Saludsod
Babbai a papastor / mangaskasaba? Ania kadi ti ibaga ti Biblia maipapan kadagiti babbai nga agminministro?
Sungbat
Awan siguron ti nabarbara pay a debate iti agdama nga iglesia ngem iti maipapan kadagiti babbai nga agserserbi kas papastor/mangaskasaba. Kas supapakna, napateg unay a saan koma a kitaen daytoy a banag kas naggigiddiatan dagiti babbai ken lallaki. Adda dagiti babbai a mamati a saan koma nga agserbi dagiti babbai kas papastor ken patienda nga adda dagiti panagministro a pinaritan ida ti Biblia. Adda met dagiti lallaki a mamati a mabalin dagiti babbai ti mangasaba ken awan ti aniaman a naiparit iti panagministrodo. Saan daytoy a maipapan pinnangatoan wenno panangidumduma. Daytoy ket parikut a maipapan iti panangipatarus iti Biblia.
Ibaga ti Sao ti Dios, “Siuulimek ken sipapakumbaba koma nga agsursuro dagiti babbai. Diak ipalubos a mangisuroda wenno iturayanda dagiti lallaki. Masapul nga agulimekda” (1 Timoteo 2:11-12). Nangidutok ti Dios iti iglesia kadagiti agduduma nga akem para kadagiti lallaki ken babbai. Bunga daytoy iti wagas a pannakaparsua ti sangkataoan ken iti wagas nga iseserrek ti basol ditoy lubong (1 Timoteo 2:13-14). Babaen ken ni apostol Pablo, pinaritan ti Dios dagiti babbai a mangakem iti panagisuro ken/wenno iti pananggun-od iti naespirituan a panangituray kadagiti lallaki. Daytoy ti mangiparit kadagiti babbai nga agbalin a pastor dagiti lallaki, banag a pakairamanan ti panangasaba, publiko a panagisuro, ken naespirituan a panangituray kadagiti lallaki.
Adda adu a pangsuppiat iti daytoy a pannirigan maipapan kadagiti babbai a papastor. Ti umuna, pinaritan ni Pablo dagiti babbai nga agisuro agsipud ta idi umuna a siglo, gagangay nga awan adal dagiti babbai. Nupay kasta, saan met a masarakan ti pannakadakamat ti kangato ti adal iti 1 Timoteo 2:11-14. No ti adal ket maysa a sagudayen iti panagministro, ngarud saan nga agbalin ti kaadduan kadagiti adalan ni Jesus. Ti maikadua a pangsuppiat, dagiti laeng babbai a taga-Efeso ti pinaritan ni Pablo a mangisuro kadagiti lallaki (naisurat ti 1 Timoteo a para ken ni Timoteo, ti pastor ti iglesia idiay Efeso). Agdinamag ti Efeso gapu iti templona a para ken ni Artemis. Agsipud ta babbai ti agturturay iti dayta a sekta ti paganismo—ngarud, mabalin daytoy a kapanunotan. Sinuppiat laeng ni Pablo ti sursuro dagiti agdaydayaw kadagiti didiosen a babbai idiay Efeso ta kasapulan ti iglesia sadiay ti maiduma manipud iti kadakuada. Nupay kasta, saan met pulos ngarud a nadakamat ti Artemis iti 1 Timoteo. Saan met a dinakamat ni Pablo ti gagangay a sursuro dagiti agdaydayaw ken ni Artemis kas rason koma kadagiti naiparit iti 1 Timoteo 2:11-12.
