Swali
Je! Baali alikuwa nani?
Jibu
Baali ilikuwa jina la mungu mkuu aliyeabudiwa katika Kanaani ya Kale na Foinike. Mazoezi ya ibada ya Baali yaliingilia maisha ya kidini ya Kiyahudi wakati wa nyakati za Waamuzi (Waamuzi 3:7), ikaenea katika Israeli wakati wa utawala wa Ahabu (1 Wafalme 16:31-33) na pia iliathiri Yuda (2 Mambo ya Nyakati 28:1-2). Neno Baali linamaanisha "bwana"; wingi ni baalimu. Kwa ujumla, Baali alikuwa mungu wa uzazi ambaye aliaminika kuwawezesha dunia kuzalisha mazao na watu kuzaa watoto. Mikoa mbalimbali iliabudu Baali kwa njia tofauti, na Baali alithibitisha kuwa mungu wa kuasiliwa kwa juu. Mahali mbalimbali yalisisitiza moja au nyingine ya sifa zake na kuendeleza "madhehebu" maalum ya Ubaali. Baali wa Peori (Hesabu 25:3) na Baal-Berithi (Waamuzi 8:33) ni mifano miwili ya miungu kama hiyo iliyofanywa kuwa ya mahali fulani.
Kwa mujibu wa mithiolojia ya Wakanaani, Baali alikuwa mwana wa El, mungu mkuu, na Ashera, mungu wa kike wa bahari. Baali alichukuliwa kuwa mwenye nguvu zaidi ya miungu yote, kupoteza umaarufu wa El, aliyeonekana kuwa dhaifu sana na asiyefaa. Katika mapambano mbalimbali Baali alimshinda Yamm, mungu wa bahari, na Mot, mungu wa kifo na jahanamu. Dadake Baali/mke alikuwa Ashtoreti, mungu wa uzazi aliyehusishwa na nyota, na Anath, mungu wa kike wa upendo na vita. Wakanaani walimwabudu Baali kama mungu wa jua na kama mungu wa dhoruba-kwa kawaida anaonyeshwa akishikilia kimulimuli cha radi-ambaye alishinda adui na kuzaa mazao. Pia walimwabudu kama mungu wa uzazi ambaye alitoa watoto. Ibada ya Baali ilikuwa na mizizi yake kwa kupenda anasa na kuhusisha ibada za uzinzi katika mahekalu. Wakati mwingine, kumridhisha Baali ilihitaji dhabihu ya binadamu, kwa kawaida mzaliwa wa kwanza wa yule anayefanya dhabihu (Yeremia 19: 5). Wakuhani wa Baali walimwomba mungu wao katika ibada za kuachana ukali ambao ni pamoja na sauti kubwa, iliojaa kilio na majeraha ya kujiumiza (1 Wafalme 18:28).
Kabla ya Waebrania kuingia katika Nchi ya Ahadi, Bwana Mungu alionya dhidi ya kuabudu miungu ya Kanani (Kumbukumbu la Torati 6:14-15), lakini Israeli wakageuka kwa ibada ya sanamu hata hivyo. Wakati wa utawala wa Ahabu na Yezebeli, katika kilele cha ibada ya Baali katika Israeli, Mungu moja kwa moja alikabiliana na upagani kupitia nabii Wake Eliya. Kwanza, Mungu alionyesha kwamba Yeye, si Baali, alidhibiti mvua kwa kutuma ukame ukadumu miaka mitatu na nusu (1 Wafalme 17:1). Kisha Eliya aliita kwa kuonyesha juu ya Mlima Karmeli ili kuthibitisha mara moja na ya mwisho ambaye Mungu wa kweli alikuwa. Siku yote, manabii wa Baali 450 walimwiita mungu wao atume moto kutoka mbinguni-hakika ni kazi rahisi kwa mungu anayehusishwa na kimulimuli cha radi-lakini "hapakuwa na sauti, wala aliyejibu, wala aliyeangalia" (1 Wafalme 18:29). Baada ya manabii wa Baali kukata tamaa, Eliya aliomba sala rahisi, na Mungu akajibu mara moja kwa moto kutoka mbinguni. Ushahidi ulikuwa wa nguvu zaidi, na watu "wakaanguka kifudifudi; wakasema, BWANA ndiye Mungu, BWANA ndiye Mungu"(Mstari wa 39).
Katika Mathayo 12:27, Yesu anamwita Shetani "Beelzebuli," akimunganisha Shetani na Baali-Zebubu, mungu wa Wafilisti (2 Wafalme 1:2). Baalimu ya Agano la Kale hakuwa kitu chochote isipokuwa mapepo wanaojifanya kama miungu, na ibada zote za sanamu ni mwishowe ni ibada ya shetani (1 Wakorintho 10:20).
English
Je! Baali alikuwa nani?
