ο Ιωάννης βλέπει τον Ιησού να έρχεται προς αυτόν, και λέει: Δέστε, ο Αμνός του Θεού που σηκώνει την αμαρτία τού κόσμου.» (Ιωάννης 1:29)
«Τόσο πολύ αγάπησε ο Θεός τον κόσμο, ώστε παρέδωσε στο θάνατο το μονογενή του Υιό, για να μη χαθεί όποιος πιστεύει σ' αυτόν αλλά να έχει ζωή αιώνια.» (Ιωάννης 3:16, NMB)
«Ο Ιησούς αποκρίθηκε και τους είπε: Τούτο είναι το έργο τού Θεού, να πιστέψετε σ' αυτόν τον οποίον εκείνος απέστειλε.» (Ιωάννης 6:29)
«Ο κλέφτης δεν έρχεται παρά για να κλέψει, να σφάξει και να εξολοθρεύσει· εγώ ήρθα για να έχουν ζωή, και να την έχουν με αφθονία.» (Ιωάννης 10:10)
«Και εγώ δίνω σ' αυτά αιώνια ζωή· και δεν θα χαθούν στον αιώνα, και κανένας δεν θα τα αρπάξει από το χέρι μου.» (Ιωάννης 10:28)
«Ο Ιησούς είπε σ' αυτήν: Εγώ είμαι η ανάσταση και η ζωή· αυτός που πιστεύει σε μένα, και αν πεθάνει, θα ζήσει. Και καθένας που ζει και πιστεύει σε μένα δεν πρόκειται να πεθάνει στον αιώνα. Το πιστεύεις αυτό;» (Ιωάννης 11:25-26)
«Από τούτο θα γνωρίσουν όλοι ότι είστε μαθητές μου, εάν έχετε αγάπη ο ένας προς τον άλλον.» (Ιωάννης 13:35)
«Ο Ιησούς λέει σ' αυτόν: Εγώ είμαι ο δρόμος, και η αλήθεια, και η ζωή· κανένας δεν έρχεται στον Πατέρα, παρά μόνον διαμέσου εμού.» (Ιωάννης 14:6)
«Ο Ιησούς λέει σ' αυτόν: Τόσον καιρό είμαι μαζί σας, και δεν με γνώρισες, Φίλιππε; Όποιος είδε εμένα, είδε τον Πατέρα· και πώς εσύ λες: Δείξε σε μας τον Πατέρα;» (Ιωάννης 14:9)
«Αγίασέ τους μέσα στην αλήθεια σου· ο λόγος ο δικός σου είναι αλήθεια.» (Ιωάννης 17:17)
«Όταν, λοιπόν, ο Ιησούς το πήρε, είπε: Τετέλεσται· και αφού έγειρε το κεφάλι, παρέδωσε το πνεύμα.» (Ιωάννης 19:30)
«Ο Ιησούς λέει σ' αυτόν: Θωμά, επειδή με είδες, πίστεψες· μακάριοι όσοι δεν είδαν και πίστεψαν.» (Ιωάννης 20:29)
Σύντομη σύνοψη: Το ευαγγέλιο σύμφωνα με τον Ιωάννη, διαλέγει επτά, μόνο, θαύματα ως σημάδια για να δείξει τη θεότητα του Χριστού και ν' αποτυπώσει τη διακονία Του. Μερικά από αυτά τα σημάδια και τις ιστορίες βρίσκονται μόνο στο ευαγγέλιο σύμφωνα με τον Ιωάννη. Είναι το πιο θεολογικό από τα τέσσερα ευαγγέλια και συχνά φανερώνει τη λογική που κρύβεται μέσα στα γεγονότα που αναφέρονται στα άλλα ευαγγέλια. Κάνει γνωστά πολλά στοιχεία της επικείμενης διακονίας του Αγίου Πνεύματος που θα ξεκινούσε μετά την Ανάληψή Του. Υπάρχουν συγκεκριμένες λέξεις και φράσεις που χρησιμοποιεί συχνά ο Ιωάννης, που δείχνουν το θέμα που επαναλαμβάνεται συχνά στο ευαγγέλιο του: πιστεύω, μαρτυρία, Παράκλητος, ζωή -θάνατος, φως — σκοτάδι, Εγώ Είμαι (καθώς εν τω Χριστώ συναντάμε τον «Εγώ είμαι ο Ων» της Παλαιάς Διαθήκης), και αγάπη.
