Ερώτηση
Ποιοι είναι οι δύο μάρτυρες στο βιβλίο τής Αποκάλυψης;
Απάντηση
Υπάρχουν τρεις βασικές απόψεις αναφορικά με την ταυτότητα τών δύο μαρτύρων στην Αποκάλυψη 11:3-12: 1) Μωυσής και Ηλίας, 2) Ενώχ και Ηλίας, και 3) δύο άγνωστοι πιστοί που ο Θεός καλεί να καταστούν δικοί Του μάρτυρες στους έσχατους καιρούς.
Ο Μωυσής και ο Ηλίας θεωρούνται πιθανοί σύμφωνα με την δύναμη τών μαρτύρων να μετατρέψουν το νερό σε αίμα (Αποκάλυψη 11:6), κάτι που έκανε ο Μωυσής (Εξοδος, κεφάλαιο 7)· και την δύναμη να εξοντώσουν ανθρώπους με φωτιά από τον ουρανό (Αποκάλυψη 11:5), πράγμα που έκανε ο Ηλίας (Β΄ Βασιλέων, κεφάλαιο 1). Η άποψη αυτή ενισχύεται από το γεγονός ότι ο Μωυσής και ο Ηλίας εμφανίστηκαν με τον Ιησού στην μεταμόρφωσή Του (Ματθαίος 17:3-4). Επιπρόσθετα, η ιουδαϊκή παράδοση προσδοκά πως ο Μωυσής και ο Ηλίας θα επιστρέψουν στο μέλλον. Το Μαλαχίας 4:5 προλέγει τον ερχομό τού Ηλία, και κάποιοι Ιουδαίοι πιστεύουν ότι η υπόσχεση τού Θεού να εγείρει έναν προφήτη σαν τον Μωυσή (Δευτερονόμιο 18:15, 18), καθιστά αναγκαία και την επιστροφή τού Μωυσή.
Ο Ενώχ και ο Ηλίας είναι πιθανό ν’ αποτελούν τους δύο μάρτυρες διότι είναι τα δύο πρόσωπα τής ιστορίας που δεν πέθαναν ποτέ (Γένεση 5:24, Β΄ Βασιλέων 2:11). Το γεγονός ότι ούτε ο Ενώχ ούτε ο Ηλίας πέθαναν, φαίνεται να πληροί τις προϋποθέσεις για τον θάνατο και την ανάσταση τών δύο μαρτύρων (Αποκάλυψη 11:7-12). Οι υπερασπιστές αυτής της άποψης ισχυρίζονται πως με βάση το Εβραίους 9:27 (όλοι οι άνθρωποι πεθαίνουν μια φορά) αποκλείει τον Μωυσή από του να είναι ο ένας μάρτυρας, αφού ο Μωυσής πέθανε (Δευτερονόμιο 34:5). Υπάρχουν, όμως, στην Γραφή αρκετοί άλλοι που πέθαναν δύο φορές —π.χ., ο Λάζαρος, η Δορκάς και η κόρη του Ιάειρου— έτσι, δεν υπάρχει λόγος γιατί θα πρέπει ο Μωυσής ν’ αποκλειστεί σ’ αυτήν την βάση.
Η τρίτη άποψη ισχυρίζεται, ουσιαστικά, ότι το κεφάλαιο 11 της Αποκάλυψης δεν συνδέει κανένα φημισμένο όνομα με τους δύο μάρτυρες. Αν οι μάρτυρες ήταν ο Μωυσής και ο Ηλίας, ή ο Ενώχ και ο Ηλίας, γιατί να σιωπά η Γραφή για την ταυτότητά τους; Ο Θεός είναι απολύτως ικανός να λάβει δύο «συνηθισμένους» πιστούς και να τους ενδυναμώσει να πραγματοποιήσουν τα ίδια σημεία και θαύματα όπως ο Μωυσής και ο Ηλίας. Δεν υπάρχει κάτι στην Αποκάλυψη 11 που απαιτεί να υποθέσουμε μια «σπουδαία» ταυτότητα για τους δύο μάρτυρες.
Ποια άποψη είναι η σωστή; Δεν γνωρίζουμε με σιγουριά. Η πιθανή αδυναμία της πρώτης άποψης είναι ότι ο Μωυσής έχει ήδη πεθάνει και συνεπώς δεν μπορεί να είναι ο ένας εκ των δύο μαρτύρων (καθώς ο θάνατός του θα ερχόταν σε αντίφαση με το Εβραίους 9:27)· οι υπερασπιστές, όμως, της άποψης αυτής θα ισχυριστούν ότι όλοι οι άνθρωποι στην Γραφή που θαυματουργικά αναστήθηκαν (όπως ο Λάζαρος), πέθαναν ξανά αργότερα. Μπορούμε να θεωρήσουμε πως το Εβραίους 9:27 εκφράζει έναν «γενικό κανόνα» και όχι μια παγκόσμια αρχή. Οσον αφορά τις προρρήσεις τής Γραφής για τον ερχομό τού Ηλία και του προφήτη σαν τον Μωυσή, η Καινή Διαθήκη καθιστά σαφές ότι αυτές οι προφητείες εκπληρώθηκαν από τον Ιωάννη τον βαπτιστή και τον Ιησού αντιστοίχως.
Δεν υπάρχουν φανερές αδυναμίες στην δεύτερη άποψη για τον Ενώχ και τον Ηλία, καθώς λύνεται το ζήτημα τού «θανάτου άπαξ». Υπάρχει νόημα στην άποψη ότι ο Θεός μπορεί να πήρε τον Ενώχ και τον Ηλία στον Ουρανό χωρίς να πεθάνουν για να τους «σώσει» για κάποιον ειδικό, μελλοντικό σκοπό. Δεν φαίνεται, επίσης, να υπάρχει κάποια αδυναμία στην τρίτη άποψη.
Και οι τρεις απόψεις είναι εύλογες, αλλά δεν μπορούμε να είμαστε απόλυτα βέβαιοι για κάποια από τις τρεις, από την στιγμή που η Γραφή δεν φανερώνει την ταυτότητα τών μαρτύρων. Οι χριστιανοί δεν θα πρέπει να δογματίζουν πάνω στο θέμα αυτό.
English
Ποιοι είναι οι δύο μάρτυρες στο βιβλίο τής Αποκάλυψης;
