το βιβλίο Επιστολή προς Φιλήμονα
Συγγραφέας: Ο συγγραφέας της προς Φιλήμονα επιστολής είναι ο απόστολος Παύλος (Φιλήμονα 1:1)Χρονολογία συγγραφής: Η επιστολή προς Φιλήμονα γράφτηκε, περίπου, το 60 μ.Χ.
Σκοπός της συγγραφής: Η επιστολή προς Φιλήμονα είναι η μικρότερη από όλες τις επιστολές του Παύλου και διαπραγματεύεται το θέμα της δουλείας. Η επιστολή υποδηλώνει ότι ο Παύλος ήταν στη φυλακή την εποχή που την γράφει. Ο Φιλήμονας είχε υπό την κυριότητά του έναν δούλο και φιλοξενούσε στο σπίτι του τις συναθροίσεις της τοπικής εκκλησίας. Κατά τη διάρκεια της διακονίας του Παύλου στην Έφεσο, ο Φιλήμονας πιθανότατα ταξίδεψε στην πόλη, άκουσε το κήρυγμα του Παύλου κι έγινε χριστιανός. Ο σκλάβος Ονήσιμος λήστεψε τον κύριό του, τον Φιλήμονα, και δραπέτευσε καταλήγοντας στη Ρώμη και στον Παύλο. Ο Ονήσιμος εξακολουθούσε να είναι ιδιοκτησία του Φιλήμονα και ο Παύλος έγραψε για να διευκολύνει τον δρόμο της επιστροφής στον κύριό του. Μέσω της μαρτυρίας του Παύλου, ο Ονήσιμος έγινε χριστιανός (Φιλήμονα 10) και ο Παύλος ήθελε να δεχτεί ο Φιλήμονας τον Ονήσιμο ως αδελφό εν Χριστώ και όχι απλά ως έναν δούλο.
Εδάφια-κλειδιά: Φιλήμονα 6: «Για να γίνει η κοινωνία της πίστης σου ενεργός με τη φανέρωση κάθε καλού, που υπάρχει ανάμεσά σας, σε σχέση με τον Ιησού Χριστό.»
Φιλήμονα 16: «Όχι πια ως δούλο, αλλά παραπάνω από δούλο –ως αγαπητό αδερφό. Σ' εμένα είναι πράγματι πολύ αγαπητός, πολύ περισσότερο θα είναι σ' εσένα και ως άνθρωπος και ως χριστιανός. Όχι πλέον ως δούλο, αλλά περισσότερο από δούλο, αδελφό αγαπητό, μάλιστα σε μένα, πόσο δε μάλλον σε σένα, και κατά σάρκα και εν Κυρίω.» (ΝΜΒ)
Φιλήμονα 18: «Και αν σε αδίκησε σε κάτι ή χρωστάει, λογάριαζέ το σε μένα.»
Σύντομη σύνοψη: Ο Παύλος είχε προειδοποιήσει τους κυρίους δούλων ότι είχαν ευθύνη απέναντι στους δούλους τους και παρουσίασε τους δούλους ως ηθικά υπεύθυνες υπάρξεις που έπρεπε να σέβονται τον Θεό. Στην επιστολή προς Φιλήμονα, ο Παύλος δεν καταδικάζει την δουλεία αλλά συστήνει τον Ονήσιμο ως χριστιανό αδελφό αντί για δούλο. Όταν ένας κύριος μπορεί ν' αναφερθεί σ' έναν δούλο ως αδελφό, ο δούλος έχει φτάσει στο σημείο που ο νομικός τίτλος του δούλου δεν έχει σημασία. Η εκκλησία των πρώτων χρόνων δεν επιτέθηκε ευθέως στη δουλεία αλλά έθεσε το θεμέλιο για μια νέα σχέση ανάμεσα στον κύριο και τον δούλο. Ο Παύλος επιδίωξε να ενώσει τον Φιλήμονα και τον Ονήσιμο με χριστιανική αγάπη έτσι ώστε η χειραφέτηση θα γινόταν αναγκαία. Ο θεσμός της δουλείας θα πέθαινε μόνο μετά την έκθεση του στο φως του ευαγγελίου.
Συνδέσεις: Ίσως πουθενά αλλού μέσα στην Καινή Διαθήκη δεν παρουσιάζεται με τόσο όμορφο τρόπο η διαφορά ανάμεσα στον νόμο και τη χάρη. Τόσο ο Ρωμαϊκός όσο και ο Μωσαϊκός Νόμος της Παλαιάς Διαθήκης έδιναν στον Φιλήμονα το δικαίωμα να τιμωρήσει τον δραπέτη δούλο που ήταν ιδιοκτησία του. Η Διαθήκη όμως της χάρης μέσω του Κυρίου Ιησού επιτρέπει και στον κύριο και στον δούλο να έχουν κοινωνία αγάπης πάνω στην ίδια βάση μέσα στο Σώμα του Χριστού.
Πρακτική εφαρμογή: Ιδιοκτήτες, πολιτικοί ηγέτες, στελέχη επιχειρήσεων και γονείς μπορούν ν' ακολουθήσουν το πνεύμα της διδασκαλίας του Παύλου συμπεριφερόμενοι στους υπαλλήλους, τους συναδέλφους και τα μέλη των οικογενειών τους ως μέλη του Σώματος του Χριστού. Οι χριστιανοί στη σύγχρονη κοινωνία δεν πρέπει ν' αντιμετωπίζουν τους βοηθούς σαν σκαλοπάτια που ανεβαίνοντάς τα θα επιτύχουν τις φιλοδοξίες τους αλλά ως χριστιανούς αδελφούς και αδελφές που πρέπει ν' αντιμετωπίζονται με συμπόνια. Επί πλέον, όλοι οι χριστιανοί ηγέτες πρέπει να αναγνωρίζουν ότι ο Θεός τους κρατά υπόλογους για το πώς συμπεριφέρονται σ' εκείνους που εργάζονται γι' αυτούς, είτε οι εργαζόμενοι είναι χριστιανοί είτε όχι. Τελικά θα δώσουν λόγο στον Θεό για τις πράξεις τους (Κολοσσαείς 4:1).
English
Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα
Επιστροφή στην Ελληνική αρχική σελίδα
το βιβλίο Επιστολή προς Φιλήμονα