Το ευαγγέλιο σύμφωνα με τον Ιωάννη, παρουσιάζει τον Χριστό, όχι από την ανθρώπινη γέννησή Του αλλά από «την αρχή» ως «τον Λόγο» που ως Θεός συμμετέχει σε κάθε φάση της Δημιουργίας (1:1-3) και που αργότερα γίνεται σάρκα (άνθρωπος) (1:14) για να εξαλείψει τις αμαρτίες μας ως ο άμωμος, θυσιαζόμενος Αμνός (Ιωάννης 1:29). Ο Ιωάννης διαλέγει πνευματικές συζητήσεις που δείχνουν ότι ο Ιησούς είναι ο Μεσσίας (4:26) και εξηγούν πώς ο άνθρωπος σώζεται δια του αντικαταστατικού θανάτου Του πάνω στο σταυρό (3:14-16). Οι Ιουδαίοι ηγέτες εξοργίζονται επανειλημμένα επειδή τους ελέγχει, (2:13-16), θεραπεύει το Σάββατο και ισχυρίζεται πως έχει χαρακτηριστικά που ανήκουν μόνο στον Θεό (5:18, 8:56-59, 9:6, 16, 10:33). Ο Ιησούς προετοιμάζει τους μαθητές Του για τον επερχόμενο θάνατό Του και τη διακονία τους μετά την ανάστασή Του και την ανάληψή Του (Ιωάννης 14-17). Έρχεται η ώρα που εθελούσια πεθαίνει στο σταυρό αντί ημών (10:15-18), πληρώνοντας στο ακέραιο το χρέος των αμαρτιών μας (19:30), έτσι ώστε όποιος Τον εμπιστεύεται ως Σωτήρα του για τις αμαρτίες του, θα σωθεί (Ιωάννης 3:14-16). Κατόπιν, ανασταίνεται από τον θάνατο, πείθοντας ακόμα και του πλέον δύσπιστους μαθητές Του, πως είναι Κύριος και Θεός (20:24-29).
Συνδέσεις: Ο Ιωάννης παρουσιάζει την προσωπικότητα του Ιησού ως τον Θεό της Παλαιάς Διαθήκης που φαίνεται έντονα στις επτά διακηρύξεις του Ιησού, «Εγώ Είμαι». Είναι ο «Άρτος της Ζωής» (Ιωάννης 6:35), που προμήθευσε ο Θεός για να τραφούν οι ψυχές του λαού Του, όπως ακριβώς προμήθευσε το μάννα από τον ουρανό για να θρέψει τους Ισραηλίτες στην έρημο (Έξοδος 16:11-36). Ο Ιησούς είναι το «Φως του κόσμου» (Ιωάννης 8:12), το ίδιο Φως που υποσχέθηκε ο Θεός στο λαό Του στην Παλαιά Διαθήκη (Ησαΐας 30:26, 60:19-22) και που φτάνει στο μεσουράνημά του στη νέα Ιερουσαλήμ, όταν ο Χριστός, ο Αμνός, θα είναι το Φως της (Αποκάλυψη 21:23). Δύο διακηρύξεις των «Εγώ Είμαι», αναφέρονται στον Ιησού ως «καλός Ποιμένας» και ως «η θύρα των προβάτων». Εδώ υπάρχουν ξεκάθαρες αναφορές του Ιησού ως τον Θεό της Παλαιάς Διαθήκης, τον Ποιμένα του Ισραήλ (Ψαλμός 23:1, 80:1, Ιερεμίας 31:10, Ιεζεκιήλ 34:23) και, ως την μόνη θύρα για το μαντρί, ο μόνος τρόπος για την απόκτηση της σωτηρίας.
