Ερώτηση
Τι είναι ο Θεός;
Απάντηση
Ο A. W. Tozer έγραψε, «Με τι μοιάζει ο Θεός; Αν με αυτήν την ερώτηση εννοούμε, 'τι είναι ο Θεός καθ' εαυτός;' δεν υπάρχει απάντηση. Αν εννοούμε 'τι έχει αποκαλύψει ο Θεός για τον εαυτό Του, που η ευσεβής λογική μπορεί να κατανοήσει;' Τότε υπάρχει, πιστεύω, απάντηση πλήρης και ικανοποιητική.»
Έχει δίκιο ο Tozer πως δεν μπορούμε να γνωρίζουμε τι είναι ο Θεός ως προς το Είναι Του καθ' εαυτό. Στο βιβλίο του Ιώβ εκφράζεται ο προβληματισμός, «Μπορείς να εξιχνιάσεις τα βάθη του Θεού; Μπορείς να εξιχνιάσεις με εντέλεια τον Παντοδύναμο; Αυτά είναι σαν τα ύψη τού ουρανού· τι μπορείς να κάνεις; Είναι βαθύτερα από τον άδη· τι μπορείς να γνωρίσεις;» (Ιώβ 11:7–8).
Μπορούμε όμως να ρωτήσουμε τι έχει ο Θεός αποκαλύψει για τον εαυτό Του στον λόγο Του και στη Δημιουργία που η «ευσεβής λογική» μπορεί να συλλάβει.
Όταν ο Θεός οδήγησε τον Μωυσή να παρασταθεί στον Φαραώ της Αιγύπτου και ν' απαιτήσει την απελευθέρωση των Ισραηλιτών, ο Μωυσής Τον ρώτησε, «Δες, όταν εγώ πάω στους γιους Ισραήλ, και τους πω: Ο Θεός των πατέρων σας με απέστειλε σε σας, κι εκείνοι με ρωτήσουν: Τι είναι το όνομά του; Τι θα τους πω;» (Έξοδος 3:13).
Η απάντηση που ο Θεός έδωσε στον Μωυσή ήταν απλή αλλά πολύ αποκαλυπτική: «Και ο Θεός είπε στον Μωυσή: Εγώ είμαι ο Ων· και είπε: Έτσι θα πεις στους γιους Ισραήλ: Ο Ων με απέστειλε σε σας.» (Έξοδος 3:14). Το εβραϊκό κείμενο του εδαφίου Έξοδος 3:14 γράφει κυριολεκτικά, «Εγώ είμαι αυτός που εγώ είμαι.»
Το όνομα αυτό φανερώνει το γεγονός ότι ο Θεός είναι η απόλυτη Ύπαρξη, ή αυτό που κάποιοι αποκαλούν πραγματικότητα. Η καθαρή πραγματικότητα είναι αυτό που ΥΠΑΡΧΕΙ χωρίς την πιθανότητα να μην υπάρχει. Με άλλα λόγια, πολλά πράγματα μπορούν να έχουν ύπαρξη (π.χ., οι άνθρωποι, τα ζώα, τα φυτά), αλλά μόνον κάποιος μπορεί να είναι ύπαρξη. Όλα όσα υπάρχουν, έχουν ύπαρξη αλλά μόνον ο Θεός είναι Ύπαρξη.
Το γεγονός ότι ο Θεός μόνο είναι Ύπαρξη οδηγεί σε πέντε, τουλάχιστον, αλήθειες για το τι είναι ο Θεός – τι είδους ύπαρξη είναι.
Πρώτον, ο Θεός, μόνο, είναι αυθύπαρκτη ύπαρξη και η πρώτη αιτία κάθε πράγματος που υπάρχει. Το Ιωάννης 5:26 το λέει απλά, «… ο Πατέρας έχει μέσα στον εαυτό του ζωή…», και ο Παύλος κήρυξε, «ούτε λατρεύεται από χέρια ανθρώπων, ωσάν να έχει ανάγκη από κάτι, επειδή αυτός δίνει σε όλους ζωή και πνοή και τα πάντα» (Πράξεις 17:25).
Δεύτερον, ο Θεός είναι η αναγκαία ύπαρξη. Αναγκαία ύπαρξη είναι εκείνη η ύπαρξη της οποίας η ανυπαρξία είναι αδύνατη. Μόνον ο Θεός είναι αναγκαία ύπαρξη· όλα τα άλλα αποτελούν δυνητικές υπάρξεις, που σημαίνει ότι θα μπορούσαν να μην υπάρχουν. Αν όμως ο Θεός δεν υπήρχε, τότε τίποτε άλλο δεν θα υπήρχε. Μόνον Αυτός είναι η αναγκαία ύπαρξη μέσω της οποίας κάθε τι άλλο υπάρχει τώρα – γεγονός που ο Ιώβ το εκφράζει ως εξής: «Αν βάλει την καρδιά του επάνω στον άνθρωπο, θα σύρει στον εαυτό του το πνεύμα του και την πνοή του· κάθε σάρκα θα εκπνεύσει μαζί, και ο άνθρωπος θα επιστρέψει στο χώμα.» (Ιώβ 34:14–15).
