Ερώτηση
Τι σημαίνει να κάνεις ανώφελες επαναλήψεις στην προσευχή;
Απάντηση
Ο Ιησούς είπε στην επί του Ορους Ομιλία, «Και όταν προσεύχεστε, μην περιττολογείτε όπως κάνουν οι ειδωλολάτρες, γιατί νομίζουν πως χάρη στην πολυλογία τους θα εισακουστούν.» (Ματθαίος 6:7). Η λέξη που χρησιμοποιεί το αρχικό ελληνικό κείμενο της Καινής Διαθήκης είναι το ρήμα βαττολογέω που σημαίνει επαναλαμβάνω το ίδιο πολλές φορές όπως κάνουν αυτοί που τραυλίζουν. Ετσι, βαττολογία σημαίνει ματαιολογία, φλυαρία. Ο Ιησούς μάς προειδοποιεί ότι η επανάληψη ανώφελων φράσεων στις προσευχές μας δεν θα βοηθήσουν ώστε να εισακουστούν από τον Θεό. Ο Ουράνιος Πατέρας δεν νοιάζεται για τον αριθμό τών λέξεων, τις ποιητικές εκφράσεις ή την επανάληψη λέξεων που δεν έχουν κανένα νόημα (μάντρας)· αγαπάει «αλήθεια στην καρδιά» (Ψαλμός 51:6).
Ο Ιησούς επισημαίνει ότι η χρήση λέξεων ή τυποποιημένων φράσεων κατ’ επανάληψη αποτελεί μια πρακτική τών «εθνικών» ή «ειδωλολατρών» και δεν πρέπει να έχει θέση στην χριστιανική προσευχή. Οι προσευχές μας πρέπει να μοιάζουν με την σύντομη και απλή προσευχή τού Ηλία στο όρος Κάρμηλος και όχι σαν τις επιμήκεις, επαναλαμβανόμενες προσευχές τών προφητών τού Βάαλ (δες Α΄ Βασιλέων 18:25-39).
Όταν προσευχόμαστε, μιλάμε στον Θεό και Τον λατρεύουμε, όπως είναι μια συζήτηση που κάνουμε με την καρδιά μας. Πολλές θρησκείες —συμπεριλαμβανομένων μερικών κλάδων τού χριστιανισμού— έχουν υιοθετήσει προσευχές ρουτίνας που συμβουλεύουν να τις επαναλαμβάνουν οι πιστοί ξανά και ξανά. Μερικές εκκλησίες φτάνουν στο σημείο να απαιτούν από τα μέλη τους να προφέρουν μια συγκεκριμένη προσευχή ορισμένες φορές ώστε ν’ απαλλαχτούν από την αμαρτία. Αυτό συνιστά παγανισμό και δεισιδαιμονία· τέτοιες τυποποιημένες προσευχές αποτελούν ανώφελες επαναλήψεις που δεν έχουν θέση στην εκκλησία. Ο Ιησούς έχει ήδη κάνει εξιλασμό για τις αμαρτίες μας μια φορά για πάντα (Εβραίους 10:10), και μπορούμε να πλησιάζουμε τον θρόνο της χάρης με παρρησία εξαιτίας τής θυσίας τού Χριστού (Εβραίους 4:15-16), και όχι ένεκα της δικής μας «πολυλογίας» (Ματθαίος 6:7).
Είναι εύκολο να εμπλακούμε σε μάταιες επαναλήψεις, επαναλαμβάνοντας τις ίδιες λέξεις στις προσευχές μας αντί να σκεπτόμαστε τα λόγια που λέμε ή ν’ αφήνουμε την καρδιά μας να εκφραστεί. Πρέπει να στρέφουμε την προσοχή μας στον Θεό με προσευχή και να Τον τιμάμε στην καρδιά μας. Στον Ησαΐα 29:13 ο Θεός λέει, «Γι’ αυτό ο Κύριος λέει: Επειδή ο λαός αυτός με πλησιάζει με το στόμα του, και με τιμάει με τα χείλη του, αλλά η καρδιά του απέχει μακριά από μένα, …».
Η προειδοποίηση τού Ιησού ενάντια στις ανώφελες επαναλήψεις σημαίνει ότι πρέπει ν’ αποφεύγουμε την χρήση και επανάληψη ανώφελων ή άνευ νοήματος λέξεων στις προσευχές μας. Η επανάληψη γεμίζει τον χρόνο αλλά δεν αποδεικνύει την αφιέρωσή μας ή ακριβέστερα ότι είναι πιθανότερο να μας ακούσει ο Θεός. Πρέπει να διδάξουμε τα παιδιά μας από μικρή ηλικία να προσεύχονται με φυσικό, διαλογικό τρόπο, με σεβασμό προς Εκείνον στον οποίο απευθύνονται.
Η επιμονή στην προσευχή δεν είναι το ίδιο με την χρήση μάταιων επαναλήψεων. Δεν υπάρχει κάτι κακό όταν προσευχόμαστε για το ίδιο ζήτημα δύο ή περισσότερες φορές (δες Β΄ Κορινθίους 12:8). Εν τέλει, ο Ιησούς μας δίδαξε ότι «πρέπει πάντοτε να προσευχόμαστε και να μην αποκάμνουμε» (Λουκάς 18:1). Ετσι προκύπτει ότι οι προσευχές μας βγαίνουν από την καρδιά μας, είναι αυθόρμητες και τιμούν τον Θεό· δεν πρόκειται για επανάληψη λόγων που έγραψε κάποιος άλλος.
Η Αγία Γραφή μάς διδάσκει να προσευχόμαστε με πίστη (Ιακώβου 1:6), απευθυνόμενοι αμέσως στον Θεό (Ματθαίος 6:9), και στο όνομα τού Ιησού (Ιωάννης 14:13). Πρέπει να προσφέρουμε τις προσευχές μας με σεβασμό και ταπεινοφροσύνη (Λουκάς 18:13), με επιμονή (Λουκάς 18:1), και με υποταγή στο θέλημα τού Θεού (Ματθαίος 6:10). Η Αγία Γραφή μάς διδάσκει ν’ αποφεύγουμε τις υποκριτικές προσευχές, που σκοπό έχουν να τις ακούσουν οι άνθρωποι (Ματθαίος 6:5), ή βασίζονται σε μάταιες επαναλήψεις (Ματθαίος 6:7).
English
Τι σημαίνει να κάνεις ανώφελες επαναλήψεις στην προσευχή;