Ti maikatlo a pangsuppiat, dakdakamaten laeng ni Pablo ti maipapan kadagiti agassawa, saan a ti sapasap a lallaki ken babbai. Mabalin a maipapan iti agassawa ti Griego a sao a nausar iti 1 Timoteo 2 para iti “babai” ken “lalaki”; nupay kasta, nalawlawa ngem dayta ti saklaw ti sao a nausar. Mainayon pay, nausar met laeng dagitoy a sao a Griego iti bersikulo 8-10. Dagiti laeng kadi assawa a lalaki ti awanan gura ken riri a mangitag-ay iti im-imada iti panagkararag (bersikulo 8)? Dagiti laeng kadi assawa a babai ti agkawes a nanakman, agaramid kadagiti nasasayaat a bambanag, ken agdayaw iti Dios (bersikulo 9-10)? Siempre saan. Nalawag a maipapan kadagiti amin a lallaki ken babbai ti bersikulo 8-10, saan laeng a maipapan kadagiti assawa a lalaki ken babai. Awan ti aniaman a pakakitaan iti konteksto ti bersikulo 11-14 a mangibaga a para laeng daytoy kadagiti assawa a lalaki ken babai.
Ngem sabali pay a pangsuppiat iti daytoy patarus a maipapan kadagiti babbai nga agminministro kas papastor ket mainaig kadagiti babbai iti Biblia nga addaan akem kas lider, kangrunaanna kada Miriam, Deborah, ken Huldah iti Daan a Tulag. Pudno a pinili ti Dios dagitoy a babbai para iti naisangsangayan a panagserbi Kenkuana ken tapno agtakderda kas pagulidanan iti pammati, kinatured, ken, wen, kinapangulo. Nupay kasta, saan a mainaig ti panagturay dagiti babbai iti Daan a Tulag kadagiti papastor iti iglesia. Iparang dagiti Surat iti Baro a Tulag ti baro a pagwadan para kadagiti tattao ti Dios—ti iglesia, ti bagi ni Cristo—ket mairaman iti dayta a pagwadan ti naiduma a kita ti turay a para iti iglesia, saan a para iti nasion ti Israel wenno aniaman a kagimongan iti Daan a Tulag.
Nausar met laeng dagitoy nga argumento iti Baro a Tulag babaen kada Priscila ken Akila. Iti Aramid 18, naiparang da Priscila ken Akila kas matalek a ministro ni Cristo. Nadakamat nga umuna ti nagan ni Priscila, mabalin a gapu ta nalatlatak isuna ngem ti asawana iti panagministro. Insuro ngata da Priscila ken ti asawana ti ebanghelio ni Jesu-Cristo ken ni Apollos? Wen, iti pagtaenganda “inlawlawagda a naimbag kenkuana ti Dalan ti Dios” (Aramid 18:26). Dinakamat kadi ti Biblia a nagpastor ni Priscila iti maysa nga iglesia wenno nagisuro iti publiko wenno nagbalin a naespirituan a lider iti gimong dagiti namati? Saan, iti pannakaammotayo, saan a nainaig ni Priscila iti panagministro a maisupadi iti 1 Timoteo 2:11-14.
Iti Roma 16:1, naawagan ni Febe kas “diakono” (wenno “adipen”) iti iglesia ken nangato ti panangraem ni Pablo kenkuana. Ngem kas met laeng ken ni Priscilla, awan ti masarakan iti Nasantoan a Surat a mangibaga a nagpastor isuna wenno nangisursuro kadagiti lallaki iti iglesia. Ti “kabaelan a mangisuro” ket naited kas alagaden para kadagiti panglakayen, ngem saan a para kadagiti diakono (1 Timoteo 3:1-13; Tito 1:6-9).
Nalawag ti panangipaay ti 1 Timoteo 2:11-14 iti rason no apay a saan a mabalin nga agpastor dagiti babbai. Nangrugi ti bersikulo 13 iti “ngem,” banag a mangited iti “gapu” iti sinao ni Pablo iti bersikulo 11-12. Apay ta saan a mabalin nga agisuro wenno maaddaan dagiti babbai iti turay kadagiti lallaki? Agsipud ta “naparsua nga immuna ni Adan sa ni Eva. Saan a ni Adan ti naallilaw no di ket ti babai a nangsalungasing iti linteg ti Dios” (bersikulo 13-14). Pinarsua nga immuna ti Dios ni Adan sa ni Eva tapno agbalin a “katulongan” para kenkuana. Adda sapasap a pakainaigan ti urnos ti pannakaparsua iti uneg ti familia (Efeso 5:22-23) ken iti iglesia.