Ο Θεός είναι προσωπική ύπαρξη. Η λέξη προσωπική σ' αυτό το πλαίσιο δεν αναφέρεται στο είδος της προσωπικότητας (λέμε λ.χ., ευχάριστη, εξωστρεφής, κ.λπ.)· σημαίνει πως «έχει σκοπούς». Ο Θεός είναι ύπαρξη που θέτει σκοπούς διότι έχει θέληση, δημιουργεί και κατευθύνει τα γεγονότα ώστε να ταιριάξουν στα σχέδιά Του. Ο προφήτης Ησαΐας έγραψε, «Θυμηθείτε τα προγενέστερα, τα εξαρχής· επειδή, εγώ είμαι ο Θεός και δεν υπάρχει άλλος· εγώ είμαι ο Θεός, και κανένας δεν είναι όμοιος με μένα· ο οποίος εξαρχής αναγγέλλω το τέλος, και από πρωτύτερα αυτά που ακόμη δεν συνέβησαν, λέγοντας: Η βουλή μου θα σταθεί, και θα εκτελέσω ολόκληρο το θέλημά μου.» (Ησαΐας 46:9–10).
Τέταρτον, ο Θεός είναι τριαδική ύπαρξη. Η αλήθεια αυτή αποτελεί μυστήριο αλλά όλες οι Γραφές μιλούν γι' αυτήν. Η Αγία Γραφή διατυπώνει καθαρά πως υπάρχει μόνο ένας Θεός: «Άκου, Ισραήλ· ο Κύριος ο Θεός μας είναι ένας Κύριος.» (Δευτερονόμιο 6:4). Η Γραφή επίσης διακηρύττει ότι υπάρχει πλήθος στη θεότητα. Πριν ο Ιησούς αναληφθεί στον Ουρανό, έδωσε την ακόλουθη εντολή στους μαθητές Του: «Αφού, λοιπόν, πορευτείτε, κάντε μαθητές όλα τα έθνη, βαπτίζοντάς τους στο όνομα του Πατέρα και του Υιού και του Αγίου Πνεύματος.» (Ματθαίος 28:19). Σημείωσε τον ενικό αριθμό στη λέξη «όνομα» στο εδάφιο αυτό· δεν λέει «ονόματα», που θα έδινε τη έννοια τριών θεών. Υπάρχει ένα όνομα που ανήκει και στα τρία Πρόσωπα που αποτελούν τη θεότητα.
Οι Γραφές αναφέρονται σαφώς σε πολλά σημεία στον Θεό-Πατέρα, στον Χριστό-Θεό και στο Άγιο Πνεύμα-Θεό. Για παράδειγμα, το γεγονός ότι ο Χριστός κατέχει την αυθυπαρξία και αποτελεί την πρώτη αιτία του παντός, δηλώνεται στα πρώτα εδάφια του Ιωάννη: «Όλα έγιναν διαμέσου αυτού και χωρίς αυτόν δεν έγινε ούτε ένα το οποίο έχει γίνει. Μέσα σ' αυτόν ήταν ζωή…» (Ιωάννης 1:3–4). Η Αγία Γραφή ακόμη λέει ότι ο Χριστός είναι μια αναγκαία ύπαρξη: «κι αυτός είναι πριν από όλα, και όλα συντηρούνται διαμέσου αυτού» (Κολοσσαείς 1:17).
Πέμπτον, ο Θεός είναι ύπαρξη αγάπης. Κατά τον ίδιο τρόπο που πολλά πράγματα μπορούν να υπάρξουν αλλά μόνο κάποιος μπορεί να είναι ύπαρξη, έτσι άνθρωποι και άλλα ζωντανά δημιουργήματα μπορούν να βιώνουν την αγάπη, αλλά μόνο ένας μπορεί να είναι αγάπη. Το Α΄ Ιωάννου 4:8 κάνει την απλή οντολογική δήλωση, «ο Θεός είναι αγάπη».
Τι είναι ο Θεός; Ο Θεός είναι ο μόνος που μπορεί να πει, «εγώ είμαι αυτός που είμαι». Ο Θεός είναι καθαρή ύπαρξη, αυθύπαρκτος και η αιτία παντός άλλου που έχει ύπαρξη. Είναι η μόνη αναγκαία ύπαρξη, είναι Θεός που θέτει σκοπούς/προσωπικός, και κατέχει τόσο την ενότητα όσο και την ποικιλία.
Ο Θεός, επίσης, είναι αγάπη. Σε προσκαλεί να Τον αναζητήσεις και ν' ανακαλύψεις την αγάπη που έχει για σένα στον λόγο Του και στη ζωή του Υιού Του, του Ιησού Χριστού, Αυτού που πέθανε για τις αμαρτίες σου κι έγινε ο δρόμος για να μπορείς να ζήσεις αιώνια μαζί Του.
English
Τι είναι ο Θεός;