Οι Ιουδαίοι πίστευαν στην ανάσταση και ως εκ τούτου, χρησιμοποίησαν αυτήν τη δοξασία για να παγιδέψουν τον Ιησού ώστε να κάνει δηλώσεις που θα μπορούσαν να τις στρέψουν εναντίον Του. Η δήλωσή Του όμως στον τάφο του Λαζάρου, «Εγώ Είμαι η ανάσταση και η ζωή» (Ιωάννης 11:25) πρέπει να τους κατέπληξε. Ισχυρίστηκε πως είναι η αιτία της ανάστασης και ο κάτοχος της δύναμης πάνω στη ζωή και τον θάνατο. Κανένας άλλος, εκτός από τον ίδιο τον Θεό, θα μπορούσε να ισχυριστεί κάτι τέτοιο. Παρόμοια, η δήλωσή Του πως είναι ο «δρόμος, η αλήθεια και η ζωή» (Ιωάννης 14:6) συνέδεσε ολοφάνερα το πρόσωπό Του με την Παλαιά Διαθήκη. Αυτός είναι ο «δρόμος της αγιότητας» που προφητεύεται στον Ησαΐα 35:8· εγκαθίδρυσε την πόλη της αλήθειας του Ζαχαρία 8:3, όταν, Αυτός που είναι η «αλήθεια», βρισκόταν στην Ιερουσαλήμ και κήρυξε με τους αποστόλους Του τις αλήθειες του ευαγγελίου· και όσον αφορά «τη Ζωή», επιβεβαιώνει τη Θεότητά Του, πως είναι ο Δημιουργός της ζωής, Θεός ενσαρκωθείς (Ιωάννης 1:1-3). Τέλος, ως «το αληθινό Αμπέλι» (Ιωάννης 15:1, 5), ο Ιησούς ταυτίζει τον εαυτό Του με το έθνος του Ισραήλ, που σε πολλές περικοπές της Παλαιάς Διαθήκης αποκαλείται ο αμπελώνας του Κυρίου. Ως το αληθινό Αμπέλι του αμπελώνα του Ισραήλ, σκιαγραφεί τον εαυτό Του ως τον Κύριο του «αληθούς Ισραήλ» — όλων εκείνων που έρχονται σ' Αυτόν με πίστη, γιατί «δεν ταυτίζεται ο αληθινός Ισραήλ μ' όλους όσοι κατάγονται από τον Ισραήλ» (Ρωμαίους 9:6, ΝΜΒ).
Πρακτική εφαρμογή: Το ευαγγέλιο σύμφωνα με τον Ιωάννη, συνεχίζει να εκπληρώνει τον σκοπό του, εμπεριέχοντας πολλές χρήσιμες πληροφορίες για τον ευαγγελισμό (το Ιωάννης 3:16 είναι, πιθανότατα, το πιο γνωστό εδάφιο, αν και δεν κατανοείται σωστά από πολλούς) και χρησιμοποιείται συχνά σε ευαγγελιστικές βιβλικές μελέτες. Στις καταγεγραμμένες συναντήσεις του Ιησού με τον Νικόδημο και τη γυναίκα στο πηγάδι (κεφάλαια 3-4), μπορούμε να μάθουμε πολλά από το υπόδειγμα του Ιησού για τον προσωπικό ευαγγελισμό. Τα παρηγορητικά Του λόγια προς τους μαθητές Του πριν τον θάνατό Του (14:1-6, 16, 16:33) προσφέρουν ακόμα μεγάλη παρηγοριά σε καιρούς που ο θάνατος διεκδικεί τους αγαπημένους μας εν Χριστώ, όπως αναφέρονται στην «αρχιερατική προσευχή» Του για τους πιστούς, στο κεφάλαιο 17. Οι διδαχές του Ιωάννη που αφορούν την θεότητα του Χριστού (1:1-3, 14, 5:22-23, 8:58, 14:8-9, 20:28 κ.ά.) είναι πολύ βοηθητικές στο ν' αντιμετωπίσουμε τις ψευδείς διδασκαλίες κάποιων αιρέσεων που θεωρούν τον Ιησού κάτι λιγότερο από έναν τέλειο Θεό.
English
Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα
Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα
το κατά Ιωάννην ευαγγέλιο