Naited met iti 1 Timoteo 2:14 ti kinapudno a naallilaw ni Eva kas rason no apay a saan nga agserbi dagiti babbai kas papastor wenno maaddaan iti turay kadagiti lallaki. Saan a kayat a saoen daytoy a nakapkapuy wenno nalaklaka a maallilaw dagiti babbai ngem kadagiti lallaki. No amin dagiti babbai ket nalaklaka a maallilaw, apay ngarud ta mapalubosanda a mangisuro kadagiti ubbing (a nalaka a maallilaw) ken kadagiti dadduma pay a babbai (a nalaka met laeng a maallilaw)? Ti laeng ibaga ti bersikulo ket saan koma nga isuro dagiti babbai dagiti lallaki wenno saanda koma a maaddaan iti naespirituan a turay kadagiti lallaki agsipud ta naallilaw ni Eva. Inkeddeng ti Dios nga ited kadagiti lallaki ti kangrunaan a turay nga agisuro iti uneg ti iglesia.
Ada dagiti babbai a nalalaing kadagiti sagut a panagpadagus, panangaasi, panagisuro, panangibingay iti naimbag a damag, ken panagtulong. Nakasanggir kadagiti babbai ti kaadduan a paset ti panagministro ti lokal nga iglesia. Saan a maparitan dagiti babbai iti iglesia nga agkararag iti publiko wenno iti panagpadto (1 Corinto 11:5). Maparitanda laeng a maaddaan iti naespirituan a turay a mangisuro kadagiti lallaki. Awan ti masarakan a panangiparit ti Biblia kadagiti babbai a mangusar kadagiti sagsagut ti Espiritu Santo (1 Corinto 12). Naayaban dagiti babbai, kas met laeng iti kadduan kadagiti lallaki nga agministro kadagiti dadduma, mangipakita iti bunga ti Espiritu (Galacia 5:22-23), ken mangibingay iti naimbag a damag kadagiti napukaw (Mateo 28:18-20; Aramid 1:8; 1 Pedro 3:15).
Inkeddeng ti Dios a dagiti laeng lallaki ti mangakem iti uneg ti iglesia ti naespirituan a turay iti panagisuro. Saan daytoy a gapu ta nalalaing nga agisuro dagiti lallaki wenno nababbaba wenno nakapkapuy dagiti babbai (saan a daytoy ti rason). Kastoy laeng a talaga ti panangdisenyo ti Dios iti panagtignay ti iglesia. Dagiti lallaki ti mangipasdek iti pagulidanan iti naespirituan a kinapangulo—iti biagda ken babaen kadagiti saoda. Alaen dagiti babbai ti akem nga addaan iti nababbaba a turay. Mapabileg dagiti babbai a mangisuro kadagiti dadduma a babbai (Tito 2:3-5). Saan met a paritan ti Biblia dagiti babbai a mangisuro kadagiti ubbing. Ti laeng aramid a pakaiparitanda ket ti panagisuro wenno ti naespirituan a panangituray kadagiti lallaki. Daytoy ti mangiparit kadagiti babbai nga agserbi kas papastor dagiti lallaki. Iti aniaman a wagas, saan a daytoy ti mangaramid kadagiti babbai a saan a napateg, ngem daytoy ti mangited kadakuada iti panagministro nga umannatup iti plano ti Dios ken iti sagut nga impaayna kadakuada.
English
Babbai a papastor / mangaskasaba? Ania kadi ti ibaga ti Biblia maipapan kadagiti babbai nga agminministro?
